Thời tiết có bất thường khi tháng 4 vẫn còn không khí lạnh, mưa dông giữa mùa khô?

một ngày trướcBài gốc

Thời tiết thất thường do tác động của La Nina

Ông Lê Đình Quyết, Trưởng phòng dự báo Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam bộ (Đài Nam bộ), cho biết, những ngày cuối tháng 3 đầu tháng 4, TPHCM và một số tỉnh thành Nam bộ xuất hiện mưa trái mùa nhưng phân bố không đều, phổ biến từ 10 - 20 mm. Cá biệt, tính đến 15 giờ 30 ngày 1/4, tổng lượng mưa tại đảo Hòn Lớn (Kiên Giang) lên đến 101,1 mm. Mưa còn kéo dài sang ngày 2/4.

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cũng ghi nhận tình trạng thời tiết bất thường ở nhiều nơi trên cả nước: Tại Nam bộ xuất hiện mưa đá vào ngày 12/3 tại TP.Thủ Dầu Một (Bình Dương). Trong cả tháng 3 năm nay ở Nam bộ chỉ xuất hiện một đợt nắng nóng diện rộng kéo dài từ ngày 11 - 15/3, với mức nhiệt cao nhất ngày phổ biến từ 35 - 37 độ C. So với trung bình nhiều năm, tình trạng nắng nóng ít gay gắt hơn.

Thời tiết cực đoan, bất thường diễn ra do tác động của La Nina.

Trong khi đó, có đến 3 đợt không khí lạnh từ phía bắc tăng cường xuống nước ta gây nên rét đậm, rét hại với mức nhiệt thấp nhất nhiều nơi xuống dưới 10 độ C như: Đồng Văn (Hà Giang) 8,7 độ C; Tam Đảo (Vĩnh Phúc) 8,8 độ C; đặc biệt Mẫu Sơn (Lạng Sơn) 4 độ C... Dự báo sang tháng 4 vẫn còn những đợt không khí lạnh khiến trời chuyển rét.

Theo ông Lê Đình Quyết, về cơ bản, trong mùa khô vẫn xuất hiện những đợt mưa trái mùa và lượng mưa ghi nhận được cũng không quá bất thường. Dù dương lịch bước sang tháng 4 nhưng âm lịch cũng chỉ mới đầu tháng 3, nên vẫn có những đợt không khí lạnh là bình thường. Miền Bắc vẫn xảy ra những đợt rét muộn, dân gian gọi là rét nàng Bân.

Theo TS Trương Bá Kiên, Phó Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Khí tượng khí hậu, Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu, từ tháng 4, không khí lạnh sẽ hoạt động với cường độ và tần suất giảm dần. Cũng trong tháng 4, nắng nóng sẽ tập trung cho Nam Bộ và Tây Nguyên. Thời điểm đó cũng là cuối mùa khô ở những khu vực kể trên.

"Còn ở miền Trung và miền Bắc thì nắng nóng thường ra xảy ra muộn hơn. Thông thường thời điểm bắt đầu có gió mùa mùa hè tạo nên gió phơn khô nóng rơi vào khoảng độ tháng 5, tháng 6" - ông Kiên cho hay.

Về tác động của ENSO, thời tiết và khí hậu Việt Nam năm 2025 sẽ ảnh hưởng bởi pha trung tính là chủ đạo. Vì vậy, khả năng sẽ ít các cực đoan về hạn hán, nắng nóng hơn so với năm 2024. Tuy nhiên nguy cơ xuất hiện đợt nắng nóng cục bộ, nắng nóng kéo dài với nhiệt độ cao vẫn có thể xảy ra. Trong những năm chuyển pha cần đề phòng những bất thường về thời tiết" - ông Kiên khuyến cáo.

Trước đó, theo TS Trương Bá Kiên, năm 2024 được nhận định là năm nóng nhất lịch sử, với nhiệt độ trung bình toàn cầu lần đầu tiên vượt ngưỡng 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Các hiện tượng thời tiết cực đoan xảy ra khắp nơi trên thế giới. Châu Âu chịu đợt nắng nóng kỷ lục. Tại Việt Nam, thời tiết có nhiều bất thường. Nhiệt độ tháng 4/2024 tăng vượt mức trung bình tới 4 độ C.

