Ai cũng có nguy cơ mắc sởi
Thời gian gần đây, nhiều bệnh viện trên địa bàn Hà Nội đã tiếp nhận và điều trị cho nhiều trường hợp biến chứng do mắc sởi. Điển hình tại Bệnh viện Thanh Nhàn, Bệnh viện Bạch Mai… Cụ thể, trong khoảng 1 tháng trở lại đây, Bệnh viện Thanh Nhàn đã tiếp nhận và điều trị gần 40 bệnh nhân mắc sởi. Xác định sởi là căn bệnh truyền nhiễm, rất dễ lây lan qua đường hô hấp và bùng phát thành dịch. Bởi vậy tại Khoa Nhi của Bệnh viện, khu vực điều trị bệnh nhi mắc sởi được tách riêng để tránh lây nhiễm.
Có con mắc sởi đang điều trị tại Khoa Nhi, chị Đinh Thị Phương (ở Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết: “Cháu nhập viện trong tình trạng sốt triền miên, cháu sốt đến ngày thứ 5, xuất hiện mẩn đỏ, phát ban khắp người và được xét nghiệm, chẩn đoán mắc bệnh sởi. Khi vào viện, cháu đã có biến chứng kèm theo viêm thanh quản. Đã lâu, gia đình quên không tiêm vắc xin sởi cho cháu nên cũng khá lo lắng”. Cũng theo chị Phương, dù tiêm nhiều loại vắc xin cho con, nhưng gia đình lại chủ quan, bỏ qua mũi sởi.
Thời tiết thay đổi, nhiều trẻ mắc sởi nhập viện điều trị tại Bệnh viện Thanh Nhàn.
Bác sĩ Nghiêm Thị Mai Sang, Trưởng Khoa Nhi, Bệnh viện Thanh Nhàn cho biết: Đa số các bệnh nhi nhập viện trong tình trạng sốt cao, ho và sổ mũi. Đây cũng là các triệu chứng của viêm đường hô hấp, giống với nhiều bệnh lý khác. Một số trẻ sốt, kèm phát ban thì được test - kiểm tra để chẩn đoán sởi. Theo bác sĩ Mai Sang, số trẻ mắc sởi được ghi nhận chủ yếu là ở độ tuổi 4 tháng tuổi đến 8 tuổi. Nhiều trẻ khi vào viện đã bị biến chứng viêm phổi, viêm thanh quản, chưa ghi nhận trường hợp nặng như viêm não.
Lý giải số ca mắc sởi gia tăng, bác sĩ Mai Sang cho biết, với nhiều trẻ mắc sởi chưa khi đến tuổi tiêm vắc xin; một số trẻ tiêm không đầy đủ; trẻ bị bỏ sót mũi tiêm. Đáng lo ngại, bệnh sởi đã được ghi nhận bùng phát theo chu kỳ, cứ khoảng 10 năm lại có một đợt sởi bùng phát mạnh. Tại Hà Nội, năm 2024 cũng là năm dự báo bùng phát dịch, sau đợt bùng phát dịch sởi năm 2014.
Còn theo thông tin từ Bệnh viện Bạch Mai, thời gian gần đây, số ca mắc sởi có xu hướng tăng tại nhiều tỉnh, thành phố, nhất là ở những nơi đông dân cư. Đặc biệt, thời tiết ở miền Bắc chuyển mùa cũng là nguyên nhân khiến các ca mắc sởi gia tăng. Tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận nhiều ca mắc sởi là người lớn với những biến chứng nguy hiểm.
Điển hình như trường hợp bệnh nhân nam N.V.A (38 tuổi, ở Thanh Hóa), tiền sử khỏe mạnh, bị sốt nóng liên tục 5 ngày, kèm theo đau họng, viêm đường hô hấp trên. Sau 3 ngày bệnh nhân nổi ban, lúc đầu ban mọc ở mặt sau lan ra toàn thân kèm ngứa ngáy khó chịu, những ngày sau đau bụng, đi ngoài phân lỏng 4-5 lần/ngày. Sau khi nhập bệnh viện tỉnh chẩn đoán sốt phát ban, điều trị không thấy đỡ, bệnh nhân ho nhiều được chuyển về Bệnh viện Bạch Mai.
