Chiều 6/3, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị toàn quốc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội và kết nối trực tuyến đến 63 điểm cầu tại các địa phương trên cả nước.
Hội nghị có sự tham gia trực tiếp của khoảng 200 đại biểu là chuyên gia, đại diện Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, Hiệp hội Bất động sản TP. Hồ Chí Minh và nhiều doanh nghiệp bất động sản lớn trên cả nước.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội - Ảnh VGP/Nhật Bắc
Phát triển nhà ở xã hội là động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội
Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao các báo cáo của Bộ Xây dựng và các bộ, ngành, địa phương về thực trạng, kết quả thực hiện, hạn chế, bất cập, nguyên nhân và kinh nghiệm trong việc tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.
Thủ tướng cho rằng các ý kiến rất thẳng thắn, sát với tình hình thực tế, thiết thực, các giải pháp đưa ra rất cụ thể, khả thi.
Thủ tướng nhấn mạnh vai trò quan trọng của phát triển nhà ở xã hội trong bối cảnh hiện nay, coi đây là động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội, góp phần tăng đầu tư, tiêu dùng, đảm bảo an sinh, công bằng xã hội và phát triển đô thị bền vững.
Người đứng đầu Chính phủ lưu ý, nhà ở xã hội được Nhà nước ban hành một số cơ chế, chính sách để giảm chi phí, giảm giá thành... nhưng chất lượng, tiêu chuẩn, quy chuẩn phải bảo đảm; hạ tầng giao thông, xã hội, y tế, văn hóa, giáo dục, thể thao, điện nước… phải đồng bộ, thuận lợi.
Thủ tướng Phạm Minh Chính: Phát triển nhà ở xã hội là một động lực phát triển kinh tế - xã hội - Ảnh VGP/Nhật Bắc
Thủ tướng khẳng định, đầu tư vào nhà ở xã hội chính là đầu tư cho sự phát triển lâu dài của đất nước, đòi hỏi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, chính quyền địa phương, doanh nghiệp và người dân. Do đó, các địa phương cần thành lập Ban Chỉ đạo về phát triển nhà ở xã hội để đẩy nhanh tiến độ thực hiện.
Thời gian qua, việc xây dựng nhà ở xã hội đã có tiến bộ nhưng chưa đáp ứng kỳ vọng. Hiện cả nước có 655 dự án nhà ở xã hội với 593.428 căn hộ, tuy nhiên nhiều địa phương chậm triển khai so với kế hoạch đăng ký tại Đề án.
Đặc biệt, việc giải ngân gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng còn chậm, gặp nhiều vướng mắc. Các doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội vẫn gặp khó khăn trong tiếp cận đất đai, thủ tục đầu tư, chỉ định thầu, tín dụng và chính sách ưu đãi.
Rõ trách nhiệm, rõ tiến độ phát triển nhà ở xã hội
Để đạt mục tiêu đề ra, tạo chuyển biến tích cực, rõ nét sau hội nghị, Thủ tướng chỉ rõ 10 nhóm nhiệm vụ, giải pháp với các bộ, ngành, địa phương.
Thứ nhất, về hoàn thiện thể chế. Thủ tướng giao Bộ Xây dựng chủ trì, rà soát lại thể chế, quy trình, thủ tục vướng mắc ở điểm nào, ai giải quyết, làm trong bao lâu, khi nào có kết quả, "rõ người, rõ việc, rõ tiến độ, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm"; tại các luật, nghị định, thông tư thì cơ quan nào phải sửa và đề xuất Chính phủ, trình Quốc hội. Nhấn mạnh phải có chính sách ưu đãi, Thủ tướng yêu cầu việc này phải trình trong tháng 3, chậm nhất trong tháng 4.
Thứ hai, về quy hoạch đất đai: Địa phương điều chỉnh quy hoạch, giao đất nhanh chóng cho nhà đầu tư, thu hồi dự án lãng phí, đảm bảo minh bạch.
Thứ ba, rà soát các tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức liên quan nhà ở xã hội (như chiều cao, vật liệu xây dựng…). Thủ tướng chỉ đạo cần thiết kế mẫu mã phù hợp để có thể nghiên cứu việc tiến hành sản xuất hàng loạt, sử dụng các cấu kết lắp ghép để thi công nhanh.
Thứ tư, về hạ tầng, các địa phương phải phát triển đồng bộ hạ tầng, đáp ứng yêu cầu, nếu cần thì đầu tư công; có thể chỉ định thầu đồng bộ giữa dự án nhà ở xã hội và hạ tầng, quan trọng là phải phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.
Thứ năm, về cơ chế vốn: Xây dựng lãi suất hợp lý, đẩy nhanh tiến độ giải ngân để tránh lãng phí thời gian và nguồn lực.
