Có thể tái định cư tại chỗ
Công dân hỏi Bộ Nông nghiệp và Môi trường, theo quy định tại khoản 7 Luật Đất đai năm 2024: "Người có đất ở bị thu hồi để thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu đô thị thì được bồi thường bằng đất ở, nhà ở tại chỗ; trong thời gian chờ bố trí tái định cư được bố trí vào nhà ở tạm hoặc hỗ trợ tiền thuê nhà ở; thời gian và mức hỗ trợ cụ thể do ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định phù hợp với thực tế tại địa phương.
Người sử dụng đất ở bị thu hồi làm dự án có thể được tái định cư tại chỗ (Ảnh: NH).
Trường hợp thu hồi đất ở để thực hiện các mục đích khác thì được bồi thường bằng đất ở, nhà ở tại chỗ nếu tại khu vực thu hồi đất có quỹ đất, quỹ nhà tái định cư. Ưu tiên vị trí thuận lợi cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ở kết hợp với kinh doanh dịch vụ, người có đất thu hồi là người có công với cách mạng. Có cơ chế thường đối với người có đất thu hồi bàn giao mặt bằng trước thời hạn theo quy định của ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
Công dân đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường nêu rõ quy định trên hiểu như thế nào trong 2 cách hiểu sau: Cách hiểu thứ nhất, người có đất ở bị thu hồi trong dự án khu đô thị thì được bố trí tái định cư bằng nhà ở hoặc đất ở và bố trí tại chỗ.
Cách hiểu thứ hai là người có đất ở bị thu hồi trong dự án khu đô thị và đủ điều kiện được bố trí tái định cư bằng nhà ở hoặc đất ở sẽ được bố trí tái định tại chỗ (ý nghĩa để người dân tái định cư được thụ hưởng tiện ích từ khu đô thị mang lại).
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, theo Luật Đất đai năm 2024 quy định: "Việc bồi thường về đất được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, trường hợp không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Trường hợp người có đất thu hồi được bồi thường bằng đất, bằng nhà ở mà có nhu cầu được bồi thường bằng tiền thì được bồi thường bằng tiền theo nguyện vọng đã đăng ký khi lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Đối với người có đất thu hồi nếu có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà ở thì được xem xét bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng với loại đất thu hồi hoặc bằng nhà ở".
Luật Đất đai năm 2024 cũng quy định: "Hộ gia đình, cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế đang sử dụng đất ở, đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam khi Nhà nước thu hồi đất, nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định (Điều 95) của Luật này thì được bồi thường bằng đất ở hoặc bằng nhà ở hoặc bằng tiền hoặc bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi".
Bên cạnh đó, Luật Đất đai 2024 quy định: "Hộ gia đình, cá nhân có đất ở, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế đang sử dụng đất ở, đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam khi Nhà nước thu hồi đất, nếu có đủ điều kiện được bồi thường về đất ở (quy định tại Điều 95) thì được bồi thường bằng giao đất ở hoặc nhà ở tại khu tái định cư hoặc tại địa điểm khác phù hợp.
Người có đất ở bị thu hồi để thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu đô thị thì được bồi thường bằng đất ở, nhà ở tại chỗ; trong thời gian chờ bố trí tái định cư được bố trí vào nhà ở tạm hoặc hỗ trợ tiền thuê nhà ở; thời gian và mức hỗ trợ cụ thể do ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định phù hợp với thực tế tại địa phương.
Trường hợp thu hồi đất ở để thực hiện các mục đích khác thì được bồi thường bằng đất ở, nhà ở tại chỗ nếu tại khu vực thu hồi đất có quỹ đất, quỹ nhà tái định cư. Ưu tiên vị trí thuận lợi cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ở kết hợp với kinh doanh dịch vụ, người có đất thu hồi là người có công với cách mạng. Có cơ chế thưởng đối với người có đất thu hồi bàn giao mặt bằng trước thời hạn theo quy định của ủy ban nhân dân cấp tỉnh".
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, do đây là vụ việc cụ thể, không có hồ sơ, tài liệu kèm theo nên đề nghị công dân nghiên cứu các quy định nêu trên và liên hệ với cơ quan có chức năng quản lý đất đai tại địa phương để được hướng dẫn cụ thể.
Đất giao trái thẩm quyền đủ điều kiện sẽ được cấp sổ đỏ
Công dân khác cũng cho biết, họ mua 2 thửa đất với mục đích là đất ở nông thôn do UBND xã giao đất trái thẩm quyền năm 1994. Người sử dụng đất có phiếu thu của cả 2 thửa. Nay họ đăng ký cấp GCNQSD đất thì được biết hạn mức giao đất tại địa phương là 200m2/cá nhân. Công dân hỏi Bộ Nông nghiệp và Môi trường, trường hợp này, họ được công nhận mỗi thửa là 200m2 hay cả 2 thửa được công nhận 200m2.
Trả lời nội dung này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết việc xem xét hướng dẫn, giải đáp chính sách pháp luật về đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận cho hộ gia đình, cá nhân đối với trường hợp đất có nguồn gốc giao không đúng thẩm quyền cần căn cứ cụ thể vào hồ sơ đăng ký, kê khai của người sử dụng đất, căn cứ vào hồ sơ quản lý đất đai và các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai của địa phương đã ban hành theo thẩm quyền được giao. Bộ Nông nghiệp và Môi trường không có cơ sở để trả lời cụ thể.
Tuy nhiên, Bộ Nông nghiệp và Môi trường có ý kiến rằng, trường hợp sử dụng đất do nhận chuyển quyền sử dụng đất không đúng quy định của pháp luật nhưng có chữ ký của các bên liên quan đủ điều kiện.
Việc xác định diện tích đất ở của thửa đất đối với từng trường hợp theo thời điểm sử dụng đất. Việc xác định cụ thể diện tích đất ở của thửa đất khi cấp giấy chứng nhận thực hiện theo quy định của địa phương về hạn mức giao, hạn mức công nhận đất ở.
Nguyễn Hùng