Thủ tướng Phạm Minh Chính: 'Tập trung ưu tiên mọi nguồn lực, tạo ra mọi cơ chế, chính sách, để đột phá phát triển giáo dục'

5 giờ trướcBài gốc

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự và đồng chủ trì Hội nghị tổng kết năm học 2024-2025, triển khai nhiệm vụ năm 2025-2026

Con người là yếu tố quan trọng nhất

Phát biểu tại Hội nghị tổng kết năm học 2024 - 2025 và triển khai nhiệm vụ năm học 2025 – 2026, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Đảng, Nhà nước ta luôn coi giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, với vai trò đặc biệt quan trọng, tạo nền tảng hình thành và phát triển nhân cách, năng lực của mỗi người. Giáo dục và đào tạo hình thành nên “Đức - Trí - Thể - Mỹ” của con người; là yếu tố quan trọng nhất bảo đảm sự thành công trong đột phá về phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển nhanh và bền vững. Có thể khẳng định nguồn lực con người là nhân tố quyết định sự thành bại của một quốc gia.

Theo Thủ tướng, để đạt được 2 mục tiêu chiến lược 100 năm của đất nước, Đảng ta đã chủ trương ban hành nhiều quyết sách tạo đột phá phát triển; trong đó, “bộ tứ trụ cột” đang được tập trung triển khai quyết liệt, gồm: đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia; hội nhập quốc tế; xây dựng và thực thi pháp luật; phát triển kinh tế tư nhân. Đồng thời, Bộ Chính trị sẽ ban hành các Nghị quyết tạo đột phá về phát triển giáo dục đào tạo, chăm sóc sức khỏe Nhân dân, phát triển văn hóa và phát triển kinh tế nhà nước.

Thủ tướng cho rằng, để thực hiện hiệu quả tất cả các quyết sách trên các lĩnh vực nêu trên, con người là yếu tố quan trọng nhất và mang tính quyết định. Vì vậy, hơn lúc nào hết, chúng ta cần tập trung ưu tiên mọi nguồn lực, tạo ra mọi cơ chế, chính sách, để đột phá phát triển giáo dục đào tạo thực sự là nền tảng quan trọng nhất trong quá trình phát triển nhanh, bền vững của đất nước. Đây cũng là yêu cầu tất yếu khách quan, là xu thế thời đại, là giải pháp quan trọng nhất để nước ta sánh vai với các cường quốc năm châu.

Thủ tướng: "Hơn lúc nào hết, chúng ta cần tập trung ưu tiên mọi nguồn lực, tạo ra mọi cơ chế, chính sách, để đột phá phát triển giáo dục đào tạo thực sự là nền tảng quan trọng nhất"

Các hành vi tiêu cực, “chạy” theo thành tích còn nhiều

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng ghi nhận, đánh giá cao, biểu dương những kết quả quan trọng mà toàn ngành Giáo dục đã đạt được trong năm học vừa qua, góp phần quan trọng vào những thành tựu chung của đất nước như về hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách; sắp xếp, tinh gọn bộ máy, nâng cao chất lượng đào tạo ở tất cả các cấp học; tổ chức thành công Kỳ thi tốt nghiệp THPT; phát triển đội ngũ giáo viên; xây dựng cơ sở hạ tầng cho giáo dục và đào tạo ngày càng khang trang; mở rộng hợp tác, thúc đẩy hội nhập quốc tế về giáo dục và đào tạo; thúc đẩy đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Tuy nhiên, Thủ tướng nhấn mạnh 6 vấn đề quan trọng với ngành giáo dục cần phải khắc phục là: Việc triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 vẫn còn bất cập. Các điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị còn thiếu thốn; việc đổi mới phương pháp dạy và học, kiểm tra, đánh giá ở nhiều cơ sở giáo dục chưa hiệu quả. Quy mô giáo dục nghề nghiệp còn manh mún, lạc hậu; cơ cấu ngành nghề, trình độ đào tạo chưa phù hợp; chất lượng, hiệu quả đào tạo chưa cao; chậm đổi mới, chưa linh hoạt, đa dạng để đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động; công tác đào tạo lại chưa được chú trọng.

Bên cạnh đó quy mô đào tạo trình độ đại học tăng nhưng còn tập trung ở các ngành, lĩnh vực xã hội, trong khi các nhóm ngành khoa học cơ bản, khoa học kỹ thuật còn chưa thu hút được nhiều người học; đào tạo nhân lực trình độ cao, chất lượng cao chưa thực sự đáp ứng yêu cầu.

Công tác giáo dục tư tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho trẻ em, học sinh, sinh viên còn chưa thực sự hiệu quả. Vẫn còn tình trạng bạo lực học đường; việc hỗ trợ, tư vấn tâm lý, phòng, chống bạo lực, bắt nạt, xâm hại trẻ em chưa được chú trọng. Các hành vi tiêu cực, “chạy” theo thành tích còn nhiều.

