Thống nhất nhưng linh hoạt

2 giờ trướcBài gốc

Thí sinh thi tốt nghiệp THPT 2025 tại TP.HCM

Điểm đáng chú ý là kỳ thi năm 2026 dự kiến diễn ra sớm hơn so với mọi năm (ngày 11-12.6); một số điều chỉnh sẽ được thực hiện nhằm thích ứng với bối cảnh quản lý hành chính mới tại các địa phương, quá trình sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cũng như yêu cầu tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin...

Những thay đổi này không chỉ phản ánh sự chuyển dịch trong cơ chế quản lý giáo dục mà còn gắn liền với đặc thù văn hóa - xã hội vùng miền, nơi việc tổ chức thi cử cần hài hòa giữa tính thống nhất toàn quốc và điều kiện thực tiễn của từng địa phương.

Từng bước chuyển đổi số

Cụ thể, Bộ GD&ĐT sẽ sửa đổi các quy định liên quan đến công tác thanh tra, kiểm tra nhằm bảo đảm phù hợp với việc chuyển bộ phận Thanh tra giáo dục các cấp về Thanh tra Chính phủ và Thanh tra tỉnh; đồng thời điều chỉnh một số quy định, quy trình tổ chức thi để thuận lợi hơn trong bối cảnh sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Theo đó, hồ sơ đăng ký dự thi sẽ chỉ lưu tại trường phổ thông; giấy báo dự thi và thẻ dự thi được gộp chung thành một loại; giấy chứng nhận tốt nghiệp tạm thời và giấy chứng nhận kết quả thi cũng thống nhất thành một mẫu chung. Thời gian tiếp nhận đơn phúc khảo sẽ được rút ngắn để trả kết quả sớm, tạo điều kiện cho tuyển sinh đại học và giáo dục nghề nghiệp. Quy trình chấm phúc khảo được điều chỉnh theo hướng nâng cao hiệu quả, trong đó tất cả bài thi có thay đổi điểm sau phúc khảo đều phải tổ chức đối thoại.

Cùng với đó, ứng dụng công nghệ thông tin sẽ được đẩy mạnh, thay thế cách gửi dữ liệu thủ công, tối ưu hóa việc truyền dữ liệu giữa các Hội đồng thi và Bộ GD&ĐT thông qua hệ thống quản lý thi.

Về lộ trình thí điểm thi tốt nghiệp THPT trên máy tính từ năm 2027, dự kiến từ 10.2025 đến 3.2026 sẽ triển khai xây dựng Đề án; tháng 4 - 5.2026 thử nghiệm câu hỏi trên máy tính với khoảng 100.000 thí sinh, đồng thời xây dựng ngân hàng câu hỏi. Tháng 7.2026, Đề án sẽ được trình Chính phủ xem xét ban hành; đến cuối năm 2026, các địa phương sẽ bố trí một số điểm thí điểm thi trên máy. Tháng 6.2027, kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ tổ chức song song: Thi trên máy tại các điểm đủ điều kiện và thi trên giấy ở những nơi còn lại.

Bộ cũng yêu cầu các địa phương phối hợp trong việc thử nghiệm câu hỏi, chuẩn bị cơ sở vật chất, phòng máy và thiết bị nhằm đáp ứng yêu cầu thi trên máy tính, gắn với mục tiêu chuyển đổi số quốc gia.

Tại Hội nghị, đại diện Bộ Công an, Ban Cơ yếu Chính phủ, các Sở GD&ĐT và cơ sở giáo dục đại học đã trao đổi về công tác tổ chức Kỳ thi năm 2025, đồng thời đề xuất giải pháp cho kỳ thi 2026 và phương án dự kiến thi trên máy từ năm 2027.

Phó Giám đốc Sở GD&ĐT TP.HCM Nguyễn Văn Phong cho rằng, cần củng cố hạ tầng công nghệ thông tin, rà soát đường truyền và hệ thống điện, đặc biệt ở vùng ven; xây dựng kịch bản dự phòng khi mất điện, mất mạng. Ông đề nghị tiếp tục duy trì việc nhận đề qua hệ thống Ban Cơ yếu Chính phủ để bảo đảm bảo mật; đồng thời hoàn thiện quy định xác định, giám định khuyết tật cho thí sinh, giao các bệnh viện TP thực hiện để minh bạch, công khai. Ông cũng kiến nghị tăng thời gian phát đề giữa hai môn tự chọn từ 10 lên 15 phút.

Ngoài ra, cần nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin để đáp ứng tốc độ xử lý, đồng thời xây dựng cơ chế hỗ trợ riêng cho đô thị lớn và các địa phương có quy mô thí sinh đông, nhất là trong bối cảnh sáp nhập địa giới hành chính.

