Thông tin cần biết cho người uống cà phê mỗi ngày

3 giờ trướcBài gốc

Đối với nhiều người, một ly cà phê là "nghi thức" không thể thiếu mỗi sáng. Ảnh: Freepik.

Sáng 25/12, hội trường Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TP.HCM) trở nên sôi nổi hơn thường lệ trước câu hỏi hóc búa: "Người bệnh tim mạch có nên uống cà phê?". Trong không gian đậm chất khoa học, một chi tiết thú vị là phần lớn bác sĩ có mặt đều thừa nhận bản thân cũng là "tín đồ" của thức uống này mỗi ngày.

Trong báo cáo chuyên đề về lối sống và tim mạch, ThS.BS Nguyễn Hoàng Anh đã đưa ra những dữ liệu mới nhất, giải mã mối liên quan đầy tranh cãi giữa thói quen phổ biến này và sức khỏe trái tim.

Mối quan hệ giữa cà phê và tim mạch

PGS.TS Nguyễn Hoàng Hải, Giám đốc Bệnh viện Nhân dân Gia Định, cho biết bệnh tim mạch hiện nay vẫn là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Trong thực hành lâm sàng, bác sĩ thường tập trung vào lựa chọn thuốc điều trị và theo dõi đáp ứng của người bệnh, trong khi các yếu tố liên quan đến lối sống và sức khỏe tinh thần mới chỉ được tư vấn ở mức độ cơ bản.

Theo bác sĩ Hải, những câu hỏi rất quen thuộc như “Bệnh nhân bị nhịp tim nhanh hay rối loạn nhịp tim có được uống cà phê hay không?” thường khiến bác sĩ phản xạ trả lời ngay là “không”. Tuy nhiên, cách tiếp cận này chưa phản ánh đầy đủ bản chất khoa học của vấn đề.

"Cà phê thực sự ảnh hưởng thế nào đến tim mạch, với những dạng rối loạn nhịp nào thì cần tránh, với những trường hợp nào vẫn có thể sử dụng an toàn. Đó là những câu hỏi cần được trả lời dựa trên bằng chứng, thay vì chỉ dựa vào thói quen tư vấn", bác sĩ Hải nhấn mạnh.

Bệnh nhân tim mạch đang được điều trị tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định. Ảnh: BVCC.

Bên cạnh đó, stress, sức khỏe tinh thần và các phương pháp như thiền, thư giãn cũng đóng vai trò quan trọng trong phòng ngừa và kiểm soát bệnh tim mạch. Tuy nhiên, cách thực hành sao cho đúng và hiệu quả vẫn còn nhiều quan điểm khác nhau, đòi hỏi phải được phân tích sâu hơn.

Trong báo cáo chuyên đề “Cà phê cho người bệnh tim mạch”, ThS.BS Nguyễn Hoàng Anh, khoa Nội tim mạch, cho biết cà phê là một trong những thức uống phổ biến nhất thế giới. Tuy nhiên, từ lâu cà phê tồn tại hai luồng quan điểm, một bên cho rằng cà phê mang lại lợi ích cho sức khỏe, bên còn lại lo ngại cà phê gây hại, đặc biệt với người mắc bệnh tim mạch.

Theo bác sĩ Hoàng Anh, ở những người chưa quen uống cà phê, việc sử dụng có thể gây tăng nhịp tim và tăng huyết áp cấp tính. Ngược lại, ở những người đã duy trì thói quen uống cà phê lâu dài, các tác động này giảm dần và thậm chí không còn rõ rệt.

"Thực tế lâm sàng cho thấy nhiều bệnh nhân tim mạch vẫn uống cà phê hàng ngày và chưa ghi nhận những ảnh hưởng bất lợi rõ rệt liên quan trực tiếp đến thói quen này", bác sĩ Hoàng Anh cho biết.

Cà phê có ba loài chính là Arabica, Robusta và Liberica. Tại Việt Nam, cà phê chủ yếu là Robusta, loại có hàm lượng caffeine cao nhất.

Bên cạnh đó, cách pha chế ảnh hưởng rõ rệt đến tác động tim mạch. Cà phê được chia thành hai nhóm chính:

Cà phê có lọc: pour-over (lọc giấy), cà phê túi lọc, Aeropress, cà phê hòa tan nguyên chất.
Cà phê không lọc: cà phê phin, espresso, French press, cà phê Thổ Nhĩ Kỳ, cold brew.