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn báo cáo tại hội nghị

Về triển khai tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, Thủ tướng cho hay các địa phương cơ bản chưa đáp ứng được quy định về bố trí hai (02) biên chế phụ trách lĩnh vực giáo dục và đào tạo tại UBND cấp xã. Nhiều công chức cấp xã có trình độ chuyên môn không phù hợp hoặc chưa có kinh nghiệm quản lý nhà nước về giáo dục.

Tình trạng thiếu giáo viên còn phổ biến tại nhiều địa phương. Chất lượng đội ngũ còn chưa đồng đều giữa các vùng, miền, địa phương. [Hiện cả nước đang thiếu khoảng 102.097 giáo viên các cấp học mầm non, phổ thông công lập trong khi còn khoảng 60.000 biên chế được giao chưa tuyển dụng được.

Thủ tướng đã chỉ rõ, việc rà soát, sắp xếp mạng lưới cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông còn bất cập; Quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học triển khai chậm. Cơ sở vật chất, trang thiết bị cho đào tạo và nghiên cứu chưa đáp ứng yêu cầu. Còn thiếu trường, lớp, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo...

"Việc thực hiện tự chủ tài chính để phát triển trường, lớp gặp nhiều khó khăn; nguồn thu sự nghiệp còn thấp, chủ yếu vẫn là ngân sách nhà nước cấp phát. Thu hút các nguồn lực của xã hội đầu tư vào các cơ sở giáo dục còn hạn chế, chưa huy động được sự tham gia rộng rãi của các tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước" - Thủ tướng nhấn mạnh.

Phát triển đột phá để khắc phục những hạn chế bất cập

Thủ tướng cho biết, thời gian tới, bối cảnh tình hình dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, nhìn chung khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ, thuận lợi. Ngành GDĐT đứng trước yêu cầu cấp thiết phải đổi mới, phát triển đột phá, vừa để khắc phục những hạn chế bất cập, “giải quyết vấn đề của chính mình”, vừa góp phần quan trọng thực hiện thành công các quyết sách mới của Đảng, Nhà nước, tạo nền tảng vững chắc cho đất nước bước vào kỷ nguyên mới.

Từ kết quả đạt được và kinh nghiệm thực tiễn công tác chỉ đạo, điều hành thời gian qua, Thủ tướng đề nghị Bộ GD-ĐT và toàn ngành GDĐT tiếp tục tập trung quán triệt và thực hiện hiệu quả quan điểm định hướng chủ đạo: “Lấy học sinh, sinh viên làm trung tâm, là chủ thể - Thầy, cô giáo là động lực - Nhà trường là bệ đỡ - Gia đình là điểm tựa - Xã hội là nền tảng”.

Thủ tướng đề nghị Bộ GD-ĐT và toàn ngành GDĐT tiếp tục tập trung quán triệt và thực hiện hiệu quả quan điểm định hướng chủ đạo: “Lấy học sinh, sinh viên làm trung tâm, là chủ thể - Thầy, cô giáo là động lực - Nhà trường là bệ đỡ - Gia đình là điểm tựa - Xã hội là nền tảng”

Về phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm học 2025-2026, Thủ tướng nhấn mạnh một số nội dung chủ yếu, cụ thể:

Tập trung chuẩn bị chu đáo các điều kiện cần thiết cho năm học mới, trong đó có Lễ khai giảng trực tuyến toàn quốc đến cấp xã (tổ chức vào ngày 05/9/2025, có đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước tham dự), nhất là trong bối cảnh là năm học đầu tiên thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, bảo đảm năm học 2025 - 2026 phải đạt được thành tích tốt hơn, chất lượng rõ nét hơn, kết quả khởi sắc hơn năm học trước ở tất cả các cấp học.

Tiếp tục hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về giáo dục. Tập trung triển khai thi hành hiệu quả Luật Nhà giáo; khẩn trương hoàn thiện, trình Quốc hội sửa đổi các Luật về giáo dục, giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp; chuẩn bị xây dựng Luật Học tập suốt đời. Đẩy mạnh cắt giảm thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền gắn với phân bổ nguồn lực và tăng cường kiểm tra, giám sát thực hiện.

Đồng thời, ưu tiên nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học đối với các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông đáp ứng nhu cầu theo Chương trình Giáo dục mầm non và Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Tập trung triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035 sau khi được Quốc hội phê duyệt nhằm tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị cho giáo dục mầm non, phổ thông.

