Khắc phục tình trạng "đầu năm thong thả, cuối năm vất vả" sẽ tạo chuyển biến tích cực trong thực hiện đầu tư công (ảnh minh họa)
Nhiều năm qua, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công đầu năm thường chậm hơn cuối năm. Nhiều chuyên gia cho rằng thực tế này ngoài nguyên nhân chủ quan, tâm lý thong dong đầu năm của một số chủ đầu tư khiến một số dự án chậm triển khai, còn có nguyên nhân khách quan. Đó là đặc thù trong quy trình thực hiện và giải ngân các dự án đầu tư công.
Giai đoạn đầu năm, các chủ đầu tư thường tập trung vào hoàn thành khối lượng công trình, hạng mục tương ứng số vốn đã tạm ứng từ năm trước chuyển sang, hoặc hoàn tất giải ngân cho những dự án kéo dài từ năm trước đã hoàn thành. Đây là tình trạng chung trên cả nước.
Về cơ bản, việc triển khai một dự án đầu tư công phải trải qua nhiều khâu để hoàn thiện thủ tục. Giai đoạn đầu năm, sau khi được giao kế hoạch vốn, các dự án mới tiến hành thủ tục đầu tư, lựa chọn nhà thầu, tiến hành ký kết hợp đồng, hồ sơ liên quan... Do vậy, thông thường đến giữa năm, thậm chí cuối năm mới triển khai thi công, tạm ứng vốn. Cuối năm là giai đoạn tất bật giải ngân, hoàn thành các công trình. Cũng vì tỷ lệ giải ngân tập trung nhiều vào cuối năm nên cụm từ “đầu năm thong thả, cuối năm vất vả” thường được dùng để mô tả về đầu tư công.
Đầu tư công sẽ đưa lượng vốn lớn vào nền kinh tế để đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, tạo động lực, điều kiện, không gian phát triển cho các ngành, lĩnh vực. Từ đó tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh. Tất cả những điều này đều hướng tới mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Giá trị thực sự của đầu tư công không chỉ nằm ở con số tuyệt đối giải ngân bao nhiêu, mà còn từ mức độ ảnh hưởng, sự lan tỏa, hỗ trợ, xúc tác tạo tiền đề cho các thành phần kinh tế.
Với vai trò quan trọng như vậy, việc chậm giải ngân vốn đầu tư công sẽ ảnh hưởng lớn tới mục tiêu tăng trưởng kinh tế từ nhiều góc độ khác nhau.
Mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số mà Thủ tướng Chính phủ đề ra cho năm 2025 không chỉ là thách thức mà còn là khát vọng vươn lên mạnh mẽ của đất nước trong kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Với khát vọng ấy, Hải Dương đã thông qua kịch bản tăng trưởng GRDP chi tiết theo từng quý. Cùng với đó là kịch bản tiến độ thực hiện dự án và giải ngân vốn đầu tư công chi tiết theo từng tháng của năm. Trong năm 2025 và hết niên độ (tháng 1/2026) phấn đấu giải ngân 99,7% trong tổng kế hoạch vốn gần 10.453 tỷ đồng để thực hiện hàng trăm dự án đầu tư công trên toàn tỉnh.
Ngay quý I/2025, tỷ lệ giải ngân lũy kế phải đạt 19% tổng kế hoạch vốn. Lãnh đạo UBND tỉnh yêu cầu thủ trưởng các sở, ban, ngành, địa phương trong tỉnh chịu trách nhiệm toàn diện trước UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh về kết quả thực hiện của ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị.
Quyết tâm, sự quyết liệt ấy còn thể hiện qua những cuộc kiểm tra thực tế tiến độ các dự án đầu tư công ngay những ngày đầu năm mới 2025 như cuộc kiểm tra trong ngày nghỉ cuối tuần 12/1 của đồng chí Chủ tịch và Phó Chủ tịch UBND tỉnh.
Qua các cuộc kiểm tra, báo cáo tiến độ hằng tuần, giám sát qua ứng dụng phần mềm đầu tư công, lãnh đạo tỉnh đã có những chỉ đạo tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc, động viên, khích lệ các đơn vị thi công. Các sở, ban, ngành, địa phương cũng tích cực, nỗ lực tối đa trong cải thiện các thủ tục hành chính để tạo thêm thuận lợi trong triển khai các dự án mới, cũng như các dự án chuyển tiếp.
Tất cả đều hướng tới mục tiêu đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công ngay từ đầu năm, lấy đầu tư công dẫn dắt, kích hoạt đầu tư xã hội. Từ đó hoàn thành thắng lợi mục tiêu tăng trưởng kinh tế của tỉnh.
SONG TƯỜNG