Đại biểu Tô Văn Tám cho rằng, hàng giả tràn lan trên thị trường khiến người dân khó phân biệt được thật giả. (Nguồn: Quốc hội)
Đó là quan điểm của đại biểu Tô Văn Tám (đoàn Kon Tum) khi thảo luận ở hội trường Quốc hội sáng nay (17/6) về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội, ngân sách Nhà nước năm 2024; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội và ngân sách Nhà nước những tháng đầu năm 2025
Khó phân biệt hàng thật, hàng giả
Góp ý kiến thảo luận, đại biểu Tô Văn Tám tán thành, đánh giá cao Báo cáo của Chính phủ về phát triển kinh tế, xã hội năm 2024 và 5 tháng đầu năm 2025. Song, đại biểu cũng băn khoăn trước vấn đề hàng giả, hàng nhái và gian lận thương mại khi dẫn ra số liệu: Năm 2024 phát hiện 47.000 vụ hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng. Con số này trong 4 tháng đầu năm 2025 là hơn 30.000, trong đó khởi tố hình sự 1.450 vụ. Rồi hàng trăm ngàn sản phẩm hàng giả vừa qua được bán trên thị trường nhiều năm, trong đó có cả thực phẩm, mỹ phẩm, thuốc giả…
Đại biểu cũng nêu một vụ án đáng chú ý gần đây là đường dây sản xuất, buôn bán hàng trăm tấn thực phẩm chức năng giả có liên quan đến một số cán bộ của một bộ vừa bị cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố.
“Hàng giả, hàng nhái không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn trực tiếp đe dọa đến sức khỏe, tính mạng của người dân với tư cách là người tiêu dùng, làm suy giảm uy tín, thương hiệu của các doanh nghiệp chân chính, giảm niềm tin của người dân đối với hàng hóa trong nước, cản trở sự phát triển của nền kinh tế, thất thu ngân sách nhà nước, gây bất ổn xã hội và môi trường đầu tư”, đại biểu Tô Văn Tám phân tích.
Theo đại biểu đoàn Kon Tum, hàng giả là vấn đề xã hội và đạo đức rất nghiêm trọng, quy mô lớn, thủ đoạn tinh vi và có hiện tượng móc ngoặc của một số cán bộ suy thoái. Vì vậy, phòng, chống hàng giả và gian lận thương mại cần được nâng lên tầm chiến lược quốc gia để có chính sách hiệu quả, đồng bộ và lâu dài.
Việt Nam đã có khung pháp lý khá đầy đủ về phòng chống hàng giả, gian lận thương mại, song trên thực tế, người tiêu dùng hầu như chưa được bồi thường các tổn thất về tiền bạc, sức khỏe hay tính mạng.
“Khó khăn ở đây là việc người tiêu dùng chứng minh hàng giả như thế nào, bởi giám định để xác định mức độ lỗi là không hề đơn giản. Bởi vậy, Chính phủ cần thúc đẩy các hoạt động trợ giúp pháp lý, tư vấn pháp luật để người dân sử dụng hiệu quả công cụ này trong bảo vệ quyền lợi của mình”, đại biểu Tô Văn Tám nói.
Nêu thêm hiện tượng hàng giả tràn lan trên mạng xã hội với sự quảng bá của một số người có ảnh hưởng, người nổi tiếng với những lời quảng cáo "nổ vang rầm rộ", ông nhấn mạnh: "Bức tranh hàng giả đã đủ gam màu và cung bậc khiến cho người tiêu dùng dù có thông thái đến mấy cũng khó phân biệt được sản phẩm giả đang lưu thông trên thị trường”.
Đổi mới phương thức quản lý để ngăn chặn hành vi vi phạm
Nhấn mạnh chống hàng giả, gian lận thương mại là yêu cầu sống còn của nền kinh tế, đại biểu Nguyễn Trần Phượng Trân (đoàn TP. Hồ Chí Minh) cho rằng, chúng ta đã làm nhưng chưa đủ mạnh, chưa triệt để. Các đợt rà soát gần đây ở địa phương đã phát hiện nhiều vi phạm, cho thấy vấn đề rất nghiêm trọng.
Theo đại biểu Nguyễn Trần Phượng Trân, trong vấn đề xử lý tình trạng này, hiện mới thấy "chống" mà chưa thấy "xây". Việc hàng giả, hàng nhái tồn tại là do người tiêu dùng quan tâm đến uy tín thương hiệu nên nhiều cơ sở đã mượn danh khoác lên mình thương hiệu nổi tiếng của người khác để dễ bán hàng. Do đó, cần phát động một phong trào xây dựng thương hiệu Việt - mỗi doanh nghiệp, mỗi ngành hàng cần tạo ra thương hiệu riêng, gắn với chất lượng thật, nguồn gốc rõ ràng, sản xuất xanh và minh bạch.
Dẫn chứng những trường hợp thành công như vải thiều Bắc Giang, gạo ST25, xe ô tô Vinfast..., đại biểu cho rằng, nếu có chiến lược đúng đắn và sự đồng hành chính sách, thương hiệu Việt Nam hoàn toàn có thể vươn xa.
Về vấn đề chống hàng giả và gian lận thương mại, đại biểu Lê Hữu Trí (đoàn Khánh Hòa) cũng lo ngại khi hàng giả, hàng nhái đe dọa sức khỏe và đời sống người dân mà còn làm suy giảm niềm tin của xã hội. Mặc dù hệ thống pháp luật đã bao quát gần như mọi khía cạnh, cùng với sự giám sát chặt chẽ từ biên giới, cửa khẩu đến các khu dân cư nhưng hàng trăm tấn thuốc giả, thực phẩm chức năng giả và thực phẩm không đảm bảo chất lượng vẫn được sản xuất, lưu hành và bày bán công khai tại các nhà thuốc, cửa hàng hợp pháp, thậm chí xuất hiện trong bệnh viện, bếp ăn và trường học?
Từ thực trạng này, đại biểu Lê Hữu Trí cho rằng Chính phủ cần đổi mới phương thức quản lý để ngăn chặn các hành vi vi phạm, không tạo môi trường cho các hoạt động tội phạm tồn tại. Cùng với đó, xây dựng hành lang pháp lý nghiêm minh để xử lý các vi phạm, tổ chức các đợt thanh tra, phát hiện và xử lý nghiêm những cán bộ thực thi pháp luật có hành vi bao che, tiếp tay cho tội phạm.
Thảo luận tại hội trường sáng nay, nhiều đại biểu cũng bày tỏ sự đồng tình, thống nhất rất cao với Báo cáo của Chính phủ trình kỳ họp Quốc hội và các Báo cáo thẩm tra của Hội đồng dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội. Các đại biểu cho rằng, các Báo cáo, Tờ trình đã được Chính phủ và các cơ quan chuẩn bị hết sức công phu, kỹ lưỡng, đánh giá rất toàn diện trên tất cả các lĩnh vực, chỉ ra được những khó khăn, tồn tại, vướng mắc, phân tích rõ nguyên nhân cũng như đề ra phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp rất căn cơ, quyết liệt trong thời gian tới.
Phi Yến