Hà Nội với vị trí Thủ đô, đã sớm xác định quyết tâm tiên phong trong triển khai thực hiện các nghị quyết quan trọng này, đặc biệt là “bộ tứ trụ cột”.
Hà Nội quyết tâm tiên phong thực hiện các nghị quyết chiến lược của Bộ Chính trị nhằm xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại, hạnh phúc. Ảnh: Quang Thái
1. "Bộ tứ trụ cột" gồm có: Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 24-1-2025 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30-4-2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới và Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4-5-2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.
Đây không phải là những văn kiện thông thường, mà là một chỉnh thể thống nhất về tư duy và hành động chiến lược, là chìa khóa giải quyết những nút thắt cốt lõi. Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh, những nghị quyết chiến lược này là kim chỉ nam cho hành động, là nền tảng vững chắc, giúp đất nước ta cất cánh, bước vào kỷ nguyên phát triển mới, giàu mạnh, hùng cường.
Nghị quyết số 57-NQ/TW có ý nghĩa như cánh cửa chinh phục cuộc Cách mạng công nghệ 4.0, là đòn bẩy để Việt Nam vượt qua bẫy thu nhập trung bình, bước vào kỷ nguyên số hóa toàn diện. Nghị quyết nhấn mạnh việc đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, nhằm đưa Việt Nam từ vị thế "gia công" lên "sáng tạo" thực sự. Mục tiêu là đến năm 2030, chúng ta xây dựng được hệ sinh thái đổi mới quốc gia, với GDP từ công nghệ cao chiếm ít nhất 30%, góp phần nâng cao năng suất lao động gấp 2 - 3 lần hiện nay.
Nghị quyết số 59-NQ/TW đánh dấu bước ngoặt trong hội nhập quốc tế. Trong bối cảnh địa chính trị phức tạp, nghị quyết này khẳng định đường lối "đa phương hóa, đa dạng hóa" quan hệ đối ngoại, với trọng tâm là tham gia sâu rộng vào các chuỗi cung ứng toàn cầu. Ý nghĩa cốt lõi là biến thách thức thành cơ hội, giúp Việt Nam không chỉ là "điểm đến đầu tư" mà còn là đối tác chiến lược của các cường quốc. Nghị quyết không chỉ nhằm nâng cao vị thế đất nước, mà còn được coi là bước đột phá đóng góp vào phát triển kinh tế với mục tiêu đến năm 2028, nâng kim ngạch thương mại đạt 1.000 tỷ USD.
Nghị quyết số 66-NQ/TW và 68-NQ/TW tạo nên hai trụ cột còn lại, tập trung vào thể chế và phát triển bền vững. Trong khi Nghị quyết số 66-NQ/TW đặt trọng tâm vào cải cách sâu sắc hệ thống pháp luật, xây dựng môi trường đầu tư minh bạch, hiệu quả, nhằm đưa Việt Nam vào top 3 ASEAN về chỉ số dễ kinh doanh vào năm 2028. Đây là "hành lang an toàn" cho mọi sáng tạo, loại bỏ những rào cản hành chính cồng kềnh, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp quốc gia. Cùng với đó, Nghị quyết số 68-NQ/TW được coi là bước ngoặt phát triển kinh tế tư nhân, vừa tăng cường sức mạnh tổng thể, vừa chọn mặt gửi vàng để hình thành những “sếu đầu đàn” có khả năng cạnh tranh và tham gia chuỗi giá trị toàn cầu.
Cùng với “bộ tứ trụ cột”, Bộ Chính trị còn ban hành 3 nghị quyết chiến lược khác trong tháng 8 và tháng 9-2025, bao gồm: Nghị quyết số 70-NQ/TW ngày 20-8-2025 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22-8-2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo và Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9-9-2025 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.
2. Thủ đô là nơi mà tất cả các ý tưởng mới về cơ chế, chính sách, hoàn thiện pháp luật đều được các cơ quan tham mưu tham vấn, khảo sát thực tế trước khi ban hành, sơ kết hay tổng kết. Đồng thời, Hà Nội luôn đi đầu, gương mẫu trong thực hiện các chủ trương, nghị quyết của Trung ương. Ngay sau khi Trung ương ban hành Nghị quyết, Thành ủy, các cấp ủy, tổ chức Đảng từ Thành phố xuống cơ sở đã nhanh chóng tiếp thu, chuyển hóa thành những nội dung cụ thể trong Nghị quyết Đại hội đảng bộ cấp mình, coi đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm.
