Ở thời cổ đại, không có điện, những người hiếu học buộc phải đọc sách dưới ánh sáng từ nến hoặc đèn dầu. Đây là nguồn sáng yếu, không ổn định, thậm chí có màu vàng mờ, gây khó khăn cho việc đọc. Chưa kể, khi có gió thổi, ánh nến chập chờn khiến việc nhìn rõ chữ càng trở nên thách thức. Một số câu chuyện còn ghi lại rằng, người xưa từng sử dụng đom đóm nhốt trong vỏ trứng để làm đèn đọc sách – một phương pháp tưởng chừng rất có hại cho mắt.
Ảnh minh họa.
Thế nhưng, trong lịch sử, tỷ lệ người bị cận thị lại cực kỳ thấp. Điều gì đã giúp họ bảo vệ đôi mắt của mình?
Những yếu tố giúp người xưa tránh được cận thị
Lối sống ít tiếp xúc với ánh sáng nhân tạo
Khác với con người hiện đại, ngay từ nhỏ, người xưa đã quen với ánh sáng tự nhiên từ mặt trời, ánh trăng hoặc lửa. Mắt của họ thích nghi dần với điều kiện thiếu sáng mà không gây ảnh hưởng tiêu cực. Ngược lại, ngày nay, đôi mắt phải làm việc liên tục dưới ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại, máy tính – yếu tố khiến cận thị gia tăng.
Thói quen vận động thường xuyên
Thay vì ngồi hàng giờ trước màn hình, người xưa thường xuyên ra ngoài, tiếp xúc với không gian rộng lớn, giúp mắt được thư giãn. Ánh sáng mặt trời cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì thị lực khỏe mạnh.
Cách học tập và viết chữ giúp giữ khoảng cách mắt
Người xưa sử dụng bút lông để viết, một loại bút có thân dài, buộc họ phải giữ khoảng cách xa với trang giấy, tránh việc dí mắt quá gần – nguyên nhân phổ biến gây cận thị ngày nay. Hơn nữa, chữ Hán, chữ Nôm có kích thước lớn, giúp mắt dễ nhận diện mà không cần điều tiết quá nhiều.
Thói quen đọc sách đặc biệt
Một số ghi chép còn cho thấy, khi đọc sách, người xưa có thói quen đung đưa đầu nhẹ nhàng. Hành động này không chỉ giúp thư giãn hệ thần kinh mà còn giảm căng thẳng cho mắt, hạn chế nguy cơ cận thị.
Dù điều kiện chiếu sáng thời xưa không thuận lợi, nhưng nhờ lối sống tự nhiên, ít tiếp xúc với ánh sáng nhân tạo và thói quen sinh hoạt khoa học, đôi mắt của người xưa vẫn duy trì được thị lực tốt. Đây cũng là bài học đáng suy ngẫm cho con người hiện đại: hạn chế sử dụng thiết bị điện tử, tăng cường tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên và duy trì thói quen đọc sách khoa học để bảo vệ đôi mắt khỏe mạnh.
Trâm Anh (t/h)