Cà phê không lọc chứa nhiều caffeine và các chất dầu như cafestol, kahweol, những chất có thể ảnh hưởng đến cholesterol máu. Trong đó, cà phê phin Việt Nam được ghi nhận có hàm lượng caffeine khá cao.

Theo bác sĩ Hoành Anh, ở người chưa quen uống cà phê, việc uống cà phê lần đầu có thể làm tăng huyết áp tạm thời, có thể tăng đến 12 mmHg sau khi uống lượng tương đương 3 espresso. Khi sử dụng thường xuyên, hiệu ứng này giảm dần. Đáng chú ý, cà phê đã loại bỏ caffeine vẫn có thể làm tăng huyết áp, cho thấy tác động này không hoàn toàn do caffeine.

Với rối loạn lipid máu, các nghiên cứu cho thấy yếu tố quyết định là cách pha chế. Cà phê không lọc có thể làm tăng LDL-C, trong khi cà phê có lọc không làm tăng cholesterol so với người không uống cà phê.

Nhiều lợi ích của cà phê cần được ghi nhận

Bác sĩ Hoàng Anh cho hay có dữ liệu nghiên cứu cho thấy uống cà phê lâu dài giúp giảm nguy cơ mắc đái tháo đường. Phân tích gộp cho thấy uống 5 ly cà phê mỗi ngày giúp giảm khoảng 30% nguy cơ mắc bệnh, mỗi ly bổ sung giúp giảm thêm khoảng 6%. Tuy nhiên, lợi ích này sẽ mất đi nếu thêm nhiều đường, kem hoặc chất tạo ngọt.

Với suy tim, các nghiên cứu lớn như Framingham và ARIC đều ghi nhận uống cà phê giúp giảm nguy cơ suy tim trong tương lai, đặc biệt ở mức khoảng 4 ly/ngày.

Cà phê là đồ uống yêu thích của nhiều người trên toàn thế giới. Ảnh: Delish.

Các nghiên cứu đoàn hệ cũng cho thấy uống cà phê làm giảm nhẹ nguy cơ đột quỵ, trái ngược với quan niệm trước đây cho rằng cà phê gây co mạch não.

Bên cạnh đó, một số thử nghiệm cho thấy uống cà phê không làm tăng ngoại tâm thu nhĩ, nhưng có thể làm tăng ngoại tâm thu thất. Tuy nhiên, một nghiên cứu RCT công bố năm 2025 trên bệnh nhân rung nhĩ cho thấy nhóm tiếp tục uống cà phê có nguy cơ tái phát thấp hơn nhóm ngưng cà phê.

"Nghiên cứu quan sát trên hơn 380.000 người trong 9 năm cũng ghi nhận uống cà phê, đặc biệt với lượng cao, giúp giảm nguy cơ rối loạn nhịp tim, rõ nhất là rối loạn nhịp nhĩ", bác sĩ Hoành Anh nhấn mạnh

Qua nghiên cứu kéo dài hơn 20 năm cho thấy uống cà phê buổi sáng giúp giảm nguy cơ tử vong toàn bộ và tử vong tim mạch, trong khi uống rải rác cả ngày không mang lại lợi ích rõ rệt.

Uống khoảng 3 ly cà phê buổi sáng giúp giảm khoảng 21% nguy cơ tử vong tim mạch. Nguyên nhân có thể liên quan đến ảnh hưởng của caffeine lên melatonin, giấc ngủ và phản ứng viêm trong cơ thể.

Từ các bằng chứng hiện có, bác sĩ Hoàng Anh cho hay uống cà phê với lượng trung bình từ 1-4 ly mỗi ngày, đặc biệt vào buổi sáng, có thể mang lại lợi ích cho sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ tử vong.

Tuy nhiên, việc tư vấn cho người bệnh tim mạch cần được cá thể hóa, thay vì áp dụng một câu trả lời chung cho tất cả. Trong bối cảnh bệnh tim mạch ngày càng gia tăng, lối sống khoa học, từ ly cà phê buổi sáng đến kiểm soát stress đang trở thành một phần không thể tách rời của điều trị hiện đại.

Nguyễn Thuận

Nguồn Znews : https://znews.vn/thong-tin-can-biet-cho-nguoi-uong-ca-phe-moi-ngay-post1614083.html