Tại Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, các bác sĩ sau khi thăm khám phát hiện bệnh nhân có hội chứng phát ban nghi sởi, kèm hội chứng viêm long đường hô hấp trên, khám họng thấy có hạt Koplik là những chấm trắng vùng niêm mạc má phải, thêm các dấu hiệu mắt đỏ cộm, sưng nề mi mắt. Bệnh nhân được xét nghiệm khẳng định là nhiễm vi rút sởi. Sau 5 ngày được điều trị tích cực tại đây, bệnh nhân đã khỏi và được xuất viện không có biến chứng.
Tương tự là trường hợp bệnh nhân nữ T.H.B (37 tuổi, ở Nam Định), sốt ở nhà 3 ngày kèm theo phát ban đỏ mọc từ mặt, cổ sau lan ra toàn thân, kèm đau rát họng, đau bụng, tiêu chảy, khó thở. Vào bệnh viện ở tỉnh, bệnh nhân được chẩn đoán sốt phát ban/giảm bạch cầu, tăng men gan, viêm phổi, sau điều trị kháng sinh không đỡ chuyển Bệnh viện Bạch Mai. Tại đây sau khi xét nghiệm bệnh nhân được chẩn đoán sởi có biến chứng viêm phổi. Hiện, sau 3 ngày điều trị bệnh nhân đã qua cơn nguy kịch…
Tiêm vắc xin phòng bệnh chủ động
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai: Sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính và nguy hiểm, lây qua đường hô hấp do vi rút họ Paramyxoviridae gây nên. Thời gian gần đây, thời tiết ở miền Bắc chuyển mùa nên Trung tâm tiếp nhận nhiều bệnh nhân người lớn mắc sởi nhập viện. Vi rút sởi rất dễ lây theo đường không khí hoặc giọt bắn, đối tượng dễ nhiễm bệnh là trẻ em chưa được tiêm phòng hoặc người lớn khi lượng kháng thể trong máu suy giảm.
Sởi ở người lớn hay trẻ em đều có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm đường phổi, viêm kết mạc, viêm giác mạc, bội nhiễm gây viêm tai giữa, viêm ruột và các loại nhiễm trùng khác ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Có không ít người lớn chủ quan cho rằng, bệnh sởi chỉ có ở trẻ em, nên không đi khám và điều trị. Với phụ nữ có thai, bệnh sởi cũng có tác động xấu đến sức khỏe của mẹ và có ảnh hưởng tới thai nhi, đặc biệt trong 3 tháng đầu mang thai.
Bệnh sởi cũng như một số bệnh truyền nhiễm khác như bạch hầu, ho gà, uốn ván ... có thể phòng ngừa an toàn bằng biện pháp tiêm chủng. Vắc xin sởi hiện nay dành cho người lớn là vắc xin 3 trong 1 MMR (sởi-quai bị-rubella) sẽ giúp chúng ta phòng bệnh và ngăn ngừa các biến chứng. Bên cạnh đó, cần giữ vệ sinh môi trường và vệ sinh cá nhân, nâng cao sức khỏe để tăng sức đề kháng và đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người bệnh.
Còn với việc tiêm vắc xin sởi cho trẻ, khi mới tiêm 1 mũi hiệu lực vắc xin đã có thể giảm xuống dưới 80%; khi tiêm đủ 2 mũi, cơ thể sản sinh ra kháng thể đạt 90% - 95% hiệu lực của vắc xin. Bởi vậy, bác sĩ khuyến cáo các gia đình cần chú ý lịch tiêm vắc xin sởi, và tiêm đủ mũi cho trẻ theo hướng dẫn để trẻ có miễn dịch đầy đủ phòng bệnh.
Thành phố Hồ Chí Minh đã công bố dịch sởi vào tháng 8/2024, và những năm trước đó ở một số địa phương, tỉnh thành đều có nhiều ca bệnh sởi trong cộng đồng. Bộ Y tế đã có hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh sởi, các nhân viên y tế cần chú ý đến các đặc điểm của bệnh sởi để xét nghiệm chẩn đoán và cách ly, điều trị kịp thời, tránh bỏ sót và phát hiện muộn, từ đó nguy cơ lây lan trong cộng đồng.
Minh Khuê