Chiều 23-9, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp lần thứ 14 của Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).
Tháng 10, EC sẽ sang kiểm tra IUU
Theo đánh giá tại phiên họp, thời gian qua, các bộ, ngành, địa phương đã có nhiều nỗ lực, cố gắng thực hiện các chỉ đạo của Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng. Công tác chống khai thác IUU đã có một số chuyển biến theo hướng tích cực.
Tuy nhiên, ngoài những kết quả đạt được thì vẫn còn tình trạng tàu cá, ngư dân vi phạm vùng biển nước ngoài, ảnh hưởng xấu đến uy tín, hình ảnh quốc gia trên trường quốc tế và tác động đến đời sống, sinh kế của cộng đồng ngư dân ven biển…
Chỉ ra nguyên nhân của những tồn tại trên, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng một số cấp ủy, chính quyền, nhất là người đứng đầu đã lơ là, chủ quan, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, làm không quyết liệt, không toàn diện, tổng thể.
Cùng với đó, ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người dân còn hạn chế, thậm chí còn xem thường pháp luật và đối phó với các cơ quan chức năng.
Phiên họp lần thứ 14 của Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác IUU. Ảnh: VGP
Ngoài những lý do trên, hạ tầng nghề cá, giám sát, khai thác, truy xuất nguồn gốc hải sản cũng chưa đáp ứng yêu cầu và chưa thực sự bám sát tình hình thực tiễn để có đầu tư. Công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, phát hiện, xử lý chưa thường xuyên, chưa liên tục, chưa quyết liệt...
Thủ tướng nhấn mạnh thời gian tới, phải xác định phát triển ngành thủy sản nói chung và chống khai thác IUU là việc cấp bách, quan trọng, thường xuyên, có ý nghĩa lâu dài, bền vững. Đây là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, toàn xã hội, mọi người dân có liên quan, trước hết là cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, đặc biệt là người đứng đầu.
Thông tin tại phiên họp cho biết, trong tháng 10 này, Đoàn kiểm tra của Ủy ban châu Âu (EC) sẽ vào để kiểm tra IUU tại Việt Nam.
Quyết tâm gỡ "Thẻ vàng" IUU trong năm 2025
Kết luận cuộc họp, Thủ tướng nêu rõ 5 mục tiêu toàn diện, xuyên suốt thời gian tới. Theo đó, cần thiết lập lại trật tự quản lý đội tàu đúng luật, chặt chẽ, nghiêm minh. Phát triển ngành thủy sản, nghề cá đánh bắt xa bờ bền vững, an toàn, lâu dài, đúng pháp luật quốc tế, gắn với sản xuất, kinh doanh và sinh kế của người dân.
Đồng thời, chuyển đổi trạng thái ngành thủy sản từ chủ yếu đánh bắt xa bờ sang chủ yếu nuôi trồng để tạo việc làm, sinh kế và nâng cao an toàn cho ngư dân. Bảo vệ hình ảnh, uy tín, danh dự của đất nước, con người, dân tộc Việt Nam.
Đặc biệt, Thủ tướng nhấn mạnh quyết tâm gỡ thẻ vàng IUU trong năm 2025.
Nêu các nhiệm vụ, giải pháp tổng thể, người đứng đầu Chính phủ yêu cầu, cấp ủy, chính quyền và toàn xã hội, nhất là người đứng đầu các cơ quan phải vào cuộc với tinh thần, trách nhiệm cao, làm việc tất cả vì sự phát triển của đất nước, ngành thủy sản và lợi ích của ngư dân.
Thứ hai, rà soát, hoàn thiện thể chế, những quy định chưa sửa đổi được ngay thì Bộ NN&MT đề xuất Chính phủ ban hành Nghị quyết để điều chỉnh, hoàn thành ngay trong tháng 9.
Thứ ba, kiện toàn Ban Chỉ đạo theo chính quyền địa phương 2 cấp và tổ chức bộ máy mới; nâng cao năng lực của các thành viên.
Thứ tư, thành lập Tổ công tác do Thứ trưởng Bộ Công an làm Tổ trưởng với sự tham gia của lãnh đạo các cơ quan để xử lý dứt điểm các vụ việc vi phạm hình sự đã phát hiện, cố gắng hoàn thành trước 15-10.