Xây dựng, phát triển đội ngũ nhà giáo có đủ phẩm chất, năng lực, ngang tầm nhiệm vụ. Tập trung khắc phục tình trạng thừa, thiếu giáo viên, bảo đảm nguyên tắc “có học sinh phải có giáo viên đứng lớp”. Tăng cường đào tạo, đào tạo lại giáo viên kể cả về đạo đức nghề nghiệp và kiến thức chuyên môn đáp ứng yêu cầu đổi mới GDĐT. Xây dựng cơ chế huy động các nghệ nhân, nghệ sĩ, vận động viên chuyên nghiệp, người nước ngoài... tham gia các hoạt động giáo dục và đào tạo trong nhà trường.

Quan tâm phát triển giáo dục cho trẻ em, học sinh ở những vùng có điều kiện KTXH khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo. Triển khai thực hiện chủ trương hỗ trợ bữa ăn trưa cho học sinh tiểu học và trung học cơ sở ở các xã biên giới đất liền từ năm học 2025-2026.

Toàn cảnh Hội nghị tổng kết năm học 2024-2025, triển khai nhiệm vụ năm 2025-2026

Thủ tướng yêu cầu ngành giáo dục thực hiện một số nhiệm vụ đột phá là chuẩn bị tập trung quán triệt, triển khai đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả Nghị quyết của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo ngay khi Nghị quyết được ban hành.

Tiếp tục rà soát, quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên, giáo dục khuyết tật, giáo dục đại học và cao đẳng sư phạm, giáo dục nghề nghiệp. Bảo đảm quỹ đất phù hợp để xây trường, lớp học, nhất là bổ sung trường, lớp để thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi; xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và trung học cơ sở tại 248 xã biên giới đất liền, trước mắt thí điểm đầu tư xây mới hoặc cải tạo 100 trường trong năm 2025.

Nâng cao chất lượng giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông. Triển khai thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi; bảo đảm an toàn cho trẻ em. Điều chỉnh, hoàn thiện Chương trình giáo dục phổ thông phù hợp với thực tiễn.

Nâng cao chất lượng phát triển năng lực số, trí tuệ nhân tạo (AI); từng bước đưa Tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.

Nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo.

Giáo dục nghề nghiệp chú trọng phát triển về số lượng, chất lượng đào tạo, quan tâm công tác đào tạo lại, đào tạo thường xuyên. Giáo dục đại học chú trọng các ngành, lĩnh vực kinh tế tri thức, kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, nhất là các ngành khoa học cơ bản, kỹ thuật, công nghệ và các ngành mới (như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, đường sắt cao tốc, điện hạt nhân..).

Đẩy mạnh chuyển đổi số, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin. Khuyến khích phát triển và khai thác dữ liệu lớn, ứng dụng, phát triển trí tuệ nhân tạo phù hợp.

Tiếp tục xây dựng hạ tầng học tập quốc gia, kho học liệu số chia sẻ dùng chung toàn ngành để tạo cơ sở cho việc đẩy mạnh xã hội học tập, học tập suốt đời.

Cần đẩy mạnh hợp tác và hội nhập quốc tế. Mở rộng, đa dạng hóa và làm sâu sắc hơn các cơ chế hợp tác quốc tế; thúc đẩy đàm phán, ký kết các thỏa thuận, hiệp định về hợp tác giáo dục, đào tạo.

Hội nghị tổ chức trực tuyến với các tỉnh trên cả nước

Bảo đảm chi ngân sách nhà nước cho giáo dục và đào tạo đạt tối thiểu 20%

Phát biểu tại Hội nghị, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh đánh giá, năm học vừa qua, Bộ GD&ĐT đã làm tốt công tác quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo; đặc biệt rất chú trọng đến công tác thể chế. Trong đó, Luật Nhà giáo đã được Quốc hội thông qua. Đây là luật về đối tượng, cũng là luật mới, khó, nhưng Bộ đã tham mưu Chính phủ, Quốc hội xây dựng rất chất lượng, đáp ứng được yêu cầu của đất nước, cũng như đội ngũ nhà giáo. Đồng thời, 3 luật khác trong lĩnh vực giáo dục cũng đang được tiến hành sửa đổi.

Các chủ trương, chính sách mới của Đảng, của Chính phủ, như chủ trương phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ từ 3 đến 5 tuổi; miễn, hỗ trợ học phí; hỗ trợ bữa ăn trưa cho học sinh; triển khai học hai buổi trên ngày; đầu tư xây dựng các cái trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học và trung học cơ sở… được ngành Giáo dục khẩn trương tham mưu, thực hiện, đạt kết quả tích cực.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh phát biểu tại hội nghị

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh nhận định, chất lượng giáo dục đào tạo ở tất cả các cấp học tiếp tục được nâng lên; giáo dục đại học, phổ thông, giáo dục nghề nghiệp đều có những điểm sáng. Ngành Giáo dục đã hoàn thành chu trình đầu tiên triển khai Chương trình GDPT2018; Kỳ thi tốt nghiệp THPT có nhiều sự đổi mới, phổ điểm phản ánh đúng kết quả giáo dục, có tính phân hóa tốt. Chất lượng và hiệu quả giáo dục nghề nghiệp đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu sử dụng của thị trường lao động. Quy mô giáo dục đại học mở rộng, trong đó các ngành STEM có xu hướng tăng lên đáng kể, đặc biệt là các lĩnh vực toán, thống kê, máy tính và công nghệ thông tin.

