Thu tiền tỷ từ 'vàng trắng' chim trời

4 giờ trướcBài gốc

“Phố nhà yến” ở thôn Vũ Hòa 1, xã Đức Linh

“Phố nhà yến”

Hàng trăm nhà yến cao tầng mọc xen trong khu dân cư nhìn như “phố thị của yến”. Đi trên tuyến ĐT 720 từ Tánh Linh sang, ngay cầu Lăng Quăng - cây cầu ranh giới giữa 2 xã Tánh Linh - Đức Linh đã thấy hàng chục nhà nuôi chim yến sừng sững phía trong khu dân cư.

Tháng 10, mưa phùn như những làn khói trắng lơ lửng giữa không trung. Xa xa phía hồ tự nhiên Biển Lạc nước mênh mông, chốc chốc lại thấy những chiếc thuyền nan lưới cá dưới làn mưa tạo nên khung cảnh đẹp thơ mộng như tranh vẽ. Trên hồ, từng đàn chim yến bay lượn, chao nghiêng đôi cánh mềm mại đùa vui giữa khung trời. Bên kia cầu, tiếng chim yến gọi đàn vang vọng cả góc trời.

Trước khi về Đức Linh, tôi nghe anh em hỏi biết gì về “vàng trắng” chim trời chưa? Hơi ngớ người vì lâu nay nói đến “vàng trắng” thì hiểu nôm na là mủ cây cao su. Còn “vàng trắng” chim trời thì hơi lạ. Khi nghe giải thích là tổ yến có màu trắng tinh, dân thu lợi nhiều tỷ đồng mỗi năm nên được gọi là “vàng trắng” chim trời... Tôi thắc mắc: “Vì sao ở Đức Linh chim yến lại về nhiều như thế?”. Nhiều người phân tích, vùng nước ngọt Biển Lạc là nơi có nhiều thức ăn cho yến, cộng thêm loài yến thích tắm nên mặt hồ Biển Lạc rộng cả ngàn ha là điểm lý tưởng cho chúng tập trung về.

Ở Đức Linh, nghề nuôi chim yến xuất hiện khoảng 15 - 17 năm trở lại đây. Mấy năm đầu, trong xã chỉ lác đác vài hộ nuôi, hiệu quả kinh tế chưa cao do thiếu kỹ thuật, nhưng gần đây, lượng chim yến về nhiều nên dân mạnh tay đầu tư vào “con chim trời” này. Cả vùng kéo từ xã Nam Thành, Hoài Đức, Trà Tân sang Tánh Linh ước có khoảng 500 hộ nuôi yến thì Đức Linh đã có gần 200 hộ nuôi. Anh Trần Anh Tuấn - Trưởng thôn Vũ Hòa 1 (xã Đức Linh) đưa tôi đến nhà ông Trần Xuân Ký ở xóm 2, một trong những hộ đầu tư nuôi yến sớm trong xã. Ông Ký cho biết: “Tôi có 2 nhà yến được xây từ 2016, mỗi tháng thu từ 10 - 11 kg yến thô, giá yến hiện thời từ 12 - 18 triệu đồng/kg (tùy loại) nên cho thu nhập khá”.

Chế biến yến sào ở xã Đức Linh

Cần đầu tư chiều sâu để giữ thương hiệu

Vì sao nhiều hộ nuôi yến ở Đức Linh thành công nhiều năm nay, trong khi thị trường yến sào bão hòa, thậm chí khó tiêu thụ hay một số nơi nuôi yến lỗ nặng. Có rất nhiều nguyên nhân nhưng nguyên nhân chính là ở Đức Linh có lợi thế về vùng nước Biển Lạc tự nhiên, nước sạch và thức ăn trên hồ Biển Lạc phong phú. Từ đây tạo nên nguồn tổ yến thơm, ngon và chất lượng hơn những nơi khác. Mặt khác, khi xử lý tổ yến để ra thành phẩm yến sào, đa phần ở Đức Linh đều xử lý bằng thủ công nhưng biết áp dụng sản xuất theo các tiêu chuẩn theo quy định, yến sào 100% nguyên chất không pha trộn như các nơi khác nên được người dùng tin tưởng…Do đó, dù nhiều nơi khác làm nhà nuôi yến thất bại nhưng yến sào thương hiệu Đức Linh từng bước hình thành và có được thị trường ổn định trong nước, xuất khẩu cho đến thời điểm này…

