Theo số liệu của Cục Hải quan, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu chịu thuế của cả nước 9 tháng đạt 117,9 tỷ USD, tăng 4,3% (tương ứng tăng 4,9 tỷ USD) so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu chịu thuế đạt 5,04 tỷ USD, giảm 9,9%; kim ngạch nhập khẩu chịu thuế đạt 112,8 tỷ USD, tăng 5,1% so với cùng kỳ năm 2024.
Tổng kim ngạch tăng đã giúp cho công tác thu NSNN từ hoạt động xuất nhập khẩu 9 tháng đạt 336.540 tỷ đồng, bằng 81,9% dự toán được giao, bằng 71,6% chỉ tiêu phấn đấu, tăng 9,3% (tương ứng tăng 28.556 tỷ đồng) so với cùng kỳ năm 2024.
Tuy nhiên, theo Cục Hải quan, số thu từ một số nhóm mặt hàng chính tăng, giảm khó lường. Cụ thể, nhóm mặt hàng xăng dầu, dầu thô nhập khẩu trong 9 tháng lại ghi nhận mức giảm 9,3% về trị giá, làm giảm thu 3.980 tỷ đồng. Nhóm mặt hàng than các loại dù tăng 0,9% về lượng nhưng giảm 16,3% về trị giá, làm giảm thu khoảng 2.970 tỷ đồng.
Cơ cấu 10 nhóm hàng xuất khẩu trong tháng 9/2025.
Theo số liệu của Cục Hải quan, tháng 9/2025, thu ngân sách từ hoạt động xuất nhập khẩu đạt 36.082 tỷ đồng, giảm 4,2% so với tháng trước. Trong đó đó, xăng dầu giảm 24,2% về lượng và 23,7% về trị giá, làm giảm thu 168 tỷ đồng. Kim loại thường giảm 9,5%, máy móc thiết bị giảm 5,7%, ô tô vận tải giảm trên 40% về trị giá.
Khi các nhóm hàng này giảm, nguồn thu ngân sách giảm theo, đồng thời doanh thu biên mậu cũng co hẹp do chi phí vận tải và phí kho bãi cố định không giảm tương ứng.
Ở chiều ngược lại, tại nhóm các mặt hàng nguyên liệu, máy móc thiết bị, phụ tùng nhập khẩu phục vụ sản xuất, chiếm 55,6%/tổng kim ngạch nhập khẩu chịu thuế, tăng 5,9% so với cùng kỳ, làm tăng thu khoảng 17.240 tỷ đồng. Nhóm mặt hàng ô tô nguyên chiếc các loại tăng 22,3% về lượng và tăng 29,8% về trị giá, làm tăng thu khoảng 9.760 tỷ đồng.
Về số thu cả năm, Cục Hải quan ước thu từ hoạt động xuất nhập khẩu đạt 440.000 tỷ đồng, bằng 107,1% dự toán được giao.
Mặc dù vậy, Cục Hải quan cũng cho biết, số thu có xu hướng giảm dần từ tháng 7 đến nay do thực hiện chính sách ưu đãi giảm thuế GTGT 2%. Đặc biệt, lượng ô tô nguyên chiếc nhập khẩu giảm dần, giá dầu thô cũng ở mức thấp.
Một yếu tố khác ảnh hưởng thu ngân sách Nhà nước đó là chính sách hoàn thuế nhập khẩu linh kiện, phụ tùng ô tô theo Nghị định 26/2023/NĐ-CP. Riêng trong tháng 9, ngân sách hoàn 1.247 tỷ đồng thuế theo quy định.
Không chỉ vậy, theo báo cáo của các đơn vị hải quan khu vực, từ nay đến cuối năm còn phải hoàn khoảng 7.150 tỷ đồng tiền thuế nhập khẩu linh kiện ô tô, hoàn C/O…
Để đảm bảo hoạt động thu ngân sách, Cục Hải quan cho biết sẽ tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động tạo thuận lợi thương mại, chống thất thu. Trong đó, tích cực cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa và ứng dụng chuyển đổi số. Nghiên cứu, rà soát để phấn đấu cắt giảm 30% thủ tục hành chính, giảm 30% thời gian xử lý đối với thủ tục hành chính về hải quan, giảm 30% chi phí thực hiện thủ tục hành chính.
Đẩy mạnh việc áp dụng các biện pháp nghiệp vụ để chống buôn lậu, gian lận thương mại; tăng cường chống thất thu qua công tác giám sát, kiểm tra thực hiện thủ tục hải quan, kiểm tra sau thông quan, đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, chuyển tải bất hợp pháp, chống hàng giả; gian lận về số lượng, trị giá, mã số, xuất xứ, nhãn hiệu hàng hóa.
Cục Hải quan cũng yêu cầu các đơn vị Hải quan khu vực bám sát kim ngạch xuất nhập khẩu với các đối tác thương mại lớn, dự báo, phân tích xây dựng các kịch bản ứng phó; tập trung rà soát, nắm chắc tình hình nợ thuế; quyết liệt xử lý, cưỡng chế, thu hồi nợ thuế theo quy định của pháp luật; phấn đấu giảm nợ đọng thuế theo chỉ tiêu được giao…
Thanh Hoa