Chiều 25-12, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đồng chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc quán triệt, triển khai thi hành các luật, nghị quyết được thông qua tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV.
Sớm đưa các luật vào cuộc sống
Kết luận Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá công tác xây dựng pháp luật thời gian qua được triển khai tích cực, đạt hiệu quả cao, giải quyết các điểm nghẽn, với tư duy làm luật được đổi mới...
Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật, sớm đưa chính sách vào cuộc sống, khơi thông nguồn lực cho phát triển, củng cố nền tảng vững chắc để đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại hội nghị. Ảnh: VGP
Tại Kỳ họp thứ 8, ngoài chín luật đã được Chính phủ trình Quốc hội theo quy trình hai kỳ họp, Chính phủ đã trình Quốc hội xem xét, bổ sung vào Chương trình bảy dự án luật và ba dự thảo nghị quyết quan trọng, trình Quốc hội xem xét, thông qua theo quy trình một kỳ họp.
“Đây là những văn bản quan trọng, quy định nhiều chính sách mới, đột phá, có tác động sâu rộng đến mọi mặt của đời sống kinh tế-xã hội, góp phần xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, tháo gỡ vướng mắc, những “điểm nghẽn” về thể chế, tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển” - Thủ tướng nhấn mạnh.
Để khắc phục tình trạng “tổ chức thực hiện vẫn là khâu yếu, làm cho pháp luật, nghị quyết chậm được thực hiện và hiệu quả thấp,” Chính phủ, Thủ tướng đã tập trung chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương ưu tiên bố trí nguồn lực cho công tác xây dựng và thi hành pháp luật; chú trọng bồi dưỡng, nâng cao năng lực, phẩm chất cho đội ngũ làm công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật.
Ngoài ra cần đẩy nhanh tiến độ soạn thảo, ban hành bản quy định chi tiết thi hành luật, nghị quyết để sớm đưa các quy định của luật, nghị quyết vào cuộc sống; đổi mới mạnh mẽ công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, truyền thông chính sách...
Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: VGP
Loại bỏ những quy định không phù hợp, gây phiền hà cho dân
Nêu một số tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm trong xây dựng và triển khai thi hành pháp luật, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết thời gian tới khối lượng công việc cần thực hiện các luật, nghị quyết là rất lớn.
Trong đó, Chính phủ, Thủ tướng, các cơ quan có nhiệm vụ ban hành 130 văn bản với 569 nội dung quy định chi tiết; việc triển khai các luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 8 đòi hỏi sự tập trung, nỗ lực, quyết tâm rất lớn của các bộ, ngành, địa phương.
Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ rõ phải tăng cường công tác quán triệt, phổ biến, giới thiệu các chính sách, nội dung của luật, nghị quyết và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú để các cơ quan, tổ chức, người dân, doanh nghiệp hiểu đúng, đầy đủ các quy định, từ đó tự giác chấp hành...
“Phải siết chặt kỷ luật, kỷ cương, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, phát huy tính chủ động, sáng tạo của đội ngũ cán bộ, công chức, khuyến khích dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm” – ông nhấn mạnh. Đồng thời, tăng cường giám sát, kiểm tra phòng ngừa, ngăn chặn kịp thời và kiên quyết xử lý các hành vi tham nhũng, tiêu cực trong thi hành pháp luật; khắc phục triệt để tình trạng đùn đẩy, né tránh, thiếu trách nhiệm trong một bộ phận cán bộ, công chức.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu kết luận hội nghị. Ảnh: TTXVN
Tại hội nghị đã giới thiệu một số nội dung trọng tâm, những điểm mới, đáng chú ý trong các luật và công tác chuẩn bị triển khai thi hành luật.
Cụ thể, Luật Công đoàn (sửa đổi); Luật Đầu tư công (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Đấu thầu; Luật Thuế giá trị gia tăng; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán, Luật Kế toán, Luật Kiểm toán độc lập, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Luật Quản lý thuế, Luật Thuế thu nhập cá nhân, Luật Dự trữ quốc gia, Luật Xử lý vi phạm hành chính; Luật Dữ liệu; Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ; Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi); Luật Dược; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế...
Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương cần gắn kết chặt chẽ việc rà soát, xử lý vướng mắc, bất cập trong các văn bản quy phạm pháp luật với việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, loại bỏ những quy định không phù hợp, gây phiền hà, làm tăng chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp.