Anh Tuấn kể, nhà chú Ký chưa phải là hộ nuôi thành công nhất mà ở xã có rất nhiều nhà nuôi yến thu vài tỷ đồng/năm là chuyện bình thường trong vùng. Câu chuyện nuôi yến ở xã Đức Linh cũng được kể khá ly kỳ. Bởi ban đầu, dân trong vùng chưa phân biệt được giữa chim yến và chim én. Khoảng 15 - 17 năm trước có đàn chim yến về làm tổ ở nhà ông V. nhưng ông V. tưởng chim én nên đuổi đi. Lúc này đàn chim yến từ nhà ông V. bay qua nhà ông O. gần đó tiếp tục làm tổ, thấy lạ ông O. hỏi một số người liền biết chim yến có giá trị nên để đàn yến ở. Khi thu hoạch được mẻ yến đầu tiên, ông quyết định xây nhà nuôi yến. Người dân Đức Linh bảo ông O. có lộc, bởi nhà yến của ông cho đến giờ không có chỗ để chim yến về làm tổ, mỗi năm ông thu lãi gần 2 tỷ đồng từ yến…

Chế biến yến sào ở xã Đức Linh

Anh Nguyễn Văn Thanh - Phó Phòng Kinh tế xã Đức Linh kể, dân Đức Linh khá nhạy trong việc “học lóm” công nghệ. Nếu trước đây muốn làm nhà yến phải gọi thợ từ Khánh Hòa hoặc TP Hồ Chí Minh về làm với giá cao ngất ngưỡng, thì 10 năm trở lại đây tại Đức Linh có các nhóm thợ chuyên xây nhà yến với giá thành phải chăng. Nổi bật là anh Huỳnh Phương Toàn (yến sào Phương Toàn), ở thôn Nam Chính 1. Anh Phương Toàn cho hay: “Trước đây, tôi chỉ kinh doanh nhỏ nhưng nhờ đi các tỉnh, thành nhiều nên học hỏi ít nhiều kinh nghiệm làm nhà yến. Khi dân Đức Linh đầu tư nhiều vào nhà yến nên tôi quyết định nhận thầu với giá phải chăng để phần nào giúp đỡ dân địa phương. Ví như nhà ông Huỳnh Văn Hùng ở thôn Võ Xu 9 (xã Đức Linh) tôi làm chỉ có 800 triệu đồng, chỉ sau 1 năm đầu, ông Hùng đã có 800 con chim yến về làm hơn 250 tổ. Đến nay, sau 6 năm làm nhà yến, ông Hùng đã đạt số lượng chim khoảng 13.000 - 15.000 con, tương đương gần 180 kg yến thô/năm, doanh thu khoảng trên 2 tỷ đồng/năm”.

Anh Phương Toàn nói tiếp: “Không chỉ xây dựng nhà yến, em và gia đình làm 10 căn nuôi từ tháng 5/2015, lợi nhuận thu từ tổ yến khá cao và ổn định. 10 năm qua, gia đình thu hoạch bình quân 1 tỷ đồng/nhà yến/năm. Lợi nhuận thu về sau khi trừ các chi phí từ 10 nhà yến ước khoảng 8 tỷ đồng/năm”. Hiện nay, anh Phương Toàn vừa xây dựng nhà yến, vừa thu mua yến cho bà con ở địa phương để chế biến thành phẩm bán cho các công ty trong nước. Sản phẩm yến sào Phương Toàn đã được công nhận là sản phẩm Ocop 3 sao và xưởng chế biến đạt chuẩn HACCP nên rất được thị trường ưa chuộng.

Thành công từ nuôi chim yến ở Đức Linh, chuyện không phải đơn giản để ăn được “vàng trắng” chim trời nhưng nhờ sự nhạy bén trong cách làm kinh tế của người dân mới có được thành quả như hôm nay. Ngoài yến sào Phương Toàn, ở xã còn có thêm 4 cơ sở chuyên làm yến sào được công nhận Ocop đạt từ 3 sao trở lên như: yến sào Minh Oánh, Nam Dương, Trường Thịnh, Bảo Ngọc... Hầu hết các cơ sở chế biến đều mua tổ yến của người dân trong vùng để chế biến cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu.

Ở một góc độ khác, dù nuôi yến đang góp phần nâng cao đời sống người dân nhưng vấn đề tiếng ồn thì vẫn còn trăn trở. Mặc dù người dân rất ý thức mở loa từ 5 giờ sáng đến 7 giờ tối để gọi yến về nhưng vẫn còn làm phiền cho 1 số nhỏ hộ không nuôi yến ở bên cạnh. Nuôi yến ở Đức Linh đang cho kinh tế rất cao, tạo công ăn việc làm cho nhiều hộ nhưng về lâu dài cần có định hướng phát triển có chiều sâu để sản phẩm yến được xuất khẩu nhiều hơn thì nghề nuôi yến mới bền vững…

Từng đàn én chao nghiêng rủ bạn tình về xây tổ ấm trên vùng Đức Linh mỗi ngày. Những chiếc tổ “vàng trắng” đang giúp người dân nơi đây thu hàng tỷ đồng từ con chim trời quý giá này. Hi vọng Đức Linh sẽ phát triển hơn nữa với vùng “đất lành chim đậu”...

Phóng sự: Trần Thi .

Nguồn Lâm Đồng : https://baolamdong.vn/thu-tien-ty-tu-vang-trang-chim-troi-394511.html