Sáng 10/12, với 440/443 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (chiếm 93,02%), Quốc hội chính thức thông qua Luật Phòng bệnh, có hiệu lực từ ngày 1/7/2026.
Luật quy định 9 hành vi bị nghiêm cấm trong phòng bệnh, bao gồm: Tuyên truyền, phổ biến hoặc đưa ra thông tin có nội dung trái với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và hướng dẫn chuyên môn của cơ quan có thẩm quyền về công tác phòng bệnh; Cản trở việc thông tin, giáo dục, truyền thông về phòng bệnh; Cố ý khai báo, thông tin giả mạo, sai lệch, sai sự thật về phòng bệnh.
Phân biệt đối xử, kỳ thị trong phòng bệnh; Không triển khai hoặc triển khai không kịp thời hoặc triển khai không đầy đủ các biện pháp phòng bệnh theo quy định; Sử dụng các biện pháp phòng bệnh không có cơ sở khoa học, trái với chuẩn mực đạo đức, văn hóa; Tổ chức tiêm chủng, tổ chức xét nghiệm tại cơ sở, địa điểm không đủ điều kiện.
Kết quả biểu quyết thông qua Luật Phòng bệnh (Ảnh: Media Quốc hội).
Các hành vi bị nghiêm cấm trong phòng, chống bệnh truyền nhiễm, bao gồm: Cố ý phát tán, làm lây lan tác nhân gây bệnh truyền nhiễm; Tiếp cận trái phép; sử dụng không đúng mục đích hoặc thay đổi mục đích sử dụng tác nhân gây bệnh truyền nhiễm khi chưa được người có thẩm quyền cho phép; Che giấu, cố ý không khai báo các trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm theo quy định của pháp luật; Không chấp hành các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền.
Đáng chú ý, Luật cũng quy định nghiêm cấm hành vi gian dối, giả mắc rối loạn tâm thần để trục lợi, trốn tránh các nghĩa vụ pháp luật.
Về quy định giám sát trong phòng bệnh, Luật quy định 5 đối tượng giám sát, gồm: Đối tượng giám sát trong phòng, chống bệnh truyền nhiễm; Đối tượng giám sát trong phòng, chống bệnh không lây nhiễm; Đối tượng giám sát trong phòng, chống rối loạn tâm thần; Đối tượng giám sát trong dự phòng thương tích tại cộng đồng; Đối tượng giám sát dinh dưỡng trong phòng bệnh.
Đồng thời, Luật nêu rõ: Trong trường hợp cần thiết, cơ sở y tế, nhân viên y tế có thẩm quyền được lấy mẫu xét nghiệm ở người bị nghi ngờ mắc bệnh truyền nhiễm, người đã tử vong nghi ngờ mắc bệnh truyền nhiễm để giám sát.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về dự án Luật Phòng bệnh (Ảnh: Media Quốc hội).
Trước khi đại biểu Quốc hội bấm nút biểu quyết thông qua luật, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về dự án Luật Phòng bệnh.
Theo đó, Thường trực Ủy ban đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu chỉnh lý quy định định kỳ 2 năm Chính phủ báo cáo Quốc hội về kết quả hoạt động và việc quản lý sử dụng Quỹ phòng bệnh thay quy định 3 năm một lần để bảo đảm trong một khóa các đại biểu Quốc hội có 2 lần được thông tin về kết quả hoạt động và việc quản lý sử dụng Quỹ phòng bệnh.
Về nội dung này, Chính phủ cho biết, việc quy định định kỳ 3 năm Chính phủ báo cáo Quốc hội về kết quả hoạt động và việc quản lý sử dụng Quỹ để đảm bảo có đủ thời gian đánh giá chính xác, thực chất hiệu quả các hoạt động can thiệp.
Do đặc thù các yếu tố nguy cơ (rượu, bia, thuốc lá) là sản phẩm gây nghiện, các giải pháp cần thực hiện đồng bộ, lâu dài mới tạo ra sự thay đổi rõ rệt về hành vì; chu kỳ 2 năm là quá ngắn để số liệu phản ánh đúng tác động của chính sách. Quy định 3 năm cũng phù hợp hơn với thông lệ các cuộc điều tra quốc tế, giúp báo cáo gửi Quốc hội có cơ sở dữ liệu khoa học và tin cậy.
Nguyễn Thu Huyền