Thông qua Nghị quyết, bổ sung nhiều điểm mới trong xử lý đơn, thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của công dân

6 giờ trướcBài gốc

Khắc phục triệt để những hạn chế, bất cập trong công tác tiếp nhận, xử lý đơn gửi đến Quốc hội

Trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, về nội dung, dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số vấn đề chủ yếu như: sửa đổi, bổ sung trách nhiệm xử lý đơn của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội gắn với giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh thuộc lĩnh vực phụ trách; bổ sung quy định nhằm hạn chế việc xử lý đơn trùng lặp, gửi lòng vòng trong các cơ quan của Quốc hội; đồng thời điều chỉnh thẩm quyền, trách nhiệm của Thường trực Hội đồng nhân dân cấp xã phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương mới.

Bổ sung quy định về tiếp công dân trực tuyến, trách nhiệm tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong hoạt động tiếp công dân, tiếp nhận, phân loại, xử lý đơn và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành nội dung làm việc. Ảnh: Quochoi.vn

Dự thảo cũng quy định cụ thể thẩm quyền giám sát, theo đó: Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội giám sát hoạt động của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền ở trung ương; Hội đồng nhân dân, các cơ quan của Hội đồng nhân dân giám sát hoạt động của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền ở địa phương cùng cấp; Trường hợp cần thiết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội giám sát hoạt động của các chủ thể khác ở trung ương và địa phương; Hội đồng nhân dân, các cơ quan của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh giám sát hoạt động của các chủ thể khác ở địa phương.

Bổ sung quy định về việc kiến nghị chủ thể có thẩm quyền thực hiện giám sát trong trường hợp cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền không giải quyết, không trả lời hoặc khi không đồng ý với kết quả giải quyết, trả lời; qua đó gắn trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong việc giải quyết, trả lời các khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh do các cơ quan của Quốc hội, Hội đồng nhân dân chuyển đến.

Đồng thời, quy định cụ thể cơ chế phối hợp, trao đổi thông tin trong xử lý đơn và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh nhằm bảo đảm phân cấp, phân quyền nhưng vẫn có sự liên thông, đồng bộ trong hoạt động giám sát; đồng thời bổ sung quy định về nguồn tiếp nhận đơn và điều kiện xử lý đơn để khắc phục tình trạng trùng lặp, nhiều cơ quan cùng xử lý một vụ việc.

Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội Lê Thị Nga trình bày Tờ trình Dự thảo Nghị quyết. Ảnh: Quochoi.vn

Bổ sung quy định về chế độ, chính sách đối với đội ngũ công chức được giao nhiệm vụ tham mưu, giúp việc tại các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân. Hồ sơ dự thảo Nghị quyết cũng đã đánh giá cụ thể về nguồn nhân lực, cơ sở vật chất và tài chính hiện có, bảo đảm điều kiện thi hành Nghị quyết sau khi được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban tán thành sự cần thiết ban hành Nghị quyết, tán thành việc áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn trong xây dựng, ban hành Nghị quyết.

Một số ý kiến đề nghị nên đổi mới mạnh mẽ tư duy trong tiếp nhận, xử lý đơn gửi đến Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội theo hướng chuyên môn hóa cao, tập trung vào một đầu mối là Ủy ban Dân nguyện và Giám sát. Theo đó, đơn của công dân gửi đến các cơ quan của Quốc hội sẽ được chuyển toàn bộ đến Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát để tổ chức nghiên cứu, xử lý và giám sát việc giải quyết.

Phương án này có ưu điểm là khắc phục triệt để những hạn chế, bất cập trong công tác tiếp nhận, xử lý đơn gửi đến Quốc hội, nhất là việc trùng lặp trong xử lý đơn; góp phần giảm tải công việc; giúp chuyên nghiệp hóa, nâng cao vị thế, vai trò của Ủy ban Dân nguyện và Giám sát; tạo thuận lợi cho việc ứng dụng công nghệ, thực hiện chuyển đổi số. Hạn chế của phương án này là tăng khối lượng công việc cho Ủy ban Dân nguyện và Giám sát; đồng thời, các cơ quan khác của Quốc hội do không còn thực hiện nhiệm vụ tiếp nhận, xử lý đơn thuộc lĩnh vực phụ trách nên không nắm bắt được kịp thời, đầy đủ thông tin để phục vụ cho công tác xây dựng pháp luật và giám sát thi hành pháp luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: Quochoi.vn