Thứ năm, Thủ tướng yêu cầu Ban Chỉ đạo họp hằng tuần để kiểm điểm việc thực hiện nhiệm vụ của các bộ ngành, cơ quan, địa phương; thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, nâng cao ý thức người dân.
Phiên họp được tổ chức trực tiếp tại Trụ sở Chính phủ, trực tuyến với 21 tỉnh, thành phố ven biển. Ảnh: VGP
Thứ sáu, số hóa toàn bộ công tác quản lý tàu cá, kết nối dữ liệu với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; giao Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội triển khai, hoàn thành chậm nhất trước 15-10.
Bộ NN&MT chuẩn bị tốt báo cáo làm việc với EC
Chỉ đạo hướng giải quyết một số khó khăn, vướng mắc cụ thể, Thủ tướng nêu rõ với quản lý tàu cá, nhất là giải quyết vấn đề các tàu không đủ điều kiện hoạt động, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố phải chỉ đạo khắc phục, hoàn thành trước 15-10.
Để kiểm soát tàu cá không được ngắt kết nối VMS, quản lý tàu ra vào cảng, Bộ Tư lệnh Biên phòng kiểm soát thường xuyên, đảm bảo kiểm soát 100% và đi vào nền nếp.
Với vấn đề truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác, Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ NN&MT, các địa phương cùng giải quyết.
Cùng với đó, Thủ tướng lưu ý các cơ quan, địa phương phải quan tâm chăm lo đời sống (cả gạo, thực phẩm) cho người dân trong thời gian chuyển trạng thái; tạo việc làm, sinh kế, hỗ trợ người dân chuyển đổi nghề (ngân hàng có gói tín dụng phù hợp).
Giao nhiệm vụ cho các bộ, ngành, địa phương, Thủ tướng yêu cầu Bộ NN&MT chuẩn bị tốt báo cáo tiến độ đáp ứng các yêu cầu của EC; tổ chức đoàn công tác sang làm việc với EC để làm rõ và thống nhất các nội dung cần triển khai.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu kết luận phiên họp. Ảnh: VGP
Tiếp tục chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành kiểm tra, đôn đốc các địa phương kịp thời chấn chỉnh, xử lý dứt điểm, triệt để các vi phạm khai thác IUU, nhất là tại các địa phương trọng điểm, như: Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Đắk Lắk, Lâm Đồng, TPHCM, Vĩnh Long, Cà Mau, An Giang...
Bộ Quốc phòng tăng cường nguồn lực thực hiện kiểm soát tàu cá xuất, nhập bến, tuần tra, kiểm tra, xử lý dứt điểm tàu cá không đủ điều kiện tham gia hoạt động khai thác trên các bãi ngang, cửa sông, cửa biển, các đảo...; khẩn trương hoàn thành việc xử lý các tàu cá vi phạm hành vi khai thác IUU nghiêm trọng.
Bộ Ngoại giao kịp thời cung cấp thông tin chi tiết của tàu cá và ngư dân bị nước ngoài bắt giữ năm 2024 và 2025; đẩy mạnh đàm phán phân định ranh giới, hợp tác khai thác với các nước láng giềng như Malaysia, Indonesia.
Bộ Công an lập danh sách, thực hiện điều tra các ngư dân vi phạm vùng biển nước ngoài đã được trả về nước để xác định, xử lý dứt điểm các đường dây môi giới đưa tàu cá và ngư dân đi khai thác bất hợp pháp ở nước ngoài.
Bộ Khoa học và Công nghệ rà soát, đánh giá chất lượng cung cấp dịch vụ vệ tinh cho hệ thống giám sát tàu cá (VMS); tăng cường kiểm tra, giám sát chất lượng dịch vụ vệ tinh.
Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố ven biển chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng nếu không hoàn thành các nhiệm vụ về chống khai thác IUU.
Với các hiệp hội, doanh nghiệp, Thủ tướng đề nghị tiếp tục nghiêm túc thực hiện quy định về chống khai thác IUU; Tiếp tục vận động, biểu dương hội viên, ngư dân gương mẫu, thực hiện tốt các quy định về phòng, chống khai thác IUU...
AN HIỀN