Chiều ngày 3/12, tại Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức Hội nghị Chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo, nhằm đánh giá kết quả triển khai giai đoạn năm 2022–2025, đồng thời thảo luận, đề xuất các giải pháp định hướng cho giai đoạn từ năm 2026 – 2030.
Hội nghị diễn ra trong bối cảnh ngành giáo dục bước vào giai đoạn tăng tốc mạnh mẽ, về chuyển đổi số, khai thác dữ liệu lớn và ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI) trong ngành giáo dục.
Cơ bản xây dựng xong cơ sở dữ liệu giáo dục quốc gia
Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc, cho biết, sau 3 năm triển khai Quyết định 131/QĐ-TTg, nhiều cơ sở giáo dục trong cả nước đã tích cực ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý, giảng dạy và điều hành nhà trường, bước đầu đã có những kết quả tích cực.
Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc khẳng định rằng, hiện Bộ Giáo dục và Đào tạo đã cơ bản xây dựng xong cơ sở dữ liệu giáo dục quốc gia đối với bậc mầm non, phổ thông và đại học.
Ngoài ra, một số nền tảng quan trọng khác như học bạ số, văn bằng hiện vẫn đang được triển khai tích cực, tiến tới tích hợp vào hệ thống dữ liệu dùng chung của quốc gia.
Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc phát biểu tại hội nghị. Ảnh: V.D
Dù vậy, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo vẫn cho biết, quá trình chuyển đổi số trong giáo dục vẫn còn gặp không ít khó khăn, đặc biệt là sự chênh lệch về hạ tầng công nghệ thông tin giữa các địa phương, nhất là những khu vực vùng sâu vùng xa, năng lực số của đội ngũ giáo viên hay cán bộ quản lý giáo dục vẫn còn chưa đồng đều.
Theo Phó Cục trưởng Cục Khoa học, Công nghệ và Thông tin (Bộ Giáo dục và Đào tạo) Tô Hồng Nam, toàn ngành đã xác định 2 mục tiêu chung, 32 mục tiêu cụ thể cho giáo dục đại học và giáo dục phổ thông; trong đó nhiều mục tiêu đã hoàn thành hay cơ bản hoàn thành trước thời hạn.
Cụ thể: Đối với giáo dục phổ thông thì đã có 10/19 mục tiêu hoàn thành, còn giáo dục đại học thì đã có 4/13 mục tiêu hoàn thành trước hạn và 6/13 mục tiêu cơ bản đạt yêu cầu.
Cũng theo lãnh đạo Cục Khoa học, Công nghệ và Thông tin, việc xây dựng cơ sở dữ liệu mầm non, phổ thông và đại học đã đem lại hiệu quả rõ nét, đặc biệt là trong công tác quản lý, điều hành cũng như là hoạch định chính sách.
Một số cơ sở dữ liệu trọng tâm như học bạ số hay văn bằng số đang được tích hợp dần trên nền tảng VNeID, tạo nhiều thuận lợi cho người học cũng như là giảm về thủ tục hành chính.
Ông Tô Hồng Nam đưa ra nhận định, việc số hóa văn bằng được coi là bước tiến quan trọng, nhằm tăng tính minh bạch và hạn chế gian lận, tạo cơ sở kết nối với dữ liệu dân cư quốc gia.
Phó Cục trưởng Cục Khoa học, Công nghệ và Thông tin Tô Hồng Nam phát biểu. Ảnh: V.D
Trong báo cáo của mình trình bày tại hội nghị, ông Tô Hồng Nam cũng chỉ ra các khó khăn như là hạ tầng chưa đồng bộ, thiếu kinh phí duy trì, thiếu nhân lực chuyên trách, năng lực số của giáo viên và học sinh chưa đồng đều, cũng như là việc chưa có nền tảng học tập dùng chung trên phạm vi toàn quốc.
Trong giai đoạn từ năm 2026–2030, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xác định ưu tiên là xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu “đúng – đủ - sạch – sống – thống nhất – dùng chung”, đồng thời phát triển các nền tảng học tập và quản lý giáo dục dùng chung trên phạm vi toàn quốc.
Ông Tô Hồng Nam đã đề xuất các kiến nghị như là ưu tiên đầu tư hạ tầng số và đảm bảo an toàn thông tin, tăng cường hạ tầng mạng internet cho giáo dục và an toàn thông tin, thu hút nhân lực chất lượng cho ngành giáo dục, phối hợp liên ngành trong triển khai trong chữ ký số, an toàn thi cử và bảo mật dữ liệu.
Gần 92% học sinh tiểu học cả nước dùng học bạ số
Tại hội nghị này, ông Nguyễn Thế Sơn – Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Phổ thông, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chỉ ra việc chuyển đổi số trong giáo dục phổ thông trên cả nước đã đạt được những kết quả nổi bật.
Theo đó, đến hết năm học 2024–2025, trên cả nước đã có 91,6% học sinh tiểu học và 50,5% học sinh trung học sử dụng học bạ số. Nhiều địa phương đã tích hợp dữ liệu học bạ số với ứng dụng VneID vào phục vụ việc tuyển sinh, chuyển trường và các thủ tục hành chính trực tuyến.
Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục phổ thông Nguyễn Thế Sơn phát biểu. Ảnh: V.D.
Song song đó, những nền tảng quản trị nhà trường ngày càng được sử dụng rộng rãi, thúc đẩy quản lý số, thanh toán không tiền mặt, tổ chức dạy học và sinh hoạt chuyên môn, trực tuyến.
Những kho học liệu mở với hàng nghìn tài nguyên số cũng được xây dựng và đưa lên nền tảng “Bình dân học vụ số” để giáo viên cùng với học sinh cùng khai thác. Việc nghiên cứu, thí điểm đưa nội dung giáo dục trí tuệ nhân tạo (AI) vào trường học từ tháng 12/2025 được đánh giá là bước đi quan trọng, chuẩn bị cho việc triển khai rộng rãi trong những năm học tiếp theo.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Thế Sơn vẫn nhấn mạnh, khoảng cách số giữa các vùng miền và sự thiếu đồng bộ về hạ tầng, thiết bị vẫn là những thách thức cần sớm được khắc phục.
76% giáo viên phổ thông sử dụng AI trong giảng dạy
Theo Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc, hiện Bộ đang dự thảo định hướng ứng dụng AI phù hợp với từng cấp học, bởi trên thực tế triển khai cho thấy, AI vừa mang lại cơ hội nhưng cũng đặt ra những thách thức.
Các đại biểu tham dự Hội nghị chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo tại Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: V.D
Dẫn chứng cho sự chuyển biến này, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn Công nghệ Thành Nam ông Hoàng Công Khuê cho hay, hiện đã có 76% giáo viên phổ thông sử dụng AI trong giảng dạy và 87% học sinh trung học cơ sở nhận thức rõ những lợi ích của AI đối với việc học tập.
Ông Hoàng Công Khuê nói, những con số này cho thấy nhu cầu cấp thiết về các công cụ, nền tảng giáo dục số thông minh, giúp giáo viên và học sinh đổi mới phương pháp dạy và học, vượt khỏi mô hình giảng dạy truyền thống.
Tại hội nghị, các chuyên gia cũng đã đề xuất xây dựng hệ sinh thái học liệu số mô phỏng 3D – AI – AR, tích hợp thí nghiệm ảo, bài giảng tương tác và công cụ AI hỗ trợ giáo viên tạo học liệu theo yêu cầu của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.
Việt Dũng