Trước tình trạng giá vật liệu xây dựng tăng bất thường, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ các dự án hạ tầng và phát triển kinh tế - xã hội, Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành công điện yêu cầu các bộ, ngành và địa phương khẩn trương triển khai loạt giải pháp, trong đó trọng tâm là rà soát, cắt giảm thủ tục hành chính và tháo gỡ khó khăn trong khai thác khoáng sản.
Ảnh minh họa.
Tối thiểu hóa thủ tục, rút ngắn 30% thời gian và chi phí
Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường gấp rút đơn giản hóa quy trình cấp phép khai thác khoáng sản và thủ tục liên quan đến đất đai, đánh giá tác động môi trường. Mục tiêu là giảm tối thiểu 30% thời gian và chi phí thực hiện của 515 thủ tục hành chính và 859 điều kiện kinh doanh thuộc phạm vi quản lý của bộ này. Việc này phải hoàn tất trước ngày 15/6/2025 sau nhiều lần bị nhắc nhở.
Đồng thời, Bộ cần hoàn thiện dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Địa chất và Khoáng sản, trình ban hành theo quy trình rút gọn trước ngày 1/7/2025. Nghị định này sẽ tăng cường phân cấp, phân quyền theo tinh thần Kết luận 115-KL/TW, rút ngắn quy trình cấp phép và ưu tiên giải quyết nguồn cung cấp vật liệu xây dựng như cát, đá, sỏi, vật liệu san lấp.
Công điện cũng được gửi tới Bộ Công an, Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương cùng Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Bảo đảm cung ứng vật liệu cho các công trình trọng điểm
Hiện tại, nhiều dự án hạ tầng lớn đang đồng loạt triển khai và tăng tốc xây dựng, từ công trình giao thông đến nhà ở dân sinh, góp phần hướng tới mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm 2025, làm nền tảng cho giai đoạn 2026–2030 tăng trưởng hai con số.
Tuy nhiên, giá các loại vật liệu như cát, đá, gạch, sỏi và vật liệu đắp nền đang tăng mạnh và bất thường. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ tắc nghẽn trong cấp phép khai thác, đầu cơ găm hàng, đội giá và dấu hiệu thao túng thị trường.
Thủ tướng giao Bộ Xây dựng chủ trì phối hợp các địa phương rà soát cung cầu, cập nhật giá, công bố chỉ số giá xây dựng phản ánh đúng chi phí, đồng thời yêu cầu doanh nghiệp vật liệu tối ưu hóa chi phí sản xuất, đầu tư công nghệ, khuyến khích sử dụng vật liệu thay thế, đặc biệt là vật liệu xây không nung theo chương trình phát triển đến năm 2030. Mục tiêu đến hết năm 2025, tỷ lệ vật liệu không nung đạt 35–40%, góp phần giảm phát thải hơn 2,5 triệu tấn CO₂ mỗi năm.
Siết chặt kiểm soát thị trường, chống thao túng giá
Thủ tướng giao Bộ Công Thương chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường kiểm tra, xử lý các hành vi đầu cơ, tăng giá bất hợp lý và buôn bán vật liệu không rõ nguồn gốc. Bộ Công an được yêu cầu chủ động điều tra, xử lý các tổ chức, cá nhân thao túng thị trường, bảo kê, bao che, tiếp tay cho vi phạm.
Thanh tra Chính phủ phải khẩn trương thanh tra các đầu mối cung cấp vật liệu tại những địa bàn trọng điểm, xử lý nghiêm các trường hợp sai phạm theo quy định.
Địa phương chịu trách nhiệm cân đối cung cầu
Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố phải hoàn thành việc tổng hợp nhu cầu vật liệu xây dựng, quy hoạch mỏ, cấp phép hoặc điều chỉnh công suất khai thác trước ngày 20/6/2025. Các địa phương cần đẩy nhanh cấp mỏ cho các dự án quan trọng, ưu tiên công trình cấp bách, không để tình trạng thiếu hụt làm gián đoạn thi công.
Đồng thời, cần cập nhật và công bố giá vật liệu theo tháng hoặc sớm hơn khi có biến động lớn; kiểm soát chặt việc kê khai, niêm yết giá, đảm bảo minh bạch.
Thủ tướng yêu cầu xử lý nghiêm hành vi vi phạm trong khai thác, vận chuyển, kinh doanh vật liệu; xóa bỏ các bãi tập kết trái phép. Chủ tịch UBND cấp tỉnh chịu trách nhiệm cá nhân nếu để vi phạm kéo dài, xử lý không dứt điểm.
Chính phủ cũng khuyến khích phát triển và sử dụng cát nhân tạo, tuyển rửa cát biển, tái chế chất thải thành vật liệu xây dựng nhằm mở rộng nguồn cung và bình ổn giá cả trên thị trường.
Cuối cùng, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà được giao trực tiếp theo dõi, chỉ đạo, xử lý các vấn đề phát sinh. Văn phòng Chính phủ có nhiệm vụ thường xuyên đôn đốc các cơ quan triển khai nghiêm túc các nhiệm vụ nêu trong công điện này.
M.T