Diễn biến bất ngờ
Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 12/2 tuyên bố các cuộc đàm phán với nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin, về việc chấm dứt xung đột sẽ khởi động "ngay lập tức". Tổng thống Trump đồng thời chia sẻ rằng ông đã điện đàm với người đồng cấp Nga Putin hơn một tiếng đồng hồ. Ông nói: "Tôi cho rằng chúng ta đang trên đường đến hòa bình".
Nhà lãnh đạo Mỹ cũng tiết lộ sau đó ông đã trao đổi với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.
Về phần mình, Tổng thống Zelensky xác nhận nhà lãnh đạo Mỹ Trump đã chia sẻ về cuộc điện đàm của ông với Tổng thống Putin. Bên cạnh đó, ông Zelensky đánh giá cao "quan tâm thực chất của Tổng thống Mỹ" về các cơ hội chung và phương pháp có thể cùng mang lại hòa bình thực chất.
Tuy nhiên, điều gây chú ý là Tổng thống Trump bày tỏ quan điểm rằng việc Ukraine gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) là không thực tế và khó có khả năng Ukraine thu hồi lại toàn bộ lãnh thổ của nước này.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth là người đầu tiên tiết lộ lập trường của Tổng thống Trump tại một cuộc họp tại trụ sở NATO ở Brussels. Ông Hegseth nói với những người đồng cấp cùng họp tại thủ đô Bỉ rằng Tổng thống Zelensky không có cơ hội đạt được mục tiêu đánh bật lực lượng Nga ra khỏi Crimea và đưa Ukraine trở lại biên giới trước năm 2014. Người đứng đầu Lầu Năm Góc đánh giá: “Theo đuổi mục tiêu ảo tưởng này sẽ chỉ kéo dài xung đột và gây ra nhiều đau khổ hơn”.
Sau đó, ông Hegseth cảnh báo rằng Mỹ có thể rút lui khỏi các cam kết của mình đối với an ninh châu Âu, từ bỏ vai trò lịch sử mà nước này đã đóng kể từ khi Chiến tranh Thế giới thứ hai kết thúc. Bên cạnh đó, Bộ trưởng Hegseth đưa ra tầm nhìn rõ ràng trong đó các chính phủ châu Âu sẽ chịu trách nhiệm chính cho việc phòng thủ của họ và Ukraine.
Phản ứng của châu Âu
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: PAP/TTXVN
Về phần Liên minh châu Âu (EU), các nhà ngoại giao “Lục địa già” dường như vẫn lúng túng về việc phản ứng với thông báo của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Hegseth và Tổng thống Trump.
Theo Politico, mối quan hệ giữa EU với chính quyền mới ở Nhà Trắng đang ở mức khá tệ. Không có bình luận ngay lập tức nào từ Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen liên quan đến các phát biểu của Tổng thống Trump.
Đại diện cấp cao Liên minh châu Âu (EU) về chính sách an ninh và đối ngoại Kaja Kallas, sau đó đã đăng trên mạng xã hội X rằng: "Trong bất kỳ cuộc đàm phán nào, châu Âu phải có vai trò trung tâm. Sự độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine là vô điều kiện. Ưu tiên của chúng tôi là củng cố Ukraine và cung cấp đảm bảo an ninh mạnh mẽ".
Một số đồng minh của Ukraine ở những nơi khác tại châu Âu lại thẳng thắn hơn trong việc phản đối cách tiếp cận của Tổng thống Trump. Bộ trưởng Ngoại giao Đức Annalena Baerbock phát biểu với báo giới: "Chúng tôi luôn nhấn mạnh rằng sẽ không có quyết định nào được đưa ra về Ukraine nếu thiếu vắng Ukraine. Hòa bình chỉ có thể đạt được cùng nhau. Và điều đó có nghĩa là: với Ukraine và với châu Âu".
Cùng quan điểm, Bộ trưởng Ngoại giao Latvia Baiba Braze cho biết: "Quyền tự quyết của Ukraine trong các cuộc đàm phán hòa bình là vô cùng quan trọng".
Bộ trưởng Ngoại giao Ba Lan Radosław Sikorski trong khi đó cho rằng Ukraine cần thêm hậu thuẫn về quân sự trước khi bắt đầu đàm phán với Nga. Ông Sikorski đánh giá: "Việc tăng cường năng lực của Ukraine trước khi có thể thảo luận với Nga là rất quan trọng đối với châu Âu".
Pháp cũng bất đồng quan điểm với Mỹ, nhấn mạnh rằng Ukraine nên tiếp tục trên con đường gia nhập NATO. Ngoại trưởng Pháp Jean-Noel Barrot nói: “Chúng tôi kiên định với con đường để Ukraine hướng tới NATO. Nếu có hòa bình, cần bảo đảm an ninh để nó công bằng và lâu dài”.
Hà Linh/Báo Tin tức (Theo Aljazeera, Politico)