Diễn đàn với sự tham dự của lãnh đạo cấp cao của một số nước ASEAN và đối tác, đại diện các tổ chức quốc tế và học giả khu vực và thế giới.
Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu dự khai mạc diễn đàn.
Phát biểu khai mạc, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, Diễn đàn Tương lai ASEAN được khởi xướng vào năm 2024 là một diễn đàn mở, bao trùm, là diễn đàn “của ASEAN, do ASEAN và vì ASEAN”.
Với sự quan tâm ngày càng lớn, diễn đàn sẽ tiếp tục phát triển, trở thành một nền tảng thường niên và một “vườn ươm” cho những ý tưởng đổi mới, vì sự phát triển của ASEAN trong tương lai.
Phó Thủ tướng cho biết, những sự kiện mang tính bước ngoặt cho thấy thế giới đang ở một ngã rẽ quan trọng, đặt ra nhiều câu hỏi chưa có lời giải về tương lai quan hệ giữa các cường quốc và trật tự quốc tế hậu thế chiến thứ hai. Các tổ chức khu vực như ASEAN phải khẳng định vai trò và năng lực trong đảm bảo tính bền vững của các quy tắc, chuẩn mực đã được thiết lập. ASEAN cần duy trì sự đoàn kết, bao trùm và tự cường trước những biến động mới đang diễn ra.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn phát biểu khai mạc.
Phát biểu tại diễn đàn, Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ, ra đời cách đây gần 60 năm với 5 thành viên, ASEAN ngày nay đã trở thành Cộng đồng 10 quốc gia thống nhất trong đa dạng. ASEAN là nền kinh tế lớn thứ 5 với tốc độ tăng trưởng cao hàng đầu thế giới; là tâm điểm của các tiến trình liên kết khu vực và toàn cầu; là cầu nối của đối thoại, hợp tác và phát triển...
ASEAN được dự báo trở thành nền kinh tế lớn thứ 3, với GDP đạt 10.000 tỷ USD. ASEAN có thị trường tiêu dùng hơn 800 triệu dân, đồng thời trở thành trung tâm kinh tế số dự kiến sẽ đạt mốc 1 nghìn tỷ USD vào năm 2030.
Để dự báo thành hiện thực, theo Thủ tướng, ASEAN không chỉ cần sự đoàn kết, nhất trí, đồng lòng mà cần có tư duy đột phá, chiến lược sắc bén, lộ trình khả thi, nguồn lực tập trung và hành động quyết liệt.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu.
Trên tinh thần đó, Thủ tướng đề xuất định hướng "3 ưu tiên chiến lược" và "3 đột phá hành động".
“3 ưu tiên chiến lược” gồm:
Thứ nhất, củng cố ASEAN về tự chủ chiến lược thông qua tăng cường đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN. ASEAN đồng thuận, đoàn kết đồng thời cân bằng, linh hoạt trong quan hệ đối ngoại, đóng vai trò trung tâm tích cực trong định hình trật tự khu vực và đoàn kết hợp tác quốc tế trong bối cảnh hiện nay.
Thứ hai, xây dựng ASEAN tự cường về kinh tế thông qua đổi mới các động lực tăng trưởng truyền thống, đồng thời thúc đẩy động lực tăng trưởng mới, nhất là về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. ASEAN cần đi đầu trong chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, năng lượng tái tạo, kết nối sâu với chuỗi cung ứng toàn cầu.
Thứ ba, giữ vững giá trị và bản sắc của ASEAN như tinh thần đồng thuận, hài hòa, thống nhất trong đa dạng và tôn trọng sự khác biệt. Điều này không chỉ được tiếp tục phát huy mà còn là giá trị để ASEAN chia sẻ, lan tỏa rộng khắp để trở thành phương châm ứng xử chung của các nước trong quan hệ quốc tế.
