Tối 1/2 (giờ địa phương), Thủ tướng Justin Trudeau có bài phát biểu tại Đồi Quốc hội Canada thông báo về sự đáp trả của nước này đối với mức thuế 25% mà Tổng thống Mỹ Donald Trump áp dụng đối với hầu hết hàng hóa của Canada.
Thuế gây hại cho người Mỹ
Mở đầu bài phát biểu, ông Trudeau nhấn mạnh quyết định đánh thuế của Mỹ gây nguy hiểm cho mối quan hệ đồng minh lịch sử và gây hại cho chính người Mỹ.
"Đầu tiên, tối nay, tôi muốn nói chuyện trực tiếp với người Mỹ, những người bạn và hàng xóm thân thiết nhất của chúng ta. Đây là một lựa chọn mà sẽ gây hại cho người Canada, nhưng hơn thế nữa, nó sẽ gây ra hậu quả thực sự cho các bạn, những người dân Mỹ.
Như tôi đã nói một cách nhất quán, thuế quan đối với Canada sẽ gây nguy hiểm cho công việc của các bạn, có khả năng khiến các nhà máy lắp ráp ô tô và các cơ sở sản xuất khác của Mỹ phải đóng cửa. Thuế quan sẽ khiến bạn phải trả nhiều hơn cho thực phẩm tại các cửa hàng tạp hóa và xăng tại máy bơm.
Những điều này cũng cản trở bạn tiếp cận nguồn hàng hóa thiết yếu với giá cả phải chăng, những mặt hàng rất quan trọng đối với an ninh Mỹ như niken, kali, urani, thép và nhôm. Điều này cũng sẽ vi phạm hiệp định thương mại tự do mà Tổng thống (Mỹ) và tôi, cùng với đối tác Mexico của chúng tôi, đã đàm phán và ký kết cách đây vài năm".
Thủ tướng Canada Justin Trudeau phát biểu.
Không nên bị thuế quan chia rẽ
Tiếp đến, trong những lời nhắn gửi người Mỹ, ông Trudeau nhắc lại lịch sử mối quan hệ hai nước:
"Tổng thống John F. Kennedy nói nhiều năm trước: Nhờ địa lý chúng ta thành láng giềng, nhờ lịch sử chúng ta thành bạn bè, nhờ kinh tế chúng ta thành đối tác và nhờ nhu cầu chúng ta thành đồng minh. Điều đó đúng trong nhiều thập kỷ trước thời Tổng thống Kennedy tại nhiệm và nhiều thập kỷ sau này".
"Chúng tôi đã chiến đấu và hy sinh cùng các bạn trong những giờ phút đen tối nhất của các bạn".
"Trong cuộc khủng hoảng con tin Iran, 444 ngày đó, chúng tôi đã làm việc suốt ngày đêm tại đại sứ quán của mình để đưa những người đồng hương vô tội của các bạn về nhà. Vào mùa hè năm 2005, khi cơn bão Katrina tàn phá thành phố New Orleans của các bạn, hay chỉ vài tuần trước, khi chúng tôi cử máy bay ném bom nước đến dập tắt đám cháy rừng ở California. Vào ngày thế giới đứng yên ngày 11/9/2001, chúng tôi cung cấp nơi trú ẩn cho hành khách và máy bay bị mắc kẹt. Chúng tôi luôn ở đó, sát cánh cùng các bạn, đau buồn cùng các bạn, người dân Mỹ.
Cùng nhau, chúng ta xây dựng mối quan hệ đối tác kinh tế, quân sự và an ninh thành công nhất mà thế giới từng chứng kiến; một mối quan hệ khiến cả thế giới phải ghen tị. Và đúng, chúng ta có những bất đồng trong quá khứ, nhưng luôn tìm ra cách để vượt qua.
Như tôi đã nói trước đây, nếu Tổng thống Trump muốn mở ra một kỷ nguyên vàng son mới cho Mỹ, thì hợp tác với Canada mới là con đường tốt hơn, chứ không phải trừng phạt chúng tôi".
Ông Donald Trump và ông Justin Trudeau năm 2018.
Canada có những điều Mỹ cần
Nhà lãnh đạo Canada một lần nữa nhấn mạnh Canada có các mặt hàng mà Mỹ cần cũng như cơ chế phù hợp, đồng thời khẳng định các vấn đề giữa hai bên hoàn toàn có thể được giải quyết thông qua các nỗ lực ngoại giao.
"Chưa đến 1% fentanyl, chưa đến 1% các vụ vượt biên trái phép vào Mỹ đến từ Canada, nhưng khi nghe những lo ngại từ cả người Canada và người Mỹ, bao gồm cả chính Tổng thống Mỹ, chúng tôi cũng đang hành động.
Chúng tôi đã đưa ra một kế hoạch biên giới trị giá 1,3 tỷ USD và hiện đã cho thấy kết quả".
"Fetanyl đang tàn phá chúng ta, xé nát các cộng đồng và gây ra rất nhiều đau đớn và dằn vặt cho vô số gia đình trên khắp Canada, giống như ở Mỹ. Một loại thuốc mà chúng tôi cũng muốn xóa sổ khỏi bề mặt trái đất này. Và những kẻ buôn bán phải bị trừng phạt.
Là những người hàng xóm, chúng ta phải hợp tác để khắc phục điều này. Thật không may, những hành động mà Nhà Trắng thực hiện ngày hôm nay đã chia rẽ chúng ta thay vì đưa chúng ta lại gần nhau hơn".
Ông Trudeau sau đó tuyên bố Canada đáp trả tương đương bằng mức thuế quan 25% đối với hàng hóa trị giá 155 tỷ USD của Mỹ. Ông mong nhận được sự ủng hộ của người dân Canada và trấn an người dân về những điều có thể thực hiện để vượt qua các khó khăn về thuế quan.
"Và bây giờ cũng là lúc để lựa chọn Canada. Có nhiều cách để bạn thực hiện phần việc của mình. Có thể là kiểm tra nhãn mác tại siêu thị và chọn những sản phẩm do Canada sản xuất. Có thể là lựa chọn rượu lúa mạch đen Canada thay vì rượu bourbon Kentucky, hoặc từ bỏ hoàn toàn nước cam Florida. Có thể là thay đổi kế hoạch nghỉ hè của bạn, ở lại Canada và khám phá nhiều công viên quốc gia, di tích lịch sử và điểm du lịch ở đất nước tuyệt vời của chúng ta.
Đã đến lúc lựa chọn sản phẩm của Canada và ủng hộ các doanh nghiệp Canada, ủng hộ nông dân, nhà sản xuất, công nhân, doanh nhân và nghệ sĩ của chúng ta".
"Chúng ta có bản sắc riêng, lịch sử riêng và các giá trị riêng. Người Canada chào đón, cởi mở và đầy tham vọng. Chúng ta giải quyết các tranh chấp bằng ngoại giao, nhưng sẵn sàng chiến đấu khi cần thiết", ông Trudeau nói.
Tính đến ngày 3/2, các nhà lãnh đạo Mỹ và Canada cho biết sau các cuộc trao đổi, Mỹ sẽ hoãn áp dụng thuế quan 1 tháng với nước này. Mỹ cũng đã hoãn áp thuế với Mexico, sau khi Tổng thống Trump trao đổi với Tổng thống Mexico Sheinbaum. Thuế quan với Trung Quốc vẫn tiếp tục có hiệu lực.
Phương Anh (Nguồn: CBC Canada )