Tổ chức bộ máy của cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục ở các cấp tiếp tục được sắp xếp, kiện toàn theo đường hướng chủ trương của Đảng. Mạng lưới cơ sở giáo dục đào tạo được quy hoạch. Sau khi chuyển chức năng quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp về cho Bộ GDĐT, đã có sự gắn kết, liên thông và phối hợp tốt hơn...

Bày tỏ nhất trí với các nhóm nhiệm vụ trọng tâm do Bộ GD&ĐT đưa ra trong năm học 2025-2026, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh đưa ra một số vấn đề với ngành giáo dục. Theo đó, năm học 2025-2026 là năm học đầu tiên triển khai các cái chủ trương mới của Đảng về giáo dục. Bộ Chính trị sẽ có một Nghị quyết rất quan trọng về đột phá phát triển GD-ĐT, ngành Giáo dục cần tập trung xây dựng kế hoạch một cách cụ thể, chi tiết và khả thi, tập trung triển khai thực hiện.

Đồng thời, tiếp tục đổi mới, hoàn thiện đồng bộ thể chế, chính sách, tạo điều kiện cho giáo dục và đào tạo phát triển nhanh và bền vững; Tiếp tục rà soát để kịp thời điều chỉnh việc phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, bảo đảm phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của mỗi chủ thể: Bộ GDĐT, Sở GDĐT, Ủy ban nhân dân các cấp và cơ sở giáo dục. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, thanh tra, hướng dẫn thực hiện, đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin.

Đặc biệt, bảo đảm chi ngân sách nhà nước cho giáo dục và đào tạo đạt tối thiểu 20%. Tập trung các giải pháp để khắc phục tình trạng thiếu giáo viên và cán bộ quản lý ở nhiều địa phương, nhất là giáo viên dạy các môn học mới; tổ chức đánh giá việc thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Bên cạnh đó, tiếp tục tăng cường, phối hợp làm tốt công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chính sách, pháp luật về giáo dục và đào tạo, nhất là các chủ trương, chính sách mới.

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết, ngày 5/9 tới, toàn quốc sẽ tổ chức lễ khai giảng rất đặc biệt

Phát biểu kết thúc Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cảm ơn tới Thủ tướng Chính phủ, lãnh đạo Đảng và Nhà nước luôn quan tâm, chỉ đạo sát sao tới lĩnh vực Giáo dục và Đào tạo.

Bộ trưởng cho biết, trước thềm năm học mới 2025-2026, ngành GD&ĐT sẽ tập trung phát huy "36 chữ vàng", lưu tâm "32 chữ bạc", phát huy 9 nhóm, lưu ý 8 phần, khắc phục 3 thiếu, thực hiện đột phá chuyển trạng thái, làm tốt 10 nhóm nhiệm vụ cụ thể và nhiều nhóm nhiệm vụ trọng tâm.

Trong thời gian tới, ngành Giáo dục sẽ đón nhận Nghị quyết mới của Bộ Chính trị về đột phá phát triển Giáo dục và đào tạo; kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục kể từ lần đầu tiên nhận được bức thư của Bác Hồ (tổng cộng có 24 bức thư của Bác).

"Ngày 5/9 tới, toàn quốc sẽ tổ chức lễ khai giảng rất đặc biệt và kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục trong không khí phấn khởi; với tinh thần ý thức được sứ mệnh vinh quang và thấu hiểu trách nhiệm và thách thức phía trước, trong đó là thách thức vượt qua chính mình để làm tốt hơn các nhiệm vụ" - Bộ trưởng nhấn mạnh.

Trước thềm năm học mới 2025 - 2026, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chúc ngành Giáo dục và đào tạo, toàn thể các thầy giáo, cô giáo luôn phát huy tinh thần trách nhiệm và nhiệt huyết với nghề, khắc phục mọi khó khăn, kiên trì mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, góp phần quan trọng đưa đất nước ta vững bước phát triển trong kỷ nguyên mới.

Nhật Hồng

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/thu-tuong-pham-minh-chinh-tap-trung-uu-tien-moi-nguon-luc-tao-ra-moi-co-che-chinh-sach-de-dot-pha-phat-trien-giao-duc-10384252.html