Thứ vũ khí mà cả Nga và Ukraine đổ dồn chú ý chờ thái độ của Mỹ: Vì sao Kiev muốn sở hữu?

14 giờ trướcBài gốc

Ukraine muốn có Tomahawk trong khi Nga cảnh báo nguy cơ Mỹ can dự sâu hơn vào cuộc xung đột nếu đồng ý cung cấp cho Kiev. (Nguồn: Shutterstock)

Ngày 17/10, Tổng thống Mỹ Donald Trump có cuộc gặp trực tiếp thứ tư với người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky nhà lãnh đạo kể từ khi ông Trump quay lại Nhà Trắng hồi tháng Một và là lần thứ hai chỉ trong vòng chưa đầy một tháng.

Trong cuộc gặp, hai nhà lãnh đạo đã thảo luận về khả năng Mỹ cung cấp tên lửa hành trình Tomahawk cho Ukraine.

Lý do Ukraine muốn có Tomahawk

Theo báo The Guardian, hiện tại, Ukraine đang sở hữu một số loại tên lửa do phương Tây cung cấp, bao gồm Hệ thống tên lửa lục quân chiến thuật (ATACMS) và Hệ thống tên lửa phóng loạt dẫn đường (GMLRS) của Mỹ, cùng Storm Shadow do Anh và Pháp sản xuất. Trong số này, ATACMS có tầm bắn xa nhất, đạt khoảng 305 km.

Ukraine cũng đã tự phát triển các loại tên lửa nội địa, như Flamingo – ra mắt vào tháng 8 vừa qua, với tầm bắn hơn 1.600 km, và Neptune, tên lửa chống hạm được giới thiệu năm 2015, với các phiên bản sau có tầm bắn hơn 965 km.

Trong khi đó, tên lửa hành trình tấn công mặt đất Tomahawk - được sử dụng lần đầu trong chiến đấu năm 1991 - là loại tên lửa tầm xa có khả năng dẫn đường chính xác, thường được phóng từ tàu chiến hoặc tàu ngầm để tấn công các mục tiêu nằm sâu trong lãnh thổ đối phương.

Biến thể có tầm xa nhất – Block II, có khả năng mang đầu đạn hạt nhân – được đưa vào biên chế năm 1983 với tầm bắn lên tới 2.500 km. Các phiên bản thông thường hiện nay có tầm bắn khoảng 1.600 km, bay ở độ cao thấp với tốc độ khoảng 885 km/giờ. Mỗi quả Tomahawk dài 6,1 mét, sải cánh 2,5 mét, nặng khoảng 1,5 tấn và có giá ước tính 1,3 triệu USD.

Nếu được trang bị Tomahawk, Ukraine sẽ mở rộng đáng kể khả năng tấn công tầm xa, cho phép đánh vào các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Nga, bao gồm căn cứ quân sự, trung tâm chỉ huy, kho hậu cần và sân bay – vốn hiện nằm ngoài tầm với của các loại vũ khí mà Kiev đang có.

Viện Nghiên cứu chiến tranh (Mỹ) ước tính có hàng trăm mục tiêu quân sự của Nga nằm trong tầm bắn của Tomahawk. Kiev cho rằng, việc sở hữu loại vũ khí này sẽ buộc Tổng thống Vladimir Putin phải nghiêm túc hơn với các đề nghị đàm phán hòa bình của ông Trump.

Hôm thứ Ba, Ngoại trưởng Ba Lan Radosław Sikorski nhận định, Tomahawk “đặc biệt hiệu quả” vì diện tích rộng lớn của Nga khiến việc bảo vệ không phận trở nên khó khăn.

Báo The Guardian cho rằng, dù có những ưu thế vượt trội, Tomahawk vẫn có điểm hạn chế nếu sử dụng ở Ukraine. Tomahawk được thiết kế chủ yếu để phóng từ tàu chiến và tàu ngầm – những phương tiện mà Ukraine không có.

Một biến thể phóng từ mặt đất mới hơn mang tên Typhon có thể phù hợp hơn với Ukraine, song hiện tại, số lượng rất hạn chế khi quân đội Mỹ được cho chỉ sở hữu hai bệ phóng.

Ngoài ra, theo một số chuyên gia, lượng tên lửa Tomahawk sẵn có cũng không nhiều, chỉ khoảng 20-50 quả. Điều đáng nói, chúng thường được sử dụng hiệu quả nhất khi phóng loạt, song điều này lại khó thực hiện với số lượng hạn chế.

Lập trường của ông Trump

Trong cuộc gặp vừa diễn ra giữa ông Trump và ông Zelensky tại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ đã thể hiện sự do dự trong việc cung cấp tên lửa Tomahawk cho Ukraine.

Báo The Hill dẫn lời nhà lãnh đạo Mỹ nói rõ: “Chúng tôi không dễ dàng để cung cấp… đó là một số lượng lớn vũ khí cực kỳ mạnh mẽ... Tôi có nghĩa vụ phải bảo đảm rằng đất nước chúng ta được dự trữ đầy đủ, vì không bao giờ biết điều gì sẽ xảy ra trong chiến tranh và hòa bình".

“Chúng tôi thà muốn xung đột kết thúc mà không cần đến Tomahawk”, Tổng thống Mỹ nói thêm.

Đây là một sự thay đổi lập trường so với những tuần gần đây, khi Tổng thống Trump nhiều lần gợi ý khả năng cung cấp Tomahawk cho Ukraine. Động thái này diễn ra sau cuộc điện đàm với Tổng thống Putin ngày 16/10 cùng thông tin về cuộc gặp thượng đỉnh Nga-Mỹ chuẩn bị diễn ra ở Hungary.

Giọng điệu hòa hoãn hơn của ông Trump khiến khả năng Mỹ sớm hỗ trợ Ukraine trở nên không chắc chắn, đồng thời làm dấy lên lo ngại tại châu Âu về khả năng Washington nhượng bộ Moscow.

Giới quan sát cho rằng, câu hỏi then chốt là liệu ông Trump có đang dùng khả năng cung cấp Tomahawk như một đòn bẩy gây sức ép với ông Putin, trong khi bản thân vẫn không muốn thực hiện bước đi có thể đưa Mỹ tiến gần hơn đến nguy cơ đối đầu trực tiếp với Nga – nhà lãnh đạo mà ông vẫn gọi là “người bạn thân thiết”.

Về phía Nga, Điện Kremlin cho rằng, việc Ukraine phụ thuộc vào Washington trong huấn luyện, hậu cần và tình báo mục tiêu để vận hành Tomahawk sẽ lôi kéo Mỹ can dự sâu hơn vào cuộc xung đột, làm đảo ngược “những tiến triển” mà Moscow tuyên bố đã đạt được trong quan hệ với chính quyền của ông Trump.

Hoàng Hà

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/thu-vu-khi-ma-ca-nga-va-ukraine-do-don-chu-y-cho-thai-do-cua-my-vi-sao-kiev-muon-so-huu-331331.html