Thu hẹp khoảng cách bất bình đẳng

8 giờ trướcBài gốc

Ảnh minh họa: ADB

Trên cương vị Chủ tịch Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) năm 2025, Nam Phi tuyên bố, mục tiêu xóa bỏ bất bình đẳng được đặt ở vị trí trung tâm chương trình nghị sự Hội nghị thượng đỉnh G20 sắp tới.

Không thể phủ nhận những bước tiến dài của nhân loại trên hành trình thu hẹp khoảng cách phát triển, bảo đảm công bằng xã hội. Theo nghiên cứu Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) vừa công bố, chỉ trong vòng 30 năm qua, tỷ lệ nghèo cùng cực trên thế giới đã giảm mạnh, từ 39% xuống còn 10%; nhiều trẻ em không còn vất vả với cuộc sống mưu sinh; tỷ lệ nhập học tiểu học tăng 10%. Những con số ấn tượng này đã điểm thêm gam màu tươi sáng cho bức tranh kinh tế-xã hội toàn cầu.

Dù vậy, vẫn còn đó những người dân và quốc gia đứng trước nguy cơ bị bỏ lại phía sau do tình trạng bất bình đẳng chưa được giải quyết. Ủy ban đặc biệt về Bất bình đẳng toàn cầu, được thành lập trong nhiệm kỳ Chủ tịch G20 của Nam Phi, nhấn mạnh đã đến lúc thế giới phải thừa nhận một thực tế rằng, bất bình đẳng là một “tình trạng khẩn cấp”. Ủy ban chỉ ra một nghịch lý là trong khi một phần tư dân số thế giới rơi vào tình cảnh mất an ninh lương thực ở mức độ trung bình hoặc nghiêm trọng, tài sản của giới tỷ phú lại đạt mức cao kỷ lục. Nhóm 10% số người giàu nhất thế giới đang nắm giữ 74% tổng tài sản toàn cầu. Ngoài ra, khoảng cách giàu nghèo giữa các nước Bắc và Nam bán cầu còn rất lớn.

Bất bình đẳng đang đe dọa nền dân chủ, cản trở đà tăng trưởng kinh tế, làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng khí hậu và kéo theo hàng loạt bất công xã hội, bao gồm bất bình đẳng giới và vi phạm quyền con người. Nhiều quốc gia châu Phi được xác định là “điểm nóng” về nạn đói, với hơn 20% dân số trong khu vực vẫn trăn trở vì miếng cơm manh áo hằng ngày. Trong khi đó, gần 30% thực phẩm trên thế giới bị thất thoát hoặc lãng phí, chủ yếu tại các nước giàu. Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres khẳng định, đây là minh chứng rõ ràng cho thấy hệ thống lương thực toàn cầu đang bị mất cân bằng, khiến hàng tỷ người dân phải trả giá. Mục tiêu xóa nghèo đói vào năm 2030 vì thế cũng đứng trước nguy cơ bị bỏ lỡ.

Vòng xoáy bất bình đẳng được nhìn rõ hơn bao giờ hết khi thế giới bị bủa vây bởi thách thức như đại dịch, khủng hoảng kinh tế, biến đổi khí hậu. Theo Liên hợp quốc, các hộ gia đình nghèo đặc biệt dễ bị tổn thương trước các hiện tượng thời tiết cực đoan, vì họ thường là nhóm đối tượng phụ thuộc vào những ngành nghề dễ bị tác động như nông nghiệp và lao động phi chính thức. Khi thiên tai xuất hiện chồng chéo hoặc xảy ra liên tục, tổn thất sẽ mang tính cộng hưởng, khiến nhiều người dân không có cơ hội thoát khỏi cảnh “nghèo truyền kiếp”.

Giải quyết cuộc khủng hoảng nợ tại các nước đang phát triển là bước đi cần thiết góp phần thu hẹp khoảng cách bất bình đẳng hiện nay. Ông Guterres nhận định, có quá nhiều quốc gia bị mắc kẹt giữa những núi nợ khổng lồ. Hơn 40% dân số toàn cầu đang sống tại các nước mà chi phí trả nợ nhiều hơn phần chi cho y tế hoặc giáo dục. Hiện các chính phủ tại châu Phi phải dành trung bình 17% nguồn thu ngân sách chỉ để trả nợ. Nếu con số này giảm xuống dưới 10% thì số tiền tiết kiệm được có thể giúp hàng chục triệu người tiếp cận nước sạch và vệ sinh, đồng thời ngăn chặn khoảng 23.000 ca tử vong ở trẻ dưới năm tuổi mỗi năm.

Sự gia tăng mức độ bất bình đẳng đang khoét sâu khoảng cách giữa người giàu và phần còn lại của thế giới, đồng thời đe dọa động lực tăng trưởng toàn cầu. Trong bối cảnh đó, Hội nghị thượng đỉnh dự kiến diễn ra trong tháng 11/2025 tại Nam Phi sẽ đánh dấu mốc lịch sử khi lần đầu tiên G20 đưa vấn đề bất bình đẳng toàn cầu lên bàn nghị sự. Đây là cơ hội “vàng”, nơi các nước cùng thảo luận và tìm ra giải pháp thiết thực để không người dân hay quốc gia nào bị gạt ra bên lề tiến trình phát triển toàn cầu.

NGUYỄN HÀ

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/thu-hep-khoang-cach-bat-binh-dang-post922637.html