Thủ tướng: Lập quỹ học bổng quốc gia, tăng chi cho giáo dục

4 giờ trướcBài gốc

Chính sách về giáo dục đào tạo chậm đổi mới, chưa đồng bộ

Sáng 16/9, Bộ Chính trị, Ban Bí thư tổ chức Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện 4 nghị quyết quan trọng của Bộ Chính trị.

Tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính trình bày chuyên đề một về những nội dung trọng tâm, cốt lõi của Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Thủ tướng khẳng định Đảng và Nhà nước luôn dành sự quan tâm đặc biệt, coi giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, đồng thời khái quát nhiều kết quả quan trọng đã đạt được trong lĩnh vực giáo dục.

Tổng bí thư Tô Lâm; Chủ tịch nước Lương Cường; Thủ tướng Phạm Minh Chính; Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cùng các đại biểu dự Hội nghị tại điểm cầu chính. Ảnh: VGP.

Nghị quyết 71 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, mang tầm chiến lược để thực hiện đột phá trong phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần đưa đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, văn minh, phồn vinh, hạnh phúc, sánh vai với các cường quốc năm châu.

Thủ tướng nhấn mạnh một số kết quả đạt được trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo thời gian qua: Tiếp cận giáo dục và chất lượng giáo dục phổ thông được cải thiện; giáo dục đại học có chuyển biến rõ nét về chất lượng đào đạo, nghiên cứu khoa học và hội nhập quốc tế; giáo dục nghề nghiệp từng bước đáp ứng nhu cầu thị trường lao động, trí tuệ và sức sáng tạo của người Việt Nam được khẳng định qua các kỳ thi quốc tế. Việt Nam cũng là một trong 21 quốc gia sớm đạt mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc về giáo dục chất lượng.

Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ rõ những tồn tại, hạn chế như: đầu tư cho giáo dục chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới, chênh lệch tiếp cận giáo dục giữa các vùng miền, chất lượng đội ngũ nhà giáo chưa đồng đều, trình độ và kỹ năng lao động còn thấp, đội ngũ nhân lực khoa học và công nghệ rất mỏng; môi trường giáo dục nhà trường chịu tác động từ cơ chế thị trường ở một số phương diện tiêu cực....

Chỉ ra nhiều nguyên nhân, Thủ tướng cho biết trong đó có phần do thể chế, chính sách về giáo dục và đào tạo chậm đổi mới, chưa đồng bộ; ưu đãi đầu tư cho giáo dục chưa đủ hấp dẫn để thu hút các nguồn lực xã hội.

Bên cạnh đó, Thủ tướng cho rằng quản lý Nhà nước về giáo dục và đào tạo chưa thực sự hiệu quả, phù hợp với thực tế, chưa thông suốt.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trình bày tại Hội nghị. Ảnh: VGP.

Đặc biệt, theo người đứng đầu Chính phủ, tâm lý trọng danh vị trong xã hội còn nặng nề, chính sách sử dụng cán bộ còn coi trọng bằng cấp hơn thực lực.

Nêu nhiều thay đổi sâu sắc trong bối cảnh quốc tế và trong nước, Thủ tướng nhấn mạnh sự cần thiết trong việc đưa ra những chủ trương, quyết sách mạnh mẽ hơn để khai thông điểm nghẽn, tạo đột phá phát triển, chấn hưng nền giáo dục nước nhà.

Phân tích sự cần thiết ban hành Nghị quyết, Thủ tướng cho biết bối cảnh quốc tế đang có những thay đổi sâu sắc, đặt ra những yêu cầu mới, toàn diện và cấp thiết đối với giáo dục và đào tạo.

Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, các xu thế chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, sự phát triển đột phá của khoa học công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo, đang định hình lại toàn bộ hệ thống giáo dục và đào tạo trên thế giới.

Giáo dục, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo ngày càng trở thành nhân tố quyết định đối với năng lực cạnh tranh quốc gia. Các cường quốc công nghệ đều đã ban hành chiến lược mới về phát triển giáo dục, khoa học, công nghệ và nhân tài.

Về nội dung trọng tâm của Nghị quyết 71, Thủ tướng nhấn mạnh quan điểm chỉ đạo “giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, giáo dục toàn diện Đức - Trí - Thể - Mỹ, là yếu tố quan trọng nhất quyết định tương lai dân tộc.

Phát huy truyền thống hiếu học, xây dựng xã hội học tập, khơi dậy mạnh mẽ các phong trào thi đua trong toàn xã hội về học tập, tự học tập, học tập không ngừng, học tập suốt đời vì sự nghiệp phát triển nhanh và bền vững của đất nước, vì tương lai của dân tộc.

"Nhà trường là nền tảng, nhà giáo là động lực, quyết định chất lượng giáo dục và đào tạo. Chuyển đổi mạnh mẽ tư duy từ đào tạo kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Thực hiện phương châm "thầy ra thầy, trò ra trò". Bảo đảm 'học đi đôi với hành', 'lý thuyết gắn liền với thực tiễn', 'nhà trường gắn liền với xã hội", Thủ tướng lưu ý.

Lãnh đạo Chính phủ nhấn mạnh giáo dục nghề nghiệp là then chốt trong phát triển lực lượng lao động kỹ năng cao. Giáo dục đại học là nòng cốt phát triển nhân lực trình độ cao, nhân tài, thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Chuyển đổi số toàn diện, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số

Về nhiệm vụ, giải pháp đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, Thủ tướng cho biết nghị quyết xác định 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp, gồm 5 nhóm chung và 3 nhóm riêng cho các bậc học.

