Thu nhập đứng yên, người lao động 'hụt hơi' vì chi phí sinh hoạt leo thang

3 giờ trướcBài gốc

Người dân cắt giảm chi tiêu

Theo phản ánh của người dân tại các đô thị lớn, giá cả hàng hóa, dịch vụ tăng đều trong nhiều năm qua, nhưng mức lương lại không theo kịp. Chị Nguyễn Thị Hạnh, công nhân may tại khu công nghiệp ở Quang Minh, Hà Nội cho biết, thu nhập của chị khoảng 8 triệu đồng mỗi tháng, gần như không thay đổi trong hai năm trở lại đây. “Tiền ăn, tiền điện nước, tiền gửi con đều tăng. Trước gia đình tôi còn để ra được một khoản nhỏ, giờ tháng nào cũng phải tính toán từng đồng”, chị Hạnh nói.

Không chỉ công nhân, nhiều nhân viên văn phòng cũng rơi vào tình trạng tương tự. Anh Trần Minh Tuấn, làm việc trong lĩnh vực truyền thông tại Hà Nội chia sẻ, dù vẫn đi làm đủ ngày công, nhưng thu nhập không tăng, trong khi chi phí thuê nhà, ăn uống và đi lại đều cao hơn trước. “Thu nhập tăng rất chậm nhưng giá cả sinh hoạt lại tăng 20-30%. Nếu như trước đây bát phở, tô bún chỉ có giá 25-30 nghìn đồng thì giá giờ đã tăng lên 40-50 nghìn đồng vì thế đời sống ngày càng khó khăn, gia đình tôi buộc phải thắt chặt chi tiêu và giảm nhu cầu thiết yếu”, anh Tuấn nói.

Nhiều loại rau xanh tăng giá trong thời gian gần đây. (Ảnh minh họa)

Thực tế cho thấy, chi phí sinh hoạt đang chịu tác động từ nhiều yếu tố. Giá lương thực, thực phẩm biến động theo chi phí đầu vào, giá điện, nước, dịch vụ y tế, giáo dục có xu hướng điều chỉnh tăng theo lộ trình. Bên cạnh đó giá nhà ở, đặc biệt là nhà cho thuê tại các đô thị lớn, liên tục neo ở mức cao. Tất cả tạo thành một “vòng xoáy chi phí” mà người dân khó tránh khỏi.

Trong khi đó, thị trường lao động dù có dấu hiệu phục hồi sau giai đoạn khó khăn, nhưng mức tăng thu nhập chưa đủ mạnh. Nhiều doanh nghiệp vẫn thận trọng trong việc điều chỉnh lương do áp lực chi phí, đơn hàng và khả năng cạnh tranh. Không ít lao động chấp nhận làm thêm giờ, làm việc ngoài giờ hoặc tìm việc phụ để bù đắp chi tiêu, song điều này cũng chỉ mang tính cầm chừng.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, việc thu nhập không theo kịp chi phí sinh hoạt kéo dài sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sống và sức mua của người dân. Khi phần lớn thu nhập phải dành cho các khoản chi thiết yếu, khả năng tiết kiệm, đầu tư cho giáo dục, chăm sóc sức khỏe hay nâng cao kỹ năng của người lao động sẽ bị thu hẹp. Về dài hạn, điều này có thể tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế và sự phát triển bền vững của xã hội.

Một hệ lụy dễ thấy khác là tâm lý bất an trong chi tiêu. Nhiều gia đình buộc phải cắt giảm các khoản chi không thiết yếu, hạn chế mua sắm, giải trí, du lịch. Điều này khiến thị trường tiêu dùng trong nước khó bứt phá, dù được kỳ vọng là động lực quan trọng của tăng trưởng kinh tế. Khi người dân cắt giảm chi tiêu, doanh nghiệp cũng gặp khó trong việc mở rộng sản xuất, tạo thêm việc làm và tăng thu nhập cho người lao động.

Cần làm tốt công tác bình ổn giá

Theo đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp), việc bình ổn giá theo cơ chế giá thị trường hiện nay là rất cần thiết và quan trọng. Tuy nhiên, trong thời gian qua, công tác bình ổn giá vẫn gặp nhiều khó khăn, nhất là do yếu tố chủ quan. Giá cả hàng hóa trên thị trường chịu ảnh hưởng lớn từ nguồn cung ứng bên ngoài. Phần lớn các mặt hàng thiết yếu, hàng tiêu dùng hiện nay đều do khu vực tư nhân chiếm lĩnh thị phần, họ có quyền tự quyết về giá. Trong khi đó, Nhà nước định giá dựa trên cơ chế thị trường, căn cứ vào nguồn nguyên liệu, cung cầu và nhu cầu tiêu dùng của người dân. Khi nhu cầu tăng, người bán sẽ nâng giá, khi nhu cầu giảm, giá lại hạ xuống. Đại biểu Phạm Văn Hòa nêu ví dụ: “Khi Nhà nước mới chỉ bàn đến việc nâng lương cho công chức, viên chức mà chưa thực hiện, thì giá các mặt hàng ngoài thị trường đã tăng, có mặt hàng tăng đến 50%”.

(ảnh minh họa)

TS. Trần Xuân Lượng, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Đánh giá Thị trường Bất động sản Việt Nam cho rằng để giảm gánh nặng chi phí thuê nhà - khoản chi đang “ăn mòn” đáng kể thu nhập của người lao động tại các đô thị lớn cần nhanh chóng phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân và người thu nhập thấp. Song song với đó, cần rà soát các khoản phí, lệ phí dịch vụ công, bảo đảm việc điều chỉnh giá phải đi kèm với nâng cao chất lượng và phù hợp với khả năng chi trả của người dân.

Còn đại biểu Hòa đề nghị, cần có quy định cụ thể, rõ ràng về trách nhiệm và quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã trong việc bình ổn giá, đồng thời làm rõ cơ chế phối hợp giữa các ngành chuyên môn của cấp tỉnh, để tránh lúng túng khi thực hiện.

Thu nhập không tăng, nhưng chi phí sinh hoạt vẫn leo thang không chỉ là câu chuyện của từng gia đình, mà là bài toán chung của cả nền kinh tế. Khi khoảng cách giữa thu nhập và chi tiêu ngày càng nới rộng, sức chịu đựng của người dân sẽ bị bào mòn. Để giải bài toán này, cần sự vào cuộc đồng bộ từ chính sách vĩ mô, doanh nghiệp cho đến các giải pháp an sinh xã hội, nhằm bảo đảm người lao động không bị bỏ lại phía sau.

Ánh Phương/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/kinh-te/thu-nhap-dung-yen-nguoi-lao-dong-hut-hoi-vi-chi-phi-sinh-hoat-leo-thang-post1257353.vov