"3 đột phá hành động" gồm:
Thứ nhất, xây dựng cơ chế ra quyết định hiệu quả, trách nhiệm hơn đảm bảo vừa giữ nguyên tắc đồng thuận vừa có cơ chế đặc thù cho các sáng kiến, chiến lược, tạo đột phá.
Thứ hai, đẩy mạnh hợp tác công-tư để huy động mọi nguồn lực cho phát triển của khu vực, nhất là dự án trọng điểm, khuyến khích sự tham gia ngày càng lớn hơn của khu vực tư nhân trong đầu tư toàn xã hội, loại bỏ hơn nữa rào cản và hạn chế thương mại truyền thống; phát triển môi trường kinh tế số thông minh, an toàn để phục vụ thương mại, đầu tư trong ASEAN.
Thứ ba, tăng cường hơn nữa kết nối trong ASEAN nhất là kết nối hạ tầng, giao lưu nhân dân và hài hòa hóa thể chế cho thông thoáng. Nỗ lực rút ngắn hơn quá trình ra quyết định và đơn giản hóa quá trình, thủ tục hành chính trong từng nước ASEAN...
Thủ tướng nhấn mạnh, 3 thập kỷ đồng hành cùng ASEAN đã khẳng định tầm nhìn chiến lược đúng đắn của Việt Nam. ASEAN đã trở thành không gian chiến lược và môi trường phát triển tự nhiên của Việt Nam, trong khi Việt Nam luôn là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong củng cố đoàn kết, tăng cường vai trò trung tâm và thúc đẩy phát triển bền vững của ASEAN.
Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu chụp ảnh lưu niệm.
"Tục ngữ Việt Nam có câu Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao - điều này càng đúng đắn trong bối cảnh hiện nay khi ASEAN và Việt Nam đang đứng trước khởi điểm lịch sử mới. Việt Nam tin tưởng mạnh mẽ vào sự đoàn kết, thống nhất, vào sức sống và giá trị chiến lược của ASEAN.
Chúng tôi cam kết là thành viên chủ động, tích cực và có trách nhiệm trong xây dựng Cộng đồng ASEAN đoàn kết, bao trùm và tự cường, cùng nhau hiện thực hóa Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 vì lợi ích của mọi người dân trong khu vực, cùng các nước thành viên, đối tác và bạn bè quốc tế viết những trang sử mới đầy tự hào trong hành trình phát triển của ASEAN", Thủ tướng khẳng định.
Chia sẻ tại diễn đàn, Tổng thống Timor Leste Jose Ramos-Horta cho biết ông là nhân chứng cho sự ra đời của ASEAN và hành trình ASEAN đã đạt được.
Tổng thống Timor Leste Jose Ramos-Horta phát biểu.
"Tôi được chứng kiến sự phát triển của ASEAN vượt qua đói nghèo, bất ổn chính trị và các bất ổn khác, trở thành nền kinh tế ổn định, năng động, quan trọng trong quốc tế. Một sự khác biệt rõ rệt của tầm nhìn những người sáng lập với một khu vực chia sẻ tầm nhìn chung, mục tiêu chung... trở thành nền tảng, hình mẫu mà ASEAN đã trở thành", Tổng thống nhận định.
Tổng thống Timor Leste Jose Ramos-Horta cho rằng, nhìn lại hành trình kể từ khi ASEAN thành lập với nhiều thăng trầm, điều khẳng định vai trò quan trọng của ASEAN là sự đoàn kết, gắn kết, các tổ chức được xây dựng để đảm bảo sức mạnh về thể chế, nền tảng chung, tầm nhìn chung, nguyên tắc chung và có khả năng dự báo, thích ứng.
ASEAN chính là chất keo gắn kết các nền văn hóa, ngôn ngữ, tôn giáo, thể chế chính trị đa dạng của các quốc gia thành viên và ASEAN luôn đóng vai trò quyết định trong việc duy trì ổn định, sự hợp tác hữu nghị trong khu vực.
Trần Thường
Phạm Hải