Thứ trưởng Y tế Trần Văn Thuấn: Nhân viên y tế cần được bảo vệ bằng cơ chế 'thi hành công vụ'

5 giờ trướcBài gốc

Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Y tế tặng bằng khen cho điều dưỡng tại Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An bị bạo hành nghiêm trọng.

Chế tài pháp lý với người có hành vi bạo lực với nhân viên y tế vẫn còn thiếu tính răn đe

Bày tỏ sự cảm phục với nữ điều dưỡng Nguyễn Thùy Trang bị đâm tại Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An trong khi nỗ lực cứu bệnh nhi, Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Y tế chia sẻ, những tổn thương đối với điều dưỡng không chỉ là tổn thương về thể chất, mà là lằn ranh sinh-tử sắc lạnh, nơi chỉ một sai lệch trong cấp cứu hoặc chậm trễ vài phút cũng có thể cướp đi sinh mạng một con người.

Với tư cách lãnh đạo ngành, ông cảm thấy đau đáu một điều, từng vết thương trên thân thể người thầy thuốc là lời nhắc nhở chúng ta, xã hội này cần phải bảo vệ những người đang cứu người, như đang bảo vệ chính sự tử tế và lương tri của cộng đồng.

Ngay sau sự cố đau lòng ở Nghệ An, Bộ đã cử đoàn công tác xuống thăm hỏi, động viên, và chỉ đạo hỗ trợ điều trị, phục hồi tâm lý cho điều dưỡng Trang cũng như các cá nhân liên quan.

Theo Thứ trưởng, nhân viên y tế bị bạo hành là câu chuyện không mới, nhưng sự việc tái diễn liên tiếp với mức độ ngày càng nghiêm trọng cho thấy chúng ta vẫn chưa thực sự “chạm được vào gốc rễ” của vấn đề.

Thứ trưởng nhấn mạnh, bạo lực trong bệnh viện không phải là hiện tượng cá biệt. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), khoảng 62% nhân viên y tế toàn cầu từng bị bạo lực bằng lời nói, và từ 8–38% đã từng bị hành hung thể chất ít nhất một lần trong đời làm nghề. Điều đó cho thấy đây là một vấn đề toàn cầu, nhưng ở Việt Nam, vấn đề ấy trở nên nghiêm trọng hơn khi chế tài pháp lý vẫn còn thiếu tính răn đe. Điều này vô hình trung tạo ra tâm lý coi thường luật pháp, khuyến khích sự hung hãn.

Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Y tế.

Bên cạnh đó, một số bệnh viện vẫn còn thiếu hệ thống phản ứng nhanh, thiếu đội bảo vệ chuyên nghiệp, thiếu camera giám sát hoặc chưa huấn luyện quy trình xử lý khẩn cấp. Trong khi đó, môi trường bệnh viện luôn tiềm ẩn áp lực, người bệnh mong manh, người nhà hoang mang, cán bộ y tế căng thẳng làm việc liên tục trong nhiều giờ. Tất cả tạo nên một “môi trường dễ kích động”, nếu không có giải pháp tổng thể và đồng bộ.

"Bạo lực với nhân viên y tế đang làm nhiệm vụ là điều tuyệt đối không thể biện minh. Hành vi này không chỉ đe dọa an toàn cá nhân mà còn đe dọa niềm tin vào hệ thống chăm sóc sức khỏe", Thứ trưởng nói.

Bảo vệ nhân viên y tế không thể chỉ là nhiệm vụ riêng của ngành y tế

Xác định việc bảo vệ nhân viên y tế là một vấn đề chiến lược, Bộ Y tế đã và đang triển khai ba nhóm giải pháp lớn.

Thứ nhất, về an ninh bệnh viện, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Công an và chính quyền địa phương xây dựng quy chế phối hợp bảo vệ an ninh trật tự trong cơ sở khám chữa bệnh, tổ chức huấn luyện định kỳ, trang bị đầy đủ hệ thống camera, kiểm soát ra vào, nút báo động khẩn, và đặc biệt là triển khai hệ thống phản ứng nhanh, một mô hình đã chứng minh hiệu quả tại nhiều quốc gia.

Thứ hai, về pháp lý, Bộ Y tế đang làm việc với các cơ quan tư pháp để kiến nghị sửa đổi pháp luật theo hướng coi hành vi tấn công nhân viên y tế đang làm nhiệm vụ là hành vi chống người thi hành công vụ, qua đó khởi tố hình sự với các khung hình phạt đủ sức răn đe.

Thứ ba, về tâm lý và truyền thông, Bộ sẽ triển khai các hệ thống, chương trình hỗ trợ tinh thần sau sang chấn cho nhân viên y tế, nhất là tại các khoa có nguy cơ cao như cấp cứu, hồi sức, sản, nhi. Đồng thời, chúng tôi cũng tăng cường truyền thông tích cực để xã hội hiểu hơn về đặc thù ngành y, nơi kết quả đôi khi không như mong đợi, nhưng đằng sau đó là những nỗ lực thầm lặng, tận tâm và đôi khi là cả sự hy sinh.

Thứ trưởng nhấn mạnh, bảo vệ nhân viên y tế không thể chỉ là nhiệm vụ riêng của ngành y tế. Đây phải là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị, từ trung ương đến địa phương, từ các cơ quan lập pháp, hành pháp, tư pháp đến từng tổ chức trong cộng đồng.

Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Y tế trao tặng bằng khen của Bộ Y tế cho các nhân viên y tế Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An.

Trên thực tế, Bộ Y tế đã thiết lập cơ chế phối hợp liên ngành với Bộ Công an, đồng thời kêu gọi chính quyền địa phương vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa để bảo đảm môi trường bệnh viện thực sự an toàn. Tuy nhiên, sự phối hợp này vẫn cần được làm chặt chẽ hơn, bài bản hơn, có tính cam kết cao hơn từ các cấp, đặc biệt là cấp tỉnh, nơi trực tiếp quản lý, điều hành hệ thống y tế địa phương.

"Chúng tôi mong muốn có sự phân công rõ ràng giữa các bên, lực lượng công an địa phương có thể tham gia thường trực hay tuần tra định kỳ tại các bệnh viện trọng điểm; chính quyền tỉnh coi chỉ tiêu về an ninh, an toàn y tế là một phần trong hệ thống đánh giá điều hành; ngành tư pháp xử lý nghiêm các vụ bạo lực với nhân viên y tế; và các cơ quan truyền thông cùng góp phần xây dựng văn hóa tôn trọng người thầy thuốc.

Bên cạnh đó, nội dung “an toàn cho cán bộ y tế” cần được đưa thành một tiêu chí bắt buộc trong kiểm tra, đánh giá chất lượng bệnh viện và trong công tác thi đua của địa phương", Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nói.

Theo lãnh đạo Bộ Y tế, tinh thần ấy đã được thể hiện rõ trong Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 08/9/2025 của Bộ Chính trị, khi chỉ đạo: “Cải thiện môi trường làm việc, bảo đảm an toàn, giảm áp lực cho nhân viên y tế”. Đây là định hướng mang tính nguyên tắc của Đảng đối với ngành y tế trong giai đoạn tới. Và để thực hiện hiệu quả, cần có sự cam kết chính trị và hành động cụ thể của toàn bộ hệ thống, chứ không chỉ là sự nỗ lực đơn lẻ của một bộ chuyên ngành.

Nhân viên y tế cần được bảo vệ bằng cơ chế “thi hành công vụ”

Khi người thầy thuốc được làm việc trong một môi trường an toàn, văn minh và có hậu thuẫn pháp lý rõ ràng, thì họ sẽ toàn tâm toàn ý cống hiến cho người bệnh. Và khi các cơ quan trong hệ thống cùng đồng hành, thì mỗi bệnh viện sẽ không chỉ là nơi chữa bệnh, mà còn là nơi bảo vệ và nuôi dưỡng niềm tin xã hội vào y đức, vào công lý, và vào tương lai của ngành y Việt Nam.

Vì thế, với những hành vi tấn công nhân viên y tế khi đang thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn đề xuất pháp luật cần có cơ chế xử lý nghiêm khắc hơn, bao gồm cả việc xem xét khởi tố hình sự với các tội danh phù hợp như chống người thi hành công vụ, cố ý gây thương tích, gây rối trật tự công cộng nghiêm trọng, hoặc thậm chí là giết người nếu tính chất vụ việc đặc biệt nghiêm trọng.

"Nhiều ngành nghề đã được luật pháp bảo vệ bằng cơ chế “thi hành công vụ”, nhưng đến nay, người thầy thuốc, người đang cứu người trong thời điểm sinh tử, lại chưa được công nhận đầy đủ về mặt pháp lý như vậy. Đây là một khoảng trống cần được lấp đầy một cách nghiêm túc và có hệ thống", Thứ trưởng nói.

Do đó, lãnh đạo Bộ Y tế cho rằng, đến lúc chúng ta cần làm rõ hai khái niệm trong pháp luật: “nhân thân công vụ” và “hành vi công vụ”. Có thể nhân viên y tế không mang thân phận của một cán bộ công quyền, nhưng khi họ đang cấp cứu người bệnh, đang thực hiện các hành vi chuyên môn theo quy định pháp luật, thì họ đang thi hành một nghĩa vụ công, nghĩa vụ bảo vệ sự sống cho cộng đồng.

Vì vậy, mọi hành vi cản trở, xúc phạm, hành hung người thầy thuốc trong lúc họ thực hiện nhiệm vụ cứu người cần được luật pháp coi là hành vi chống người thi hành công vụ, và phải được xử lý bằng những chế tài đủ sức răn đe.

Bộ Y tế cũng kiến nghị xem xét cơ chế công nhận danh hiệu liệt sĩ, thương binh đối với những nhân viên y tế hy sinh hoặc bị thương tật nặng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, nhất là trong các tình huống đặc biệt như phòng, chống dịch, thiên tai hoặc bị bạo lực khi đang cấp cứu, chăm sóc người bệnh. Đây không chỉ là sự ghi nhận xứng đáng mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ rằng xã hội sẽ không bao giờ để người thầy thuốc phải đơn độc trên tuyến đầu.

Thứ trưởng bày tỏ, khi cơ chế bảo vệ pháp lý cho người thầy thuốc được nâng lên một tầm mới, thì không chỉ ngành y được tiếp thêm niềm tin, mà chính người bệnh cũng sẽ cảm thấy an toàn và được tôn trọng hơn trong hành trình chữa bệnh của mình.

THIÊN LAM

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/thu-truong-y-te-tran-van-thuan-nhan-vien-y-te-can-duoc-bao-ve-bang-co-che-thi-hanh-cong-vu-post919404.html