Đề phòng những hiện tượng thời tiết cực đoan

Theo Th.S Lê Thị Xuân Lan, chuyên gia dự báo khí tượng thủy văn, năm nay nắng nóng và đặc biệt là nắng nóng gay gắt trên diện rộng ít hơn và mưa trái mùa nhiều hơn. Trong tháng 4, không khí lạnh ở phía Bắc có khả năng tiếp tục tăng cường xuống nước ta. Nguyên nhân do thời tiết đang ở trạng thái La Nina yếu.

Trước đây một số cơ quan dự báo thời tiết cho biết La Nina đã kết thúc, nhưng những dự báo mới nhất cho thấy nó "chưa chết hẳn" và vẫn còn tồn tại dù khá yếu. Vào những năm có La Nina mạnh thì không khí lạnh có thể kéo dài đến cuối tháng 4, thậm chí đầu tháng 5 nhưng cường độ nhẹ và ngắn.

Do ảnh hưởng của La Nina lên rãnh áp thấp xích đạo gây mưa trái mùa, dịch lên phía bắc gần với Nam bộ hơn thay vì nằm gần đường xích đạo như bình thường. Rãnh thấp này kết hợp với nhiễu động thời tiết ngoài Biển Đông gây mưa trái mùa nhiều hơn thông thường.

"Có khả năng cuối tháng 5 La Nina mới kết thúc và chuyển sang trạng thái trung tính trong tháng 6 - 7. Đây là yếu tố ảnh hưởng nhiều đến thời tiết giai đoạn sắp tới", bà Lan dự báo.

Ông Lê Đình Quyết dự báo trong tháng 4 tiếp tục xuất hiện một vài đợt mưa trái mùa xen giữa những đợt nắng nóng. Tuy nhiên về cơ bản, nhiệt độ tăng đáng kể so với tháng 3 và ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm cùng kỳ. Nắng nóng diện rộng và nắng nóng gay gắt xuất hiện thành nhiều đợt với nhiệt độ cao nhất tuyệt đối có thể lên tới 37 - 38 độ C ở các tỉnh thành miền Đông. Số ngày nắng nóng ở miền Đông phổ biến từ 10 - 15 ngày; miền Tây khoảng 2 - 5 ngày, riêng ở ven biên giới tây nam từ 5 - 10 ngày. So với trung bình nhiều năm, số ngày xuất hiện nắng nóng ở Nam bộ có thể ít hơn từ 5 - 7 ngày.

Th.S Lê Thị Xuân Lan lưu ý trong tháng 4 là sự tranh chấp gay gắt giữa áp thấp nóng phía tây từ khu vực Ấn Độ - Myanmar tràn sang và các đợt mưa trái mùa ở miền Nam, còn ở miền Bắc là các đợt không khí lạnh. Chính sự tranh chấp giữa những hình thái thời tiết này tạo nên sự chênh lệch nhiệt độ cao ở các tỉnh phía bắc, đặc biệt là vùng núi; ở Nam bộ là sự oi bức do độ ẩm cao nên cảm giác rất khó chịu. Kiểu thời tiết này ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe người dân, do vậy mọi người nên lưu ý bảo vệ sức khỏe.

Đối với Nam bộ, từ giữa tháng 4, trên vịnh Bengal có khả năng xuất hiện một áp thấp nhiệt đới mạnh lên thành bão. Dù không ảnh hưởng trực tiếp đến nước ta nhưng nó sẽ tạo điều kiện cho gió tây nam hoạt động và phát triển gây mưa chuyển mùa cho các tỉnh thành Nam bộ và Tây nguyên. Vào giai đoạn này, do sự thay đổi các hình thái thời tiết và tranh chấp nhiệt độ giữa các khối không khí nên rất dễ sinh ra các hiện tượng thời tiết cực đoan, đặc biệt là dông, lốc, sét, mưa đá, gió giật mạnh...

Tô Hội

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/thoi-tiet-co-bat-thuong-khi-thang-4-van-con-khong-khi-lanh-mua-dong-giua-mua-kho-169250402100557079.htm