Thu 55 tỉ nhưng hoàn thuế tới 2.135 tỉ đồng, tới lượt ngành tiêu lên tiếng

20 giờ trướcBài gốc

Mặc dù mang về kim ngạch xuất khẩu lên tới hàng tỉ USD mỗi năm, ngành hồ tiêu và gia vị Việt Nam lại gần như không đóng góp đáng kể vào nguồn thu thuế giá trị gia tăng (GTGT) của nhà nước do phần lớn sản phẩm được xuất khẩu vốn không chịu thuế.

Nghịch lý thuế GTGT hồ tiêu Việt Nam

Theo Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPSA), sản lượng hồ tiêu cả nước ước đạt khoảng 200.000 tấn mỗi năm, trong đó tới 95%, tương đương 190.000 tấn, được xuất khẩu, chỉ khoảng 10.000 tấn tiêu thụ trong nước.

Đáng chú ý, phần hồ tiêu được chế biến sâu và tiêu dùng nội địa, tức phần duy nhất chịu thuế GTGT, chỉ chiếm khoảng 2,5% tổng sản lượng, tương đương 5.000 tấn.

Điều này dẫn đến thực trạng là dù ngành hồ tiêu thu về khoảng 1,3 tỉ USD từ xuất khẩu nhưng chỉ khoảng 1,625 triệu USD (tương đương 42 tỉ đồng) là thuế GTGT thực thu từ tiêu dùng trong nước. Trong khi đó, số thuế GTGT được hoàn lại cho các doanh nghiệp xuất khẩu lên đến 63,375 triệu USD (gần 1.650 tỉ đồng).

Tình trạng này cũng lặp lại ở nhóm các loại cây gia vị khác như hồi, quế, thảo quả… với tổng sản lượng xuất khẩu khoảng 200.000 tấn nhưng cũng chỉ khoảng 5.000 tấn được tiêu dùng trong nước.

Tính chung toàn ngành gia vị Việt Nam, với tổng lượng xuất khẩu hơn 400.000 tấn (theo con số năm 2024) thì chỉ khoảng 10.000 tấn tiêu và gia vị các loại được tiêu thụ nội địa và giúp đem lại nguồn thu thuế GTGT cho nhà nước ước đạt 55 tỉ đồng, số thuế dự kiến được hoàn lên tới 2.135 tỉ đồng.

Các sản phẩm hồ tiêu và gia vị

Cân nhắc thuế GTGT hồ tiêu Việt Nam xuất khẩu 0,5%

Theo VPSA, cơ chế hoàn thuế GTGT đang bộc lộ nhiều bất cập, tạo kẽ hở cho hành vi gian lận thuế. Điều này không chỉ gây thất thoát ngân sách mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường kinh doanh của các doanh nghiệp xuất khẩu chân chính, làm suy giảm niềm tin và tính minh bạch trong hệ thống thuế.

Thực tế, nhiều doanh nghiệp trong ngành hồ tiêu và gia vị đang lo ngại nguy cơ gian lận sẽ tiếp diễn khi Luật Thuế GTGT mới được triển khai mà chưa có các biện pháp siết chặt và cải tiến quy trình. Trước tình hình này, VPSA đề xuất cần đổi mới cơ chế thu thuế theo hướng hiệu quả và thực tế hơn.

Một trong những giải pháp được đề xuất là áp dụng mức thuế GTGT 0% đối với nguyên liệu đầu vào phục vụ cho xuất khẩu, thay vì để doanh nghiệp tạm nộp rồi chờ hoàn thuế.

Ngoài ra, VPSA kiến nghị cân nhắc áp dụng mức thuế khoán xuất khẩu 0,5%. Cách làm này sẽ giúp Nhà nước thu được thuế ngay tại thời điểm giao dịch, vừa tăng tính chủ động về vốn cho doanh nghiệp, vừa giảm gánh nặng chờ đợi trong quá trình hoàn thuế.

Không chỉ riêng ngành hồ tiêu, nhiều ngành nông sản chủ lực như cà phê, gạo cũng đang đối mặt với khó khăn tương tự. Các doanh nghiệp thường phải tạm đóng thuế lớn rồi bị treo chờ hoàn, trong khi áp lực vốn rất cao và rủi ro bị từ chối hoàn thuế do lỗi từ bên thứ ba là không nhỏ. Ở chiều ngược lại, cơ quan thuế cũng phải tiêu tốn nhiều nguồn lực cho việc thu rồi hoàn, gây lãng phí và thiếu hiệu quả.

Tin-ảnh: Ngọc Ánh

Nguồn NLĐ : https://nld.com.vn/thu-55-ti-nhung-hoan-thue-toi-2135-ti-dong-toi-luot-nganh-tieu-len-tieng-19625073108274076.htm