Trong bối cảnh nợ đọng thuế, ngành thuế đã áp dụng nhiều biện pháp cưỡng chế, trong đó nổi bật là tạm hoãn xuất cảnh. Biện pháp này được đánh giá là hiệu quả, giúp cơ quan thuế thu hồi gần 4.300 tỷ đồng từ 6.500 cá nhân và doanh nghiệp chỉ trong năm nay.
Chỉ khi những biện pháp khác không đạt hiệu quả, tạm hoãn xuất cảnh mới được thực hiện để đảm bảo thu hồi nợ thuế. Ảnh minh họa
Có thể nộp thuế ngay tại cửa khẩu
Từ đầu năm 2024, Tổng cục Thuế đã phát hành hơn 58.680 thông báo tạm hoãn xuất cảnh, liên quan đến tổng số nợ hơn 80.512 tỷ đồng. Kết quả, ngành thuế đã thu hồi khoảng 4.289 tỷ đồng, cao gấp gần 5 lần so với số liệu công bố giữa năm. Tạm hoãn xuất cảnh đã chứng minh vai trò quan trọng trong việc xử lý các trường hợp chây ỳ, cố tình tẩu tán tài sản hoặc bỏ trốn khỏi lãnh thổ Việt Nam.
Theo Luật Quản lý thuế 2019 và Nghị định 126/2020, các thủ trưởng cơ quan thuế và hải quan được quyền ra quyết định tạm hoãn xuất cảnh đối với cá nhân hoặc đại diện doanh nghiệp chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế. Trước khi áp dụng, cơ quan thuế thường thực hiện các biện pháp như nhắc nhở, gửi thông báo và quyết định cưỡng chế. Chỉ khi những biện pháp này không đạt hiệu quả, tạm hoãn xuất cảnh mới được thực hiện để đảm bảo thu hồi nợ thuế.
Song song với tạm hoãn xuất cảnh, ngành thuế còn áp dụng các biện pháp cưỡng chế khác như kê biên tài sản, thu qua hóa đơn và công khai thông tin vi phạm. Những nỗ lực này đã giúp cơ quan thuế thu hồi tổng cộng 61.227 tỷ đồng nợ thuế trong năm nay, tăng 33,2% so với cùng kỳ. Tỷ lệ nợ thuế có khả năng thu hồi trên tổng thu ngân sách cũng được kiểm soát ở mức 7,8%, trong giới hạn mà Chính phủ giao.
Đề xuất điều chỉnh ngưỡng nợ thuế hợp lý
Hiện nay, quy định chưa đặt ra ngưỡng nợ thuế cụ thể để áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh, nghĩa là nợ thuế quá hạn 1 đồng cũng có thể bị cưỡng chế. Tuy nhiên, dự thảo Nghị định mới của Bộ Tài chính đã đề xuất nâng ngưỡng nợ thuế lên 50 triệu đồng quá hạn 120 ngày. Mức này được đánh giá là phù hợp với kinh nghiệm quốc tế và điều kiện thực tế tại Việt Nam.
Theo ông Hoàng Thái Sơn, Vụ trưởng Pháp chế Bộ Tài chính, cả nước hiện có khoảng 81 ngàn cá nhân và chủ hộ kinh doanh nợ thuế từ 50 triệu đồng trở lên. Việc xác định ngưỡng nợ và thời gian chậm nộp hợp lý sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý thuế, đồng thời hạn chế tác động tiêu cực đến các hoạt động kinh doanh chính đáng.
Để tránh gây khó khăn không cần thiết cho người nộp thuế, Bộ Tài chính đề xuất cơ chế cho phép nộp thuế ngay tại cửa khẩu khi bị cấm xuất cảnh. Việc này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các cá nhân và doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ, đồng thời ngăn chặn tình trạng chây ỳ kéo dài. Cơ quan thuế cũng nhấn mạnh rằng biện pháp này cần được thực hiện minh bạch, tuân thủ quy định pháp luật để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người nộp thuế.
Yến Linh