Bên cạnh đó, cũng có ý kiến tán thành việc đổi mới theo hướng giao Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát tiếp nhận toàn bộ đơn, phân loại để sàng lọc đơn trùng lặp, sau đó, chuyển các cơ quan của Quốc hội theo lĩnh vực phụ trách để xử lý chuyên sâu theo thẩm quyền.

Quy định rõ đối tượng áp dụng gắn với quy trình thực hiện xử lý đơn thư

Cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đánh giá cao Ủy ban Dân nguyện và Giám sát đã xây dựng dự thảo Nghị quyết với nhiều điểm mới, nâng tầm công tác dân nguyện, giám sát lên xứng đáng với vị trí một Ủy ban chuyên trách.

Góp ý cụ thể, về đối tượng áp dụng, quy trình thực hiện xử lý đơn thư, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng cần phải cụ thể hóa hơn thay vì chỉ nói chung chung.

Phó Chủ tịch Quốc hội phân tích, khái niệm “đại biểu Quốc hội” không phải lúc nào cũng đồng nhất, bởi trong thực tế có đại biểu giữ chức vụ và đại biểu không giữ chức vụ, đại biểu chuyên trách và đại biểu kiêm nhiệm; đại biểu Hội đồng nhân dân cũng tương tự. Mỗi nhóm có vị trí, vai trò và trách nhiệm khác nhau, nên không thể quy định chung như nhau.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Quochoi.vn

Trong đại biểu Quốc hội còn có nhiều chức danh cụ thể, mỗi chức danh gắn với thẩm quyền và lĩnh vực phụ trách riêng, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, nếu chỉ dùng thuật ngữ “đại biểu Quốc hội” sẽ là chưa đủ. Theo đó, cần cụ thể hóa đối tượng áp dụng theo các chức danh. Đồng thời, cần làm rõ trường hợp một người đồng thời có nhiều tư cách. Chẳng hạn, có người vừa là Thủ tướng Chính phủ vừa là đại biểu Quốc hội; khi công dân gửi đơn “kính gửi đồng chí Thủ tướng Chính phủ, đại biểu Quốc hội…”, thì phải xác định rõ việc xử lý đơn được thực hiện theo tư cách nào. Nội dung này cần quy định rõ ràng, tránh cách hiểu và áp dụng chung chung.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng góp ý, về Điều 4 việc tiếp công dân của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội hiện quy định “tiếp công dân khi xét thấy cần thiết” còn mang tính chung chung, khó áp dụng thống nhất. Đề nghị làm rõ theo hướng chỉ tiếp công dân đối với các nội dung thuộc đúng chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền được phân công và lĩnh vực phụ trách. Trường hợp không thuộc thẩm quyền thì từ chối tiếp hoặc trả lại đơn, đồng thời hướng dẫn công dân gửi đến cơ quan có thẩm quyền phù hợp.

Về việc tiếp công dân của đại biểu Quốc hội tại địa phương, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, trường hợp đại biểu Quốc hội tiếp công dân tại địa phương nào thì phải thông báo cho Đoàn đại biểu Quốc hội của địa phương đó, để Đoàn chủ trì bố trí địa điểm và tham gia phục vụ, bảo đảm sự phối hợp và quản lý thống nhất.

Góp ý đối với dự thảo nghị quyết, dưới góc độ thực tế của địa phương, Phó Chủ tịch HĐND TP, Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai cho biết, về tiếp công dân trực tuyến, hiện nay trong các điều khoản giao Chính phủ có điểm liên quan đến tiếp công dân và nội dung tố cáo, theo quy định phải bảo vệ người tố cáo và bảo mật nội dung. Do đó trong quá trình đảm bảo an ninh mạng và tính bảo mật, đề nghị cần có quy định giao Chính phủ ràng buộc trách nhiệm khi tiếp công dân trực tuyến cũng như đảm bảo bảo vệ người tố cáo thông qua hình thức này.

