Thông tin trên được ông Phạm Chánh Trung, Chi Cục trưởng Chi cục dân số - Kế hoạch hóa gia đình (TP HCM), chia sẻ tại hội nghị hưởng ứng Tháng hành động quốc gia về Dân số năm 2024, ngày 22-12.
Ông Phạm Chán Trung, Chi Cục trưởng Chi cục dân số - Kế hoạch hóa gia đình (TP HCM)
Theo ông Trung, xu hướng sinh thấp bắt đầu xuất hiện vào năm 2023, tỉ lệ sinh giảm dần trong những năm tiếp theo. Tỉ số giới tính khi sinh đã được khống chế nhưng vẫn còn ở mức cao (112 trẻ trai trên 100 trẻ gái), tốc độ già hóa dân số cũng đang diễn ra nhanh chóng, Việt Nam sẽ sớm bước qua thời kỳ dân số vàng. Mặc dù tuổi thọ bình quân của người Việt Nam có tăng, nhưng số năm sống khỏe mạnh lại chỉ đạt 65 tuổi vào năm 2021. Chất lượng dân số vẫn cần được cải thiện nhiều hơn, đặc biệt là về tầm vóc thể lực, vì hiện nay, sự cải thiện trong lĩnh vực này vẫn còn chậm.
Tại TP HCM, ngành dân số đã sớm triển khai các hoạt động nâng cao chất lượng dân số, đặc biệt là trong việc tầm soát, chẩn đoán và điều trị bệnh tật trước sinh và sơ sinh. Chương trình này đã được thực hiện từ năm 2011 và hiện nay tỉ lệ bà mẹ mang thai được sàng lọc trước sinh và tỷ lệ trẻ sơ sinh được sàng lọc hàng năm luôn đạt trên 80%.
Một nội dung mới, tuy chưa phổ biến, nhưng đã nhận được sự đồng tình và hưởng ứng là việc thực hiện khám sức khỏe trước khi kết hôn. Năm 2024, đã có 1.469 thanh niên nam nữ tự nguyện tham gia khám sức khỏe trước khi kết hôn, đạt mức tăng 19% so với các năm trước; lập hồ sơ, khám sức khỏe định kỳ cho 493.926 người cao tuổi; áp dụng các mô hình mới tuyên truyền về công tác dân số tại siêu thị, cơ sở y tế, rạp chiếu phim; khám phụ khoa ngoại viện cho gần 11.000 nữ công nhân…
"Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả tích cực, công tác dân số trong thời gian tới vẫn đối mặt với không ít thách thức, đặc biệt là tỉ suất sinh thấp. Năm 2024, dự báo là 1,4 con/ phụ nữ, điều này vẫn nằm ở mức thấp so với nhu cầu phát triển dân số bền vững" - ông Trung nói.
Phát biểu tại hội nghị, TS-BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó Giám đốc Sở Y tế TP HCM cho biết TP đang thực hiện các giải pháp linh hoạt để ứng phó với mức sinh thấp, trong đó tập trung truyền tải thông điệp "Mỗi cặp vợ chồng sinh đủ hai con" đến cộng đồng. Các cơ sở y tế tiếp tục triển khai các chương trình nâng cao chất lượng dân số giai đoạn đầu đời, tư vấn sức khỏe trước khi kết hôn, tầm soát, chẩn đoán và điều trị bệnh tật trước sinh và sơ sinh.
TS-BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó Giám đốc Sở Y tế TP HCM phát biểu tại hội nghị
Đặc biệt, TP cũng có những chính sách hỗ trợ, như thưởng 3 triệu đồng cho các cặp vợ chồng sinh đủ hai con trước 35 tuổi, hỗ trợ 2 triệu đồng cho phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh thuộc hộ nghèo, cận nghèo, bảo trợ xã hội, hoặc sống tại xã đảo để thực hiện các xét nghiệm tầm soát.
"Để giải quyết vấn đề mức sinh thấp, cần sự chung tay của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của người dân. Điều quan trọng là phải có các chính sách hỗ trợ về an sinh xã hội, giáo dục, y tế, nhà ở, thuế thu nhập cá nhân để các cặp vợ chồng cảm thấy yên tâm hơn khi quyết định sinh con và sinh đủ hai con" - BS Châu nói.
Tin, ảnh: Hải Yến