Ngày 11/12/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Chỉ thị số 34/CT-TTg về việc chấn chỉnh, tăng cường minh bạch và phòng ngừa tiêu cực trong xét duyệt, mua, bán, cho thuê và thuê mua nhà ở xã hội.
Theo Chỉ thị, hệ thống pháp luật về phát triển và quản lý nhà ở xã hội đã ngày càng hoàn thiện, tạo hành lang pháp lý quan trọng để thúc đẩy đầu tư, phát triển nhà ở xã hội, đồng thời góp phần bảo đảm mục tiêu "an cư, lạc nghiệp" cho người thu nhập thấp và công nhân khu công nghiệp.
Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp đã đạt được nhiều kết quả tích cực, thu hút sự quan tâm của người dân và lan tỏa chính sách nhân văn của Đảng và Nhà nước.
Thủ tướng chấn chỉnh tiêu cực trong xét duyệt, mua - bán, cho thuê nhà ở xã hội.
Tuy nhiên, việc triển khai xét duyệt, mua, thuê mua, cho thuê nhà ở xã hội tại một số dự án ở Hà Nội, Đà Nẵng, Tp.Hồ Chí Minh vẫn còn tồn tại nhiều bất cập và nguy cơ phát sinh tiêu cực.
Các vấn đề nổi bật gồm việc tập trung đông người khi nộp hồ sơ, thiếu điều tiết quy trình, xuất hiện tình trạng "cò mồi", môi giới trái phép, "chạy suất", hứa hẹn "trúng bốc thăm" hoặc quảng cáo "suất ngoại giao".
Một số cá nhân lợi dụng chính sách, nộp hồ sơ tại nhiều dự án hoặc nhờ người thân đứng tên, trong khi thông tin về dự án, số căn hộ, kết quả xét duyệt chưa được công khai đầy đủ, gây khó khăn cho giám sát xã hội.
Ngoài ra, một số dự án công bố giá bán cao hơn mặt bằng chung từ 30-40%, trong khi công tác hậu kiểm, theo dõi chuyển nhượng chưa thực sự hiệu quả, tiềm ẩn nguy cơ đầu cơ và trục lợi chính sách. Những tồn tại này, nếu không được chấn chỉnh kịp thời, có thể làm giảm niềm tin của người dân, ảnh hưởng đến tính công bằng xã hội và tạo ra thị trường ngầm trong tiếp cận nhà ở xã hội.
Theo đó, Chỉ thị yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chịu trách nhiệm toàn diện trước Chính phủ về việc thực hiện chính sách phát triển, bán, cho thuê, thuê mua nhà ở xã hội trên địa bàn.
Sở Xây dựng và các cơ quan liên quan phải thực hiện nghiêm trình tự, thủ tục theo quy định pháp luật, bao gồm công khai đầy đủ thông tin dự án trên cổng thông tin điện tử của Sở, UBND cấp xã và trên báo chí địa phương.
Các cơ quan chức năng phải kiểm tra, xác minh đúng đối tượng đủ điều kiện, hạn chế tình trạng một cá nhân nộp hồ sơ nhiều dự án, công khai danh sách người đủ điều kiện và người đã ký hợp đồng.
Đồng thời, việc mua bán, cho thuê nhà ở xã hội phải được thực hiện trực tiếp giữa người dân và chủ đầu tư, không qua môi giới hay sàn giao dịch, và tuyệt đối không thu tiền đặt cọc ngoài quy định.
Chỉ thị cũng nhấn mạnh việc áp dụng công nghệ số để hướng dẫn, phát hồ sơ và tiếp nhận trực tuyến, hạn chế tập trung đông người, đồng thời tổ chức bốc thăm công khai khi số hồ sơ vượt quá số căn hộ, với sự giám sát của các cơ quan chức năng và truyền thông. Các hành vi trục lợi, gian dối, môi giới trái phép phải được xử lý nghiêm, bao gồm thu hồi căn hộ và công khai danh sách vi phạm.
Bộ Xây dựng, Bộ Công an cùng các cơ quan liên quan được yêu cầu hướng dẫn, kiểm tra và hoàn thiện hệ thống dữ liệu về đối tượng được hưởng chính sách, nhằm tăng cường hậu kiểm và phòng ngừa tiêu cực.
Báo chí và truyền thông cũng được chỉ đạo tăng cường tuyên truyền, phổ biến cơ chế, chính sách, nâng cao tính công khai minh bạch và hướng dẫn người dân phòng tránh lừa đảo.
Nguyễn Hồng Nhung