"Tất cả vì lợi ích chung; không ngại về việc luật mới được ban hành đã phải sửa do luật không đi vào được cuộc sống; phải bỏ tư duy không quản được thì cấm; thực hiện phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn nữa, với tinh thần địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm.
Cương quyết xóa bỏ cơ chế xin - cho, không tạo hệ sinh thái xin - cho dễ phát sinh tiêu cực; cương quyết cắt bỏ thủ tục rườm rà, không cần thiết, làm tăng chi phí tuân thủ, cản trở phát triển, tạo tâm lý không tốt cho người dân, doanh nghiệp” - Thủ tướng nhấn mạnh.
"Nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân" và "coi trọng thời gian, coi trọng trí tuệ, sự quyết liệt, quyết đoán" – Thủ tướng nêu rõ tinh thần và đề nghị các cơ quan của Quốc hội, đại biểu Quốc hội tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Chính phủ, bộ, ngành ngay từ giai đoạn đầu trong công tác xây dựng pháp luật. Việc này sẽ góp phần bảo đảm tính khả thi của các quy định trong các dự án luật, nghị quyết, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thi hành sau khi được thông qua.
Người đứng đầu Chính phủ cũng yêu cầu tăng cường hoạt động giám sát trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật, kịp thời phát hiện những nội dung trái pháp luật, những vi phạm để kiến nghị các biện pháp xử lý phù hợp, bảo đảm pháp luật được thực thi nghiêm minh, hiệu quả.
Nhấn mạnh “Đảng đã chỉ đạo, Chính phủ đã thống nhất, Quốc hội đồng tình, nhân dân ủng hộ, Tổ quốc mong đợi”, Thủ tướng kêu gọi sớm đưa các luật, nghị quyết vào cuộc sống, đáp ứng được kỳ vọng của cử tri và Nhân dân. Từ đó, góp phần xây dựng một Nhà nước pháp quyền XHCN vững mạnh, đưa đất nước vững bước tiến vào Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, văn minh và thịnh vượng của dân tộc.
Phân cấp phân quyền mạnh mẽ
Trước đó, phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết trong số các luật được thông qua tại kỳ họp thứ 8 có những luật mới, khó, có nội dung phức tạp nhưng đã được Quốc hội xem xét, thông qua ngay trong một kỳ họp mà thông thường phải theo quy trình hai kỳ họp, như Luật Đầu tư công, Luật Điện lực (sửa đổi), Luật Dữ liệu…
Theo ông Mẫn, các luật, nghị quyết được thông qua đã thể hiện phân cấp, phân quyền mạnh mẽ với phương châm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm", chuyển tư duy từ xây dựng pháp luật thiên về quản lý sang kết hợp hài hòa giữa quản lý hiệu quả với kiến tạo phát triển, thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
Chủ tịch Quốc hội cho biết qua rà soát sơ bộ, hiện có gần 700 nội dung được giao trong 18 luật và 10 nghị quyết được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 8 cần được Chính phủ, Thủ tướng, các bộ, cơ quan ở Trung ương và chính quyền địa phương quy định chi tiết.
Đây là thách thức rất lớn khi đặt trong bối cảnh các cơ quan trong hệ thống chính trị hiện đang tập trung thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, khẩn trương chuẩn bị cho kỳ họp bất thường của Quốc hội cuối tháng 2-2025, đồng thời triển khai Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025 với số lượng lớn dự án luật, nghị quyết cần chuẩn bị để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9.
Trước những yêu cầu, nhiệm vụ đó, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị Chính phủ, các cơ quan có liên quan cần quan tâm một số vấn đề lớn.
Đáng chú ý, đối với việc nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, ban hành mới các luật, nghị quyết để thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy.
“Theo báo cáo sơ bộ của Bộ Tư pháp, dự kiến có khoảng 4.922 văn bản chịu sự tác động của việc sắp xếp tổ chức bộ máy, trong đó có 167 luật, 9 nghị quyết của Quốc hội, 10 pháp lệnh, 2 nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, 829 nghị định, 271 quyết định của Thủ tướng, 1 chỉ thị của Thủ tướng và 3.642 văn bản cấp bộ” – ông Trần Thanh Mẫn thông tin thêm.
ĐỨC MINH - NGUYỄN THẢO