9 tháng năm 2025, thu ngân sách tăng mạnh nhờ các chính sách tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Ảnh: ST
Thu ngân sách đạt gần 100% dự toán
Theo Bộ Tài chính, 9 tháng năm 2025, tổng thu ngân sách nhà nước (NSNN) ước đạt hơn 1,9 triệu tỷ đồng, bằng 96,7% dự toán, tăng 28,9% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, thu ngân sách trung ương đạt khoảng 88,5%, còn thu ngân sách địa phương vượt dự toán với 105,2%.
Thu nội địa đạt trên 1,6 triệu tỷ đồng, bằng 98% dự toán, tăng 33,6%. Đáng chú ý, khoản thu từ đất đạt 409.100 tỷ đồng, bằng 139,6% dự toán, tăng tới 118,2%. Kết quả này đến từ sự phục hồi của thị trường bất động sản, đẩy mạnh đầu tư công và tác động tích cực từ việc sáp nhập đơn vị hành chính, mở rộng quỹ đất phát triển.
Trong đó, tiền sử dụng đất đạt 360.300 tỷ đồng (141,9% dự toán, tăng 136,5%), tiền thuê đất đạt 46.100 tỷ đồng (130,7% dự toán, tăng 46,1%).
Thuế thu nhập doanh nghiệp đạt 346.400 tỷ đồng, bằng 95,5% dự toán, tăng 20,5% nhờ doanh nghiệp đã nộp đủ 4/5 kỳ thuế và có thêm nguồn thu từ chuyển nhượng bất động sản. Thuế giá trị gia tăng đạt 254.600 tỷ đồng (79,7% dự toán, tăng 17,7%); thuế tài nguyên đạt 23.000 tỷ đồng (gần hoàn thành dự toán, tăng 19,3%); thuế tiêu thụ đặc biệt đạt 79.100 tỷ đồng (71,7% dự toán, tăng 3,2%).
Nguồn thu từ cổ tức, lợi nhuận và chênh lệch thu - chi của Ngân hàng Nhà nước đạt 114.900 tỷ đồng, bằng 100,2% dự toán, tăng 11,5%. Trong đó, chênh lệch thu - chi của Ngân hàng Nhà nước đạt 50.500 tỷ đồng (140,4% dự toán, tăng 21,2%); cổ tức, lợi nhuận từ doanh nghiệp nộp ngân sách đạt 59.800 tỷ đồng (76,6% dự toán, tăng 37,6%). Thuế thu nhập cá nhân tăng 24,6%, trong đó từ tiền lương, tiền công tăng 20%; từ chuyển nhượng bất động sản tăng 40%; từ đầu tư vốn cá nhân tăng 20,7%.
Thu từ dầu thô ước đạt 37.200 tỷ đồng, bằng 69,9% dự toán, giảm 15,6% so với cùng kỳ năm 2024 do giá dầu bình quân giảm 12,7%, còn 76,9 USD/thùng; sản lượng khai thác khoảng 5,8 triệu tấn. Thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu đạt 228.000 tỷ đồng, bằng 97% dự toán, tăng 9,8%. Tổng thu thuế đạt 334.900 tỷ đồng, trong khi hoàn thuế giá trị gia tăng khoảng 106.900 tỷ đồng, tăng 6,6%.
Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đến ngày 15/9/2025 tăng 17,3% so với cùng kỳ năm trước; riêng kim ngạch hàng hóa chịu thuế tăng 2%, góp phần tăng thu ngân sách khoảng 22.300 tỷ đồng.
Ông Mai Sơn - Phó Cục trưởng Cục Thuế, Bộ Tài chính - cho biết, nguồn thu từ thương mại điện tử tăng 60%, thu từ hộ kinh doanh tăng 25% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là minh chứng cho hiệu quả của chuyển đổi số và cải cách quản lý thuế. Cơ quan thuế cũng tập trung đôn đốc nguồn thu từ đất đai (chiếm 10-15% tổng thu) vốn nhiều năm chưa đạt dự toán.
Trong bức tranh thu ngân sách cả nước, nhiều địa phương ghi nhận kết quả nổi bật: Hưng Yên thu NSNN 9 tháng đạt 70.625 tỷ đồng, tăng 82,18% so với cùng kỳ năm trước và vượt 27,47% kế hoạch năm; TP. Hồ Chí Minh đạt gần 97% dự toán, tăng 15%; Quảng Ninh đạt 96% dự toán, tăng gần 28%; Đồng Nai và Bình Dương đều vượt 90% dự toán nhờ công nghiệp chế biến, xuất khẩu phục hồi mạnh.