Một là nâng cao nhận thức, đổi mới tư duy và hành động, xác định quyết tâm chính trị mạnh mẽ để đột phá phát triển giáo dục đào tạo.

Hai là đổi mới mạnh mẽ thể chế, tạo cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội cho phát triển giáo dục đào tạo.

Ba là tăng cường giáo dục toàn diện đức, trí, thể, mỹ, hình thành hệ giá trị con người Việt Nam thời đại mới.

Bốn là chuyển đổi số toàn diện, phổ cập và ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số, trí tuệ nhân tạo trong giáo dục và đào tạo.

Năm là tập trung xây dựng đội ngũ nhà giáo, cơ sở vật chất trường lớp đạt chuẩn, nâng cao chất lượng giáo dục mầm non và phổ thông; tăng cường việc dạy và học ngoại ngữ, từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.

“Phải đào tạo công dân toàn cầu, phải biết ngoại ngữ có tính phổ biến và một số ngôn ngữ khác”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Sáu là cải cách, hiện đại hóa giáo dục nghề nghiệp, tạo đột phá phát triển nguồn nhân lực có kỹ năng nghề cao.

Thủ tướng cho biết nghị quyết xác định 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp, gồm 5 nhóm chung và 3 nhóm riêng cho các bậc học. Ảnh: VGP.

Bảy là hiện đại hóa và nâng tầm giáo dục đại học, tạo đột phá phát triển nhân lực trình độ cao và nhân tài để dẫn dắt nghiên cứu, đổi mới sáng tạo.

Tám là đẩy mạnh hợp tác, hội nhập quốc tế sâu rộng về giáo dục đào tạo.

Đột phá về nguồn lực đầu tư cho giáo dục

Trong đó, những điểm mới được Thủ tướng nhấn mạnh chính là việc đột phá về thể chế, chính sách; đột phá về quản lý, quản trị, điển hình là việc tăng cường vai trò lãnh đạo của tổ chức đảng, không tổ chức Hội đồng trường trong các trường công lập; thực hiện bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục để tinh gọn bộ máy các cơ sở giáo dục, khắc phục tình trạng chồng chéo chức năng.

Một điểm mới khác, theo Thủ tướng, là đột phá về nguồn lực đầu tư, trong đó chi ngân sách Nhà nước bảo đảm các điều kiện giáo dục đạt chuẩn, phấn đấu cơ cấu chi đầu tư 5%; chi cho giáo dục đại học 3%; ưu tiên bố trí đất sạch, miễn, giảm tiền sử dụng đất, thuê đất, mở rộng tín dụng cho cơ sở giáo dục…

Cùng với đó là đột phá về phát triển đội ngũ nhà giáo, chuyên gia và nhân tài vì theo Thủ tướng, “muốn trò giỏi phải có thầy giỏi”.

Đột phá trong chính sách hỗ trợ người học: Xây dựng Quỹ học bổng quốc gia, bố trí ngân sách Nhà nước và huy động các nguồn hợp pháp khác để cấp học bổng hỗ trợ, khuyến khích học tập, thu hút tài năng, cử đi học nước ngoài; ưu tiên học bổng từ ngân sách nhà nước cho các ngành khoa học cơ bản...

Ngoài ra, đột phá về tự chủ và phát huy năng lực sáng tạo của các cơ sở giáo dục, đào tạo; đột phá về năng lực ngoại ngữ, chuyển đổi số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giáo dục…

Để triển khai Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị, Thủ tướng cho biết Chính phủ đã ban hành chương trình hành động và nêu rõ từng nhóm nhiệm vụ.

Về một số nhiệm vụ cần triển khai ngay trong năm 2025, Thủ tướng cho biết tiếp tục đẩy mạnh công tác hoàn thiện thể chế, chính sách; khẩn trương rà soát, đánh giá việc triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông để điều chỉnh phù hợp.

Xây dựng lộ trình và triển khai ngay các chủ trương về chế độ lương, phụ cấp cho nhà giáo, cán bộ quản lý, nhân viên ngành giáo dục.

Rà soát, sắp xếp, tái cấu trúc các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp, sáp nhập, giải thể các cơ sở đào tạo không đạt chuẩn; sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về thực hiện chủ trương không tổ chức hội đồng trường trong các cơ sở giáo dục công lập (trừ các trường công lập có thỏa thuận quốc tế).

Cùng với đó, quyết liệt triển khai chủ trương của Bộ Chính trị về đầu tư xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và trung học cơ sở tại 248 xã biên giới đất liền; trước mắt, thí điểm đầu tư hoàn thành xây mới hoặc cải tạo 100 trường trong năm 2025.

Cuối phần trình bày, Thủ tướng dẫn lại tư tưởng chiến lược của Chủ tịch Hồ Chí Minh để nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo dục, đó là “Con người chính là yếu tố quan trọng nhất, quyết định sự thành bại của quốc gia. Đầu tư cho con người chính là đầu tư cho sự phát triển”.

Quỳnh An

Nguồn VietTimes : https://viettimes.vn/thu-tuong-lap-quy-hoc-bong-quoc-gia-tang-chi-cho-giao-duc-post189529.html