Năm 1995, ông Nguyễn Luận khăn gói rời quê nhà ở xã Vệ Giang đến xã Ngọk Réo xây dựng cuộc sống mới. Lập nghiệp nơi đất khách vốn không dễ dàng, nhưng với bản tính cần cù, chịu khó, ông từng bước dựng xây cơ ngơi bằng chính đôi tay của mình.
Sau nhiều năm chăm chỉ tích góp, ông mua được gần 7ha đất để trồng cà phê. Nhờ chăm sóc bài bản, đầu tư đúng hướng, vườn cà phê cho thu nhập ổn định, mỗi năm mang về hàng trăm triệu đồng.
Thế nhưng, càng gắn bó với cây cà phê, ông Luận càng nhận ra sự bấp bênh của loại cây này, bởi có lúc được mùa thì mất giá, được giá lại mất mùa, cái vòng luẩn quẩn ấy khiến ông khó bứt phá. Ông hiểu rằng, chỉ dựa vào cây cà phê thì cuộc sống đủ ăn nhưng chưa thể làm giàu.
Không chấp nhận dậm chân tại chỗ, ông Luận bắt đầu hành trình tìm hướng đi mới. Nhiều năm liền, ông lặn lội đến các tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk, Lâm Đồng để học hỏi các mô hình sản xuất hiệu quả. Mỗi chuyến đi là mỗi lần ông Luận tích lũy kinh nghiệm, mở rộng tư duy và nuôi dưỡng ý tưởng đổi mới trong sản xuất nông nghiệp.
Sau thời gian dài tìm hiểu, ông Luận nhận thấy việc trồng xen cây ăn quả trong vườn cà phê không chỉ tận dụng tốt đất đai mà còn nâng cao hiệu quả kinh tế. Năm 2016, ông bắt đầu trồng xen 300 gốc quýt và 50 gốc cam trên diện tích 4.000m² cà phê của mình.
Vườn trái cây của ông Nguyễn Luận trĩu quả.
Theo ông Luận, không phải ai trồng cam, quýt cũng đều thành công bởi chỉ cần bất cẩn trong khâu chăm sóc, vườn cây sẽ sụt giảm năng suất. Vì vậy, để cây sinh trưởng tốt, phải áp dụng kỹ thuật canh tác khoa học.
“Đều đặn 2 tháng một lần phải bón phân để bổ sung dinh dưỡng cho cây. Khi cây ra quả non, phải tỉa bớt những cành sai quả, khuất ánh sáng để quả phát triển đồng đều, có màu sắc đẹp, vị thanh ngọt. Quá trình cải tạo vườn, cần giữ độ ẩm cho đất bằng cách phủ một lớp cỏ quanh gốc, vừa chống xói mòn trong mùa mưa, vừa giữ nước hiệu quả trong mùa nắng. Quá trình trồng không nên sử dụng thuốc diệt cỏ vì sẽ khiến cây bị ức chế sinh trưởng, giảm sức sống”, ông Luận chia sẻ.
Theo ông Luận, cây cam, quýt thường đối mặt với các bệnh như rệp, vàng lá, nhện đỏ, sâu đục thân và thối gốc. Vì vậy, việc thường xuyên theo dõi và kiểm tra để kịp thời phòng ngừa bệnh rất quan trọng. Vào mùa khô, cần tưới nước đều đặn để duy trì độ ẩm, giúp cây sinh trưởng ổn định.
Khi xuất hiện sương muối, cần có biện pháp che chắn để hạn chế rụng quả. Đặc biệt, ông Luận còn lắp đặt hệ thống tưới nước tự động đến từng gốc và sử dụng phân sinh học thay thế phân hóa học nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững cho cây trồng.
Sau gần 3 năm cần mẫn chăm sóc, vườn cam, quýt của ông Luận bắt đầu cho thu hoạch. Trung bình mỗi cây cho từ 50 - 60kg quả. Thấy hiệu quả, năm 2021, ông tiếp tục trồng xen thêm 200 gốc cam và 300 gốc quýt trên 1ha cà phê.
Với tổng 1,4ha cây ăn quả xen canh, năm 2024 ông Luận thu hoạch được hơn 26 tấn cam, quýt. Với giá bán dao động từ 15 - 25 nghìn đồng/kg, ông thu lãi khoảng 360 triệu đồng. Trái cây của ông được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh, đặc biệt là tại Gia Lai, Đồng Nai, TP.Đà Nẵng,… tin tưởng lựa chọn nhờ chất lượng, mẫu mã đẹp và đảm bảo an toàn.
“Tôi thấy việc xen canh cây ăn quả trong vườn cà phê đem lại hiệu quả rất cao. Trên cùng một diện tích có thể canh tác nhiều loại cây, mang lại nguồn thu ổn định và rải đều trong năm. Nhờ đó, tôi có điều kiện tái đầu tư cho vườn cây và từng bước phát triển kinh tế gia đình. Với tôi, đây là hướng làm nông hiệu quả và bền vững”, ông Luận nói.
Ông Nguyễn Luận sẵn sàng chia sẻ kỹ thuật canh tác cho người dân trong xã.
Vườn cây của ông Luận không chỉ mang lại nguồn thu ổn định mà còn trở thành điểm đến tin cậy, thu hút nhiều nông dân trong vùng đến học hỏi. Không giữ bí quyết cho riêng mình, ông Luận tận tình hướng dẫn kỹ thuật, giúp hàng chục hộ dân chuyển đổi phương thức canh tác, nâng cao thu nhập.
Ông Nguyễn Đăng Hai, ở thôn 7, xã Ngọk Réo, là một trong những hộ tích cực học hỏi, làm theo. “Thấy mô hình của ông Luận mang lại hiệu quả kinh tế cao, năm 2022 tôi quyết định cải tạo 4ha cà phê để trồng xen nhiều loại cây ăn quả như cam, quýt, sầu riêng, vú sữa, chôm chôm, dâu da, ổi...
Sau hơn 3 năm chăm sóc, vườn cây của tôi bước đầu mang lại hiệu quả. Năm 2024, tôi thu bói với tổng sản lượng gần 30 tấn, mang về 900 triệu đồng”, ông Hai phấn khởi.
Ông Nguyễn Đăng Hai kiểm tra vườn cây của mình.
Chủ tịch Hội Nông dân xã Ngọk Réo Đặng Ngọc Ánh nhận xét, mô hình của ông Luận không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn mở ra hướng đi mới trong sản xuất nông nghiệp tại địa phương. Điều đáng quý là ông Luận luôn sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm, kỹ thuật cho người dân, nhờ đó nhiều hội viên, nông dân đã đến học hỏi và áp dụng vào thực tế, bước đầu mang lại hiệu quả.
Hội Nông dân xã cũng thường xuyên tuyên truyền, vận động hội viên mạnh dạn thay đổi tư duy sản xuất, học tập những mô hình như của ông Luận để nâng cao thu nhập, làm giàu bền vững.
Bài, ảnh: THU HIỀN