Các đại biểu tham dự hội nghị - Ảnh VGP/Nhật Bắc
Thứ sáu, về huy động nguồn lực. Thành lập Quỹ Nhà ở Quốc gia, phê duyệt danh sách người mua/thuê, khuyến khích hợp tác công tư và sử dụng vốn ngân sách địa phương.
Thứ bảy, về cải cách thủ tục hành chính. Cắt giảm ít nhất 30% thủ tục trong năm 2025, tránh kéo dài thời gian chờ đợi cho người dân.
Thứ tám, về thiết kế kiến trúc. Tổ chức cuộc thi thiết kế nhà ở xã hội, triển khai trước 30/4/2025. Nghiên cứu giao cho các doanh nghiệp lớn triển khai, góp phần phát triển các ngành công nghiệp phục vụ nhà ở xã hội như sản xuất cấu kiện thép, bê tông…
Thứ chín, Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.
Thứ mười, các cơ quan báo chí truyền thông đẩy mạnh các chương trình thúc đẩy nhà ở xã hội, tạo động lực, truyền cảm hứng cho toàn xã hội, người dân, doanh nghiệp, biểu dương những cách làm hay, kinh nghiệm tốt…
Doanh nghiệp không chỉ xây nhà mà còn xây dựng cộng đồng
Thủ tướng yêu cầu các doanh nghiệp triển khai dự án nhà ở xã hội đúng quy định, tránh tiêu cực, tham nhũng. Các dự án đã có chủ đầu tư cần nhanh chóng hoàn thiện thủ tục pháp lý để khởi công theo quy hoạch và chủ trương đã được phê duyệt.
Doanh nghiệp phải đảm bảo chất lượng công trình, đồng bộ hạ tầng kỹ thuật (điện, đường, nước sạch) và hạ tầng xã hội (trường học, công viên, khu vui chơi…). Thông tin dự án cần được công bố đầy đủ, công khai để người dân dễ dàng đăng ký mua, thuê.
Thủ tướng yêu cầu đẩy nhanh tiến độ triển khai các công trình trên quỹ đất 20% dành cho nhà ở xã hội và xây dựng nhà lưu trú cho công nhân trong khu công nghiệp. Các doanh nghiệp cần chủ động rà soát đối tượng, điều kiện vay vốn ưu đãi từ gói 120.000 tỷ đồng.
Đồng thời, nghiên cứu cơ chế cho phép doanh nghiệp, tổ chức nước ngoài mua, thuê nhà ở xã hội để đảm bảo hài hòa lợi ích, chia sẻ rủi ro.
Các doanh nghiệp tham dự hội nghị - Ảnh VGP/Nhật Bắc
Cân đối ngân sách địa phương để hỗ trợ vay mua nhà ở xã hội
Thủ tướng yêu cầu các địa phương quyết tâm hoàn thành các dự án nhà ở xã hội đã khởi công, đưa vào sử dụng ngay trong năm 2025. Đặc biệt, Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh phải tiên phong, nâng cao trách nhiệm, mỗi địa phương cần hoàn thành 100.000 căn hộ vào năm 2030.
Các địa phương phải thực hiện nghiêm việc dành quỹ đất cho nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp và 20% quỹ đất trong các dự án thương mại để phát triển nhà ở xã hội. Đồng thời, cần quy hoạch các dự án nhà ở xã hội xã hội độc lập tại các vị trí phù hợp, có hạ tầng đồng bộ, bố trí kinh phí giải phóng mặt bằng để có quỹ đất sạch triển khai dự án.
Thủ tướng nhấn mạnh việc tháo gỡ vướng mắc trong phối hợp giữa các sở, ngành, quận, huyện; cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến đầu tư, phê duyệt, giao đất, giải phóng mặt bằng… nhằm khuyến khích doanh nghiệp tham gia xây dựng ở xã hội.
Bên cạnh đó, các địa phương cần lập kế hoạch phát triển ở xã hội hàng năm và 5 năm, cân đối ngân sách địa phương để hỗ trợ vay vốn, mua, thuê ở xã hội.
Bộ Công an được giao nhiệm vụ xử lý nghiêm các hành vi lừa đảo, vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này.
Thời gian qua, Thủ tướng liên tục chủ trì các hội nghị, gặp gỡ doanh nghiệp để khơi thông nguồn cung nhà ở xã hội, giải "cơn khát" an cư cho người dân.
Mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính ký Quyết định số 444 ngày 27/2/2025 giao chỉ tiêu hoàn thành nhà ở xã hội trong năm 2025 và những năm tiếp theo đến năm 2030 để các địa phương bổ sung chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội.
Nguyên Thảo