Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương trong cuộc họp báo thường kỳ tháng 11 của Bộ Khoa học và Công nghệ.
Theo ông Nguyễn Anh Cương, Phó Cục trưởng Cục Viễn thông, trong thời gian qua Cục Viễn thông, Bộ Khoa học Công nghệ đã tham mưu để ban hành nhiều quy trình, tiêu chí liên quan đến việc phòng chống thiên tai, cứu hộ cứu nạn và quy trình phối hợp. Gần đây nhất, cuối năm 2024, sau bão Yagi, Bộ cũng đã ban hành một bộ tiêu chí xây dựng những công trình viễn thông, đảm bảo khả năng đứng vững trước rủi ro, thảm họa. Gần đây nhất, Thông tư 14 mới ban hành năm 2025 đã quy định rõ quyền và trách nhiệm của các bên bao gồm cả quy chế phối hợp giữa doanh nghiệp trong phòng chống thiên tai.
Trong đợt thiên tai vừa qua, các doanh nghiệp viễn thông cũng đã chủ động xây dựng nhiều biện pháp phối hợp như sẵn sàng roaming, cứu trợ lẫn nhau để đảm bảo thông tin liên lạc trong vùng bão lũ cũng như trong việc chủ động nhắn tin theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước. Kết quả là mạng lưới viễn thông tại các vùng bị ảnh hưởng đã được khôi phục trong thời gian rất ngắn, chỉ từ 1 đến 3 ngày. Không để xảy ra tình trạng gián đoạn kéo dài gây ảnh hưởng đến công tác chỉ đạo điều hành cũng như sinh hoạt trong người dân.
Công tác cảnh báo sớm qua hình thức nhắn tin tới các thuê bao trong vùng bị ảnh hưởng cũng đã giúp nâng cao nhận thức và khả năng ứng phó của người dân. Và bên cạnh đó, sự phối hợp giữa các doanh nghiệp truyền thông và chính quyền địa phương cũng đã được tăng cường, góp phần nâng cao hiệu quả tổng thể của công tác phòng chống lụt bão.
Ngoài ra, tại các khu vực mất điện lưới, doanh nghiệp viễn thông đã mở cửa các trụ sở, văn phòng, nhà trạm có máy phát điện để nhân dân đến sạc điện thoại, phục vụ nhu cầu thông tin liên lạc của nhân dân. Điều động các xe trạm sạc lưu động và dự phòng máy phát điện đến các khu vực tập trung đông dân cư, điểm sơ tán để nhân dân có thể kết nối, liên lạc với người thân.
Về vấn đề sử dụng liên lạc vệ tinh trong phòng chống thiên tai, ông Cương cho biết, đây là một điểm mạnh của loại hình liên lạc này. Theo ông Cương, dịch vụ vệ tinh cung cấp khả năng phục vụ rộng và không bị ảnh hưởng bởi việc truyền dẫn dưới mặt đất. Do đó, việc ứng dụng công nghệ vệ tinh trong thời gian tới sẽ đem lại tác dụng bổ trợ cho hạ tầng viễn thông mặt đất và cung cấp thông tin liên lạc tại những khu vực mà chúng ta chưa triển khai được. “Đây cũng có thể là một kênh bổ trợ hữu hiệu cho việc dự phòng kênh truyền dẫn kết nối giữa trạm BTS trong ứng cứu cũng như khôi phục thông tin liên lạc khi xảy ra bão lũ” - ông Cương nói.
Đề cập tới bản đồ cứu hộ tự phát trong khu vực xảy ra bão lũ, đại diện Cục Viễn thông cho biết, Cục rất hoan nghênh những sáng kiến ứng dụng công nghệ viễn thông để xây dựng bản đồ và cảnh báo sớm. Cục Viễn thông sẵn sàng đóng vai trò đầu mối để các sáng kiến này có thể liên hệ với cơ quan quản lý nhà nước chính thức.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ Bùi Hoàng Phương lưu ý rằng tuy vấn đề bản đồ cứu hộ này thuộc chức năng quản lý của bộ, ngành khác nhưng Cục Viễn thông cần chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông phối hợp với các cá nhân, đơn vị đang phát triển bản đồ cứu hộ. “Giai đoạn vừa rồi bản đồ cứu hộ có thể tương đối chính xác. Tuy nhiên, trong trường hợp xấu, người ta tung ra các bản đồ sai thì sẽ ảnh hưởng tới công tác cứu nạn, nhất là hoạt động cứu nạn, cứu hộ tự phát” - Thứ trưởng nói.
Hiền Thảo