Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật Thuế GTGT (sửa đổi). Ảnh: VPQH
Báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật trước khi Quốc hội biểu quyết thông qua, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết, nhiều ý kiến thống nhất với đề xuất áp thuế suất 5% đối với phân bón. Một số ý kiến đề nghị giữ như quy định hiện hành; có ý kiến đề nghị áp dụng thuế suất 0% hoặc 1%, 2%.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách nêu rõ, đúng như ý kiến của đại biểu, nếu quy định phân bón áp dụng thuế suất 0% sẽ bảo đảm lợi ích cho cả doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước và doanh nghiệp nhập khẩu vì đều sẽ được hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT) đầu vào đã nộp và không phải nộp thuế GTGT đầu ra.
Tuy nhiên, trong trường hợp này, hàng năm Nhà nước sẽ phải bỏ ngân sách để hoàn thuế cho các doanh nghiệp. Ngoài yếu tố bất cập đối với ngân sách nhà nước, việc áp dụng thuế suất 0% đối với phân bón là trái với nguyên tắc, thông lệ của thuế VAT là thuế suất 0% chỉ áp dụng đối với hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu, không áp dụng với tiêu dùng trong nước.
Còn nếu quy định thêm mức thuế suất 2%, sẽ phải kết cấu lại Luật Thuế GTGT, như thiết kế khoản riêng về mức thuế suất, bổ sung quy định hoàn thuế GTGT đối với trường hợp này...
Trên cơ sở ý kiến của đại biểu Quốc hội, tại Báo cáo số 1035 ngày 28/10/2024, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã giải trình, báo cáo về tác động đối với việc chuyển mặt hàng phân bón từ diện không chịu thuế sang diện chịu thuế suất 5%. Chính phủ cũng đã có Công văn số 692 bổ sung giải trình và cung cấp số liệu minh chứng cụ thể.
Để thể hiện đúng quan điểm của Quốc hội trong việc xử lý vấn đề trên, ngày 26/11, Tổng Thư ký Quốc hội đã gửi xin ý kiến đại biểu Quốc hội về 2 phương án, một là áp thuế suất 5%, hai là giữ nguyên như quy định hiện hành.
Qua tổng hợp ý kiến cho thấy, 72,67% tổng số đại biểu Quốc hội cho ý kiến tán thành với đề nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ theo hướng quy định thuế suất 5% đối với mặt hàng phân bón, máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ sản xuất nông nghiệp, tàu khai thác thủy sản. Do đó, nội dung này đã được thể hiện tại khoản 2 Điều 9 của Dự thảo Luật.
Các đại biểu Quốc hội bấm nút biểu quyết thông qua Luật Thuế GTGT (sửa đổi). Ảnh: VPQH
Về ý kiến đề nghị xem xét, nâng mức ngưỡng doanh thu không chịu thuế GTGT lên trên mức 200 triệu đồng, có ý kiến đề nghị ở mức khoảng 300 triệu đồng hoặc 400 triệu đồng cho những năm tới.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, Luật Thuế GTGT hiện hành quy định mức doanh thu không chịu thuế GTGT là 100 triệu đồng/năm. Theo số liệu tính toán của Bộ Tài chính, nếu quy định mức doanh thu không chịu thuế là 200 triệu đồng/năm thì số thu ngân sách nhà nước sẽ giảm khoảng 2.630 tỷ đồng.
Nếu mức doanh thu không chịu thuế là 300 triệu đồng/năm, thì số thu ngân sách nhà nước sẽ giảm khoảng 6.383 tỷ đồng.
Do đó, để bảo đảm mức tăng hợp lý của ngưỡng doanh thu không chịu thuế, tương đối phù hợp với tỷ lệ tăng GDP và CPI bình quân từ năm 2013 đến nay, dự thảo Luật quy định ngưỡng doanh thu 200 triệu đồng/năm - ông Lê Quang Mạnh cho biết.
Luật Thuế GTGT sửa đổi có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025, trừ trường hợp quy định về mức doanh thu của hộ, cá nhân kinh doanh thuộc đối tượng không chịu thuế tại khoản 25 Điều 5 Luật này và khoản 3 Điều này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026.
Đ. KHOA