Phó Chủ tịch HĐND TP, Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Quochoi.vn

Theo Phó Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai, trước đây, công tác tiếp công dân và tham mưu xử lý đơn thư chủ yếu do cơ quan thanh tra cấp huyện thực hiện. Hiện nay, theo mô hình tổ chức mới, cấp xã chỉ còn bộ phận văn phòng được phân công thực hiện nhiệm vụ này. Riêng tại thành phố Hà Nội, việc phân cấp quản lý nhà nước được thực hiện rất mạnh mẽ, dẫn đến khối lượng nội dung liên quan đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh được giao xuống chính quyền cấp xã là rất lớn.

Trong thực tiễn phát sinh nhiều trường hợp công dân viện dẫn các quy định của luật, nghị định thuộc thẩm quyền cấp tỉnh, thành phố, nhưng theo phân cấp quản lý nhà nước hiện hành thì nội dung giải quyết lại thuộc thẩm quyền của chính quyền cấp xã. Khi đơn được chuyển về cấp xã giải quyết, không ít trường hợp công dân không đồng tình với việc xác định thẩm quyền, cho rằng vụ việc phải do cấp trên xem xét.

Hiện nay, các địa phương đang căn cứ vào nghị quyết của Hội đồng nhân dân về phân cấp quản lý nhà nước, quyết định của Ủy ban nhân dân và nội dung ủy quyền để thực hiện việc phân loại, hướng dẫn công dân gửi đơn đến đúng cơ quan có thẩm quyền giải quyết.

Từ thực tiễn trên, Phó Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai đề nghị trong Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi quy định về tiếp nhận, phân loại, xử lý đơn, cần bổ sung nội dung liên quan đến phân cấp quản lý nhà nước phù hợp với tình hình thực tiễn của từng địa phương. Quy định này sẽ tạo thuận lợi cho địa phương trong quá trình phân loại, xử lý đơn, đồng thời góp phần giảm bức xúc của công dân khi cho rằng thẩm quyền giải quyết thuộc cấp tỉnh, thành phố.

Về việc tiếp công dân “khi xét thấy cần thiết”, Phó Chủ tịch HĐND TP Hà Nội đề nghị bổ sung quy định theo hướng đại biểu tiếp công dân theo đề nghị của công dân. Văn phòng có trách nhiệm tham mưu, phục vụ và thông báo cụ thể về thời gian, địa điểm tiếp công dân. Đồng thời, cần quy định rõ tính pháp lý của việc đại biểu nhận lời tiếp công dân, để các bộ phận giúp việc có căn cứ tổ chức thực hiện, bảo đảm thống nhất trong quá trình triển khai; việc tiếp công dân có thể được tổ chức tại trụ sở tiếp công dân hoặc tại địa điểm nơi phát sinh vụ việc kiến nghị, tùy tính chất cụ thể.

Thực tế cho thấy có trường hợp công dân gửi đơn đến rất nhiều cơ quan, cá nhân, kể cả các đại biểu Quốc hội. Nếu xác định đơn đã được gửi đến các cơ quan có thẩm quyền và đang được giải quyết, thì không tiếp tục chuyển đơn nhằm tránh xử lý lòng vòng. Tuy nhiên, do nhiều đơn không ghi rõ đã gửi đến những đâu, việc phân loại gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, Phó Chủ tịch HĐND TP. Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai cho rằng rất cần sớm có phần mềm kết nối, chia sẻ thông tin để hỗ trợ công tác này...

Qua thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xác định dự thảo Nghị quyết đủ điều kiện để biểu quyết thông qua về mặt nguyên tắc và giao Ủy ban Dân nguyện và Giám sát phối hợp với Ủy ban Pháp luật và Tư pháp hoàn thiện dự thảo.

Theo đó, tại phiên họp, 100% Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt đã biểu quyết thông qua Dự thảo Nghị quyết về mặt nguyên tắc.

Nguyễn Vũ

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/thong-qua-nghi-quyet-bo-sung-nhieu-diem-moi-trong-xu-ly-don-thu-khieu-nai-to-cao-kien-nghi-cua-cong.944986.html