Giám đốc Sở GD&ĐT Thừa Thiên Huế, ông Nguyễn Tân cho rằng: Việc không dùng học bạ để xét tuyển đại học sớm là chủ trương đúng, giúp học sinh duy trì học tập nghiêm túc đến cuối năm. Tuy vậy, ông lưu ý kế hoạch đánh giá năng lực cần được xem xét kỹ, bởi nếu sau khi hoàn tất đánh giá mà học sinh lơ là việc học trên lớp thì mục tiêu giáo dục sẽ bị ảnh hưởng.

Kiến nghị tăng cường an toàn, bảo mật cho kỳ thi trên máy tính

Về việc chuẩn bị cho kỳ thi trên máy tính dự kiến thử nghiệm từ tháng 4.2026, đại diện ĐH Quốc gia Hà Nội chia sẻ kinh nghiệm từ kỳ thi đánh giá năng lực, lưu ý những sự cố kỹ thuật như mất điện, nổ trạm biến áp từng gây khiếu nại của thí sinh. Trường kiến nghị Bộ GD&ĐT sớm ban hành quy định xử lý tình huống bất thường, cơ chế tiếp nhận phản ánh để bảo đảm công bằng. Hạ tầng kỹ thuật tại các điểm thi cần được kiểm tra chặt chẽ, có kịch bản dự phòng và quy trình ứng phó rõ ràng.

ĐH Quốc gia Hà Nội cũng đề xuất siết chặt bảo mật và phòng chống gian lận: Từ khâu kết xuất đề, bảo quản thiết bị đến chấm điểm đều cần giám sát của an ninh và thanh tra; dữ liệu, biên bản phải được niêm phong, ký xác nhận. Trường nhấn mạnh việc sớm ban hành “Sổ tay hướng dẫn thanh tra, kiểm tra thi trên máy” để cán bộ coi thi có căn cứ xử lý tình huống.

Theo Thứ trưởng Thường trực Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng, kỳ thi tốt nghiệp THPT tiếp tục khẳng định ba mục tiêu cốt lõi: Xét tốt nghiệp, cung cấp dữ liệu tin cậy cho tuyển sinh và đánh giá chất lượng giáo dục phổ thông. Với phương án 2+2 (Ngữ văn, Toán bắt buộc; 2 môn tự chọn trong số 9 môn), kỳ thi 2025 đã diễn ra an toàn, nghiêm túc, gọn nhẹ, giảm áp lực và chi phí nhưng vẫn bảo đảm chất lượng, độ tin cậy.

Thứ trưởng cho rằng, phương thức thi mới phát huy sở trường học sinh, đáp ứng nhu cầu lựa chọn môn và tăng cường tính giáo dục trong dạy - học thường xuyên. Ông rút ra 5 bài học: Chuẩn bị kỹ lưỡng, chỉ đạo toàn diện, phối hợp nhịp nhàng, bảo đảm chuyên môn theo nguyên tắc “bốn đúng, ba không, hai tăng cường”, cùng công khai minh bạch để răn đe vi phạm.

Đối với kỳ thi 2026, Bộ GD&ĐT sẽ giữ ổn định phương án cơ bản, đồng thời sớm sửa đổi quy chế, nâng cấp phần mềm, hoàn thiện ngân hàng đề, củng cố đội ngũ ra đề và ban hành kế hoạch thi từ sớm. Thứ trưởng lưu ý các Sở GD&ĐT cần tập trung nâng cao chất lượng dạy - học chính khóa, đặc biệt lớp 12; tăng cường hỗ trợ học sinh trung bình, yếu; tổ chức ôn tập khoa học để giảm áp lực. Các trường đại học tiếp tục tham gia ra đề, thanh tra theo hướng tinh gọn, phân cấp mạnh cho địa phương, gắn trách nhiệm cụ thể từng khâu...

Những điều chỉnh cho kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2026 không chỉ mang ý nghĩa kỹ thuật, quản lý mà còn gắn liền với thực tiễn văn hóa - xã hội ở từng địa phương. Ở đô thị lớn, yêu cầu về hạ tầng, bảo mật và tốc độ xử lý dữ liệu là thách thức chính, trong khi tại vùng ven, miền núi, hải đảo, yếu tố đường truyền, điện lưới và điều kiện tiếp cận công nghệ lại là rào cản cần tháo gỡ.

Chính vì vậy, việc tổ chức kỳ thi phải vừa bảo đảm thống nhất toàn quốc, vừa tính đến sự đa dạng vùng miền, để mọi thí sinh đều có cơ hội công bằng tiếp cận tri thức, khẳng định năng lực trong một môi trường thi cử an toàn và minh bạch.

THÙY TRANG

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/doi-song/thong-nhat-nhung-linh-hoat-171056.html