Tập trung cụ thể hóa, triển khai hiệu quả “bộ tứ trụ cột”, ý thức rõ vai trò điểm tựa, điểm sáng, phải gương mẫu đi đầu trong việc thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, Đảng bộ thành phố Hà Nội quyết tâm tập trung phát triển mạnh khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tạo đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực chính để phát triển nhanh lực lượng sản xuất hiện đại, góp phần hoàn thiện quan hệ sản xuất, đổi mới phương thức sản xuất và quản trị, phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.
Trong nhiệm kỳ qua, Hà Nội đã thiết lập và mở rộng quan hệ hợp tác với hơn 100 thành phố, thủ đô trên thế giới; tích cực tham gia các tổ chức quốc tế, triển khai hiệu quả các nội dung trong khuôn khổ Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO, Diễn đàn Thị trưởng các thành phố ASEAN và các sáng kiến hợp tác khu vực... Thành phố đã trở thành điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư, tổ chức và bạn bè quốc tế. Trong nhiệm kỳ mới, hiện thực hóa mục tiêu Nghị quyết số 59-NQ/TW của Bộ Chính trị, Thành phố sẽ đổi mới tư duy, mở rộng tầm nhìn, nâng cao hiệu quả quan hệ đối ngoại, hội nhập quốc tế, hợp tác phát triển toàn diện, sâu rộng. Mở rộng hợp tác với các đô thị, các tổ chức quốc tế; chủ động tích cực tham gia hệ thống mạng lưới các đô thị xanh, thông minh, sáng tạo ở khu vực và quốc tế; chú trọng hoạt động hợp tác về khoa học và công nghệ, xúc tiến đầu tư, thương mại, quảng bá du lịch... Hà Nội sẽ nâng cao hơn nữa năng lực, chất lượng hội nhập quốc tế; chủ động nắm bắt những cơ hội, thúc đẩy thực thi có hiệu quả các cam kết quốc tế, nhất là các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới; tranh thủ cơ hội về vốn, công nghệ, kiến thức và kỹ năng quản lý để nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và sản phẩm của Thủ đô.
Triển khai thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW, Đảng bộ, chính quyền Thủ đô Hà Nội xác định phải bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng bộ trong định hướng xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù Thủ đô theo hướng vừa bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực phát triển. Nâng cao hơn nữa chất lượng cụ thể hóa, hoàn thiện và thực hiện thể chế phát triển, tăng cường chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật.
Đối với Nghị quyết số 68-NQ/TW, Hà Nội khẳng định quyết tâm kiến tạo thành công hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo; chủ động tháo gỡ các rào cản, cơ chế, chính sách, giảm thủ tục hành chính, giảm thời gian, giảm chi phí tuân thủ, giảm công sức cho người dân và doanh nghiệp; tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh, hợp tác với khu vực FDI, nhất là trong chuyển giao công nghệ. Trải qua gần 40 năm chuyển đổi từ cơ chế bao cấp sang cơ chế thị trường ở vị trí tiên phong, cho nên Thủ đô còn là nơi tích lũy được nhiều kinh nghiệm quý báu trong phát triển kinh tế tư nhân. Thủ đô có những tập đoàn kinh tế lớn trong nước và sự hiện diện của nhiều tập đoàn kinh tế lớn của thế giới, nơi hạ cánh của những “đại bàng kinh tế”, góp phần thúc đẩy kinh tế ngoài quốc doanh. Quy mô kinh tế thành phố hiện nay khoảng 63 tỷ USD, gấp 1,42 lần năm 2020, chiếm 41,54% vùng đồng bằng sông Hồng và 12,6% cả nước. Trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, tổng vốn đầu tư xã hội thực hiện ước đạt 2,48 triệu tỷ đồng, gấp 1,5 lần nhiệm kỳ trước; thu hút vốn FDI ước đạt 11,5 tỷ USD. Đây là tiền đề lý tưởng để Đảng bộ Hà Nội lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW, tiếp thêm sức mạnh để Thủ đô thực sự là một đầu tàu, động lực quan trọng góp phần tăng trưởng kinh tế hai con số của cả nước.
Đặc biệt là tại Kỳ họp thứ 26 ngày 29-9 vừa qua, HĐND thành phố Hà Nội đã thông qua các nghị quyết tạo hành lang pháp lý quan trọng khơi thông các nguồn lực để Thủ đô bứt phá trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Kết quả này cho thấy, Hà Nội đang đi từng bước vững chắc nhằm cụ thể hóa những cơ chế đặc thù của Luật Thủ đô 2024, đồng thời, hiện thực hóa các mục tiêu của "bộ tứ trụ cột" phù hợp thực tiễn Thủ đô.
PGS.TS Trần Viết Lưu