“Có lẽ câu hỏi quan trọng nhất hiện nay là liệu có xảy ra Thế chiến thứ ba hay không và câu trả lời là khả năng bùng nổ một cuộc chiến tranh thế giới đang ngày càng gia tăng,” Thủ tướng Hungary Viktor Orban nhận định trong một phát biểu trên kênh truyền hình M1 ngày 26/7 (giờ địa phương), theo TASS.
Để dẫn chứng, Thủ tướng Orban đã trích dẫn kết quả một thăm dò dư luận tại 6 quốc gia lớn, trong đó người dân cho rằng mối đe dọa về một cuộc chiến tranh thế giới mới là hoàn toàn thực tế. “Có tới 55% người Pháp, 50% người Tây Ban Nha, 46% người Italy, 45% người Mỹ, 41% người Anh và 41% người Đức tin rằng Thế chiến thứ 3 sẽ bùng nổ trong vòng 5-10 năm tới,” ông nói.
Theo các bài báo gần đây của The Guardian, Euronews…), cuộc khảo sát do YouGov - một tổ chức khảo sát và phân tích dữ liệu dư luận quốc tế, tiến hành từ ngày 3 đến 16/4/2025, vào dịp kỷ niệm 80 năm kết thúc Thế chiến thứ hai, thực hiện tại 5 nước Tây Âu (Anh, Pháp, Đức, Italia, Tây Ban Nha) cũng như ở Mỹ.
“Cả thế giới đang cảm nhận được luồng lạnh của chiến tranh,” Thủ tướng Hungary cảnh báo.
Thủ tướng Hungary Viktor Orban, năm 2024. Ảnh: European Parliament
Hungary không ủng hộ dự thảo ngân sách 7 năm mới của EU
Đề cập đến dự thảo ngân sách Liên minh châu Âu (EU) giai đoạn 2028-2034 do Ủy ban châu Âu (EC) soạn thảo, ông Orban cho rằng đây thực chất là tài liệu quân sự nhằm hỗ trợ Ukraine và kéo dài cuộc xung đột với Nga.
“Nếu xem xét kỹ, quý vị sẽ thấy đó là ngân sách quân sự. Mọi nội dung trong đó đều được xây dựng theo logic của chiến tranh. 20% ngân sách được dành riêng cho Ukraine, trong khi phần còn lại sẽ không được dùng để phát triển nông nghiệp hay hỗ trợ nông dân, mà là để chuẩn bị cho chiến tranh. Đây là ngân sách của một EU muốn đánh bại Nga trên lãnh thổ Ukraine,” ông Orban tuyên bố.
Theo ông, Hungary không quan tâm đến một ngân sách EU như vậy, mà cần “một ngân sách hỗ trợ hòa bình và phát triển”. “Vì vậy, chúng tôi không chấp nhận dự thảo được đề xuất làm cơ sở cho các cuộc đàm phán,” ông nói.
Trước đó, ông Orban cho biết theo tính toán của Chính phủ Hungary, bản dự thảo ngân sách 7 năm mới của EU - với tổng trị giá 2.000 tỷ Euro, sẽ dành ít nhất 360 tỷ Euro cho các mục tiêu liên quan đến Ukraine, bao gồm cả việc nước này gia nhập EU. Việc thông qua văn kiện ngân sách đòi hỏi sự đồng thuận của toàn bộ 27 quốc gia thành viên. Các cuộc đàm phán có thể kéo dài đến cuối năm 2027.
Cũng trong phát biểu, ông Orban thừa nhận xung đột Nga - Ukraine vẫn có nguy cơ lan rộng sang châu Âu; song ông khẳng định Hungary sẽ kiên quyết giữ lập trường không can dự vào xung đột dưới bất kỳ hoàn cảnh nào. “Nếu chiến tranh bùng nổ [tại châu Âu], chúng ta không được can thiệp,” ông nhấn mạnh.
Nhà lãnh đạo Hungary đã nêu ra các điều kiện có thể giúp nước này “đứng ngoài cuộc chiến”. Trước hết, Hungary phải trở nên “bất khả xâm phạm” và duy trì quan hệ tốt đẹp với tất cả các trung tâm quyền lực toàn cầu. Song, ông chỉ ra điều nghịch lý là mặc dù Hungary hiện có mối quan hệ tốt với Mỹ, Nga, Trung Quốc, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng lại không có quan hệ tích cực với giới lãnh đạo của Liên minh châu Âu (EU).
Thứ hai, ông Orban cho biết Hungary sẽ tăng cường năng lực an ninh và quốc phòng bằng cách phát triển lực lượng vũ trang và công nghiệp quốc phòng. Điều thứ ba là Hungary cần có “khả năng chống chịu khủng hoảng”, tức là duy trì hoạt động ổn định của các lĩnh vực then chốt như công nghiệp, năng lượng, nông nghiệp và công nghệ số.
Ngoài ra, Thủ tướng Hungary nhấn mạnh việc phát triển nguồn nhân lực, trong đó có cải thiện hệ thống giáo dục, cũng như duy trì chính sách trung lập về kinh tế - tức là tiếp tục giữ quan hệ thương mại với cả các đồng minh phương Tây lẫn các đối tác phương Đông. Ông bày tỏ tin tưởng rằng cách tiếp cận này sẽ giúp chính phủ duy trì ổn định chính trị trong nước, ngay cả khi xung đột quân sự tiếp diễn ở khu vực lân cận.
Đỗ Thảo