Sáng 22/6, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị "3 trong 1" về triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát, các công trình, dự án quan trọng quốc gia, và thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu khai mạc phiên họp - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
9 nhóm vấn đề khiến giải ngân đầu tư công còn chậm
Theo báo cáo của Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, đến ngày 20/6, các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đã phân bổ, giao kế hoạch đầu tư công năm 2025 chi tiết cho danh mục nhiệm vụ, dự án là 818,6 nghìn tỷ đồng, đạt 99,1 % kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Bao gồm vốn ngân sách trung ương là 342,9 nghìn tỷ đồng, đạt 97,9%, vốn ngân sách địa phương đạt 475,6 nghìn tỷ đồng là 99,9 % kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.
Chưa thực hiện phân bổ là 7,36 nghìn tỷ đồng của 17 bộ, cơ quan trung ương và 21 địa phương, trong đó thì có 7,2 nghìn tỷ đồng là vốn ngân sách trung ương và 110 tỷ đồng vốn ngân sách địa phương.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng báo cáo tại cuộc họp - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Về tình hình giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công ước đến ngày 30/6 đạt khoảng 264,8 nghìn tỷ đồng (32,06%) cao hơn năm 2024 cả về giá trị và tỷ lệ. Trong đó, giải ngân vốn ngân sách Trung ương đạt khoảng 88,5 nghìn tỷ đồng, đạt 25,27% kế hoạch Chính phủ giao, thấp hơn cùng kỳ năm 2024, còn giải ngân vốn ngân sách địa phương là khoảng 176,3 nghìn tỷ đồng, đạt 37,06% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cao hơn là cùng kỳ năm 2024.
Đến tháng 6/2025, chỉ có 8 bộ, cơ quan trung ương và 37 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt trên mức bình quân chung của cả nước; 58 bộ, cơ quan trung ương và địa phương có tỉ lệ có tỷ lệ giải ngân dưới mức bình quân chung của cả nước.
Với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, quyết tâm, nỗ lực của các bộ, cơ quan trung ương, địa phương, kết quả giải ngân vốn đầu tư công đã được cải thiện. Như chúng tôi đã báo cáo, tiến độ đầu tư công ước đạt 32,06%, cao hơn so với cùng kỳ 2024.
Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu 100% kế hoạch là thách thức rất lớn. Từ trước đến nay chúng ta đạt mục tiêu phấn đấu tối đa 95%.
Về tồn tại, khó khăn, vướng mắc và nguyên nhân, có 9 nhóm vấn đề: Giải phóng mặt bằng, nhân lực, điện, đơn giá, định mức, quy hoạch, xác định địa giới, sắp xếp đơn vị hành chính, vốn ODA, nguồn thu ngân sách địa phương, Chương trình mục tiêu quốc gia. Trên cơ sở đó, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có Thông báo chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương cần phải triển khai các giải pháp để tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc, khơi thông nguồn vốn đầu tư công.
Nguồn cung vật liệu xây dựng gặp khó, thiếu vật liệu xây dựng như cát xây dựng rất đắt, giá vật liệu xây dựng tăng cao.
Về năng lực của chủ đầu tư, nhà thầu, năng lực quản lý dự án của một số chủ đầu tư còn hạn chế, một số nhà thầu năng lực yếu kém, chậm thi công, bị chấm dứt hợp đồng (6 địa phương báo cáo).
Tác động của việc sắp xếp tinh gọn bộ máy, tạm dừng khởi công mới dự án, điều chỉnh dự án do sắp xếp bộ máy (11 bộ, địa phương báo cáo).
Thứ ba, giai đoạn tiếp tục dự án, các công việc quyết toán hợp đồng, quyết toán dự án hoàn thành công trình. Ở giai đoạn này vướng mắc liên quan đến việc chấp hành kỷ luật về thời gian lập báo cáo quyết toán gửi cơ quan thẩm tra. Tồn tại nhiều dự án do phương án chậm, hồ sơ quá lâu nên một số nhà đầu tư không thu hồi công nợ, không quyết toán được. Như vậy, có thể thấy quy trình đầu tư công gồm nhiều giai đoạn lại chỉ vướng một khâu. Do đó, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng giải ngân chưa đạt kỳ vọng là phương pháp tổ chức triển khai cụ thể.
Thủ tướng yêu cầu tiếp duy trì hoạt động của 07 Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ và 26 Đoàn công tác của Thành viên Chính phủ kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Quyết tâm giải ngân đạt 100% kế hoạch
Để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, Thủ tướng yêu cầu các đồng chí Bộ trưởng, Trưởng ngành, Bí thư, Chủ tịch UBND cấp tỉnh nêu cao tinh thần trách nhiệm, phát huy vai trò của người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện; "chỉ bàn làm, không bàn lùi"; thường xuyên rà soát, đôn đốc, kịp thời phát hiện và tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc phát sinh của từng dự án, nhất là các dự án trọng điểm; cá thể hóa trách nhiệm đến từng cá nhân; coi kết quả giải ngân là một trong những căn cứ quan trọng để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ hằng năm của tổ chức, cá nhân.
Các bộ, cơ quan trung ương và địa phương triển khai thực hiện nghiêm túc các Nghị quyết Chính phủ, Chỉ thị, Công điện của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ về đôn đốc phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 - quyết tâm giải ngân đạt 100% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.
Khẩn trương rà soát, đánh giá tình hình thực hiện giải ngân đối với từng dự án; phân loại dự án theo mức độ giải ngân (tốt, chậm, không có khả năng giải ngân…); từ đó xây dựng tiến độ giải ngân cụ thể theo từng tháng, quý và có giải pháp cụ thể, phù hợp, thúc đẩy giải ngân đạt mục tiêu đề ra.
Phân công cụ thể lãnh đạo của Bộ, cơ quan, địa phương phụ trách, theo dõi giải ngân từng dự án, nhóm dự án gắn với đánh giá kết quả công tác. Thường xuyên rà soát, kịp thời điều chỉnh vốn từ dự án giải ngân chậm, hoặc không có khả năng giải ngân sang các dự án có khả năng giải ngân tốt và có nhu cầu bổ sung vốn.
Quyết liệt thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc. Trong thực hiện chính quyền 2 cấp và sáp nhập tỉnh, thành phố, các địa phương cần khẩn trương hoàn tất các hồ sơ, thủ tục điều chỉnh hoặc thống nhất kế hoạch (ví dụ như điều chuyển kế hoạch vốn từ cấp huyện sang cấp tỉnh hoặc xuống cấp xã), bảo đảm không ách tắc trong luồng giải ngân. Các địa phương phải chủ động trao đổi với các Bộ: Tài chính, Xây dựng và các cơ quan liên quan để nắm rõ các hướng dẫn cụ thể.
Đề cao kỷ luật, kỷ cương, tăng cường kiểm tra, giám sát; xử lý nghiêm các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu cố tình gây khó khăn, cản trở làm chậm tiến độ giao vốn, giải ngân vốn; kiểm điểm, xử lý kịp thời các cán bộ yếu kém, tiêu cực, không hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường và UBND các tỉnh, thành phố tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, bảo đảm nguồn cung vật liệu xây dựng thông thường (cát, đất đắp nền) cho các dự án.
Tiếp duy trì hoạt động của 07 Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ và 26 Đoàn công tác của Thành viên Chính phủ kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công. Các bộ, ngành, địa phương phát huy vai trò của các Tổ công tác về đôn đốc giải ngân vốn đầu tư công tại đơn vị mình.
Quang Đức