Cùng với kết quả thu ngân sách tích cực, hoạt động của khu vực doanh nghiệp cũng cho thấy tín hiệu khởi sắc. Trong 9 tháng, cả nước có hơn 124.000 doanh nghiệp thành lập mới, tăng 9,5% so với cùng kỳ năm trước; gần 52.000 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, nâng tổng số doanh nghiệp gia nhập thị trường lên 176.000, cao nhất cùng kỳ 5 năm qua.
Chúng tôi không thể thu thuế nếu doanh nghiệp không phát triển.
Ông Mai Sơn - Phó Cục trưởng Cục Thuế
Triển vọng sáng cho tăng trưởng trên 8%
Theo ông Mai Sơn, năm 2025, công tác quản lý thuế được hỗ trợ tích cực bởi các chính sách tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và hộ kinh doanh. “Chúng tôi không thể thu thuế nếu doanh nghiệp không phát triển” - ông nhấn mạnh, đồng thời cho rằng việc tháo gỡ vướng mắc về giải phóng mặt bằng, chính sách đất đai đã khơi thông nhiều dự án, tạo dư địa tăng thu ngân sách và lan tỏa sang các ngành phụ trợ như vật liệu, logistics, xây dựng.
Bà Nguyễn Thị Hương - Cục trưởng Cục Thống kê - cũng đánh giá, kết quả thu ngân sách tích cực là nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo thống nhất, quyết liệt của Trung ương, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cùng sự phối hợp chặt chẽ của các Bộ, ngành, địa phương. Đồng thời, đây cũng là minh chứng cho nỗ lực thích ứng, vượt khó của cộng đồng doanh nghiệp và người dân, góp phần củng cố đà phục hồi và tăng trưởng kinh tế.
Song song với thu, chi ngân sách 9 tháng năm 2025 ước đạt 1,36 triệu tỷ đồng, bằng 67% dự toán cả năm. Trong đó, chi đầu tư phát triển đạt hơn 520.000 tỷ đồng, tăng 25%, thể hiện quyết tâm thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công. Nhiều dự án trọng điểm như cao tốc Bắc - Nam, sân bay Long Thành, các tuyến vành đai Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh được đẩy nhanh tiến độ, tạo động lực tăng trưởng lan tỏa. Chi thường xuyên chiếm khoảng 58% tổng chi, được kiểm soát chặt chẽ, ưu tiên cho an sinh xã hội, y tế, giáo dục và cải cách tiền lương.
Nhiệm vụ tài chính - ngân sách tiếp tục được Chính phủ đặc biệt quan tâm. Tại Công điện ngày 07/9/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh thu ngân sách, phấn đấu tăng ít nhất 25% so với dự toán; đồng thời triệt để tiết kiệm chi thường xuyên, cắt giảm các khoản chi không cần thiết. Ngày 02/10, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo tăng cường quản lý, điều hành NSNN những tháng cuối năm, bảo đảm cân đối vĩ mô, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8%.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi khẳng định: Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục tập trung giải quyết các điểm nghẽn, khơi thông mọi nguồn lực, nhất là trong chính sách, để đạt mục tiêu tăng trưởng trên 8% trong năm 2025. Bộ cũng chỉ đạo toàn hệ thống thuế, hải quan, kho bạc tăng cường chống thất thu, thu hồi nợ đọng, mở rộng cơ sở thu; đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi số, cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa quản lý thuế nhằm bảo đảm nguồn thu nội địa bền vững.
Các chuyên gia kỳ vọng, với những giải pháp quyết liệt, đồng bộ từ Trung ương đến địa phương, thu - chi ngân sách sẽ tiếp tục đạt kết quả tích cực. Điều này không chỉ củng cố sức khỏe tài chính công mà còn tạo dư địa cho chính sách tài khóa linh hoạt hơn. Việc tăng thu dựa trên nền tảng sản xuất - kinh doanh cùng quản lý chi hiệu quả là cơ sở quan trọng giúp Việt Nam có cơ hội đạt mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% trong năm 2025./.
THÙY ANH