Thúc đẩy giáo dục sở hữu trí tuệ và đổi mới sáng tạo tại Việt Nam

34 phút trướcBài gốc

Tiết học mẫu được tổ chức tại Trường THCS&THPT Tạ Quang Bửu.

Thúc đẩy giáo dục sở hữu trí tuệ

Ngày 28/11, hội thảo tập huấn quốc tế về giáo dục sở hữu trí tuệ dành cho cán bộ quản lý, giáo viên phổ thông khu vực ASEAN bế mạc sau 4 ngày làm việc hiệu quả. Các chuyên gia nhấn mạnh người làm công tác giáo dục cần trang bị kiến thức về sở hữu trí tuệ để có thể tích hợp vào nội dung giảng dạy.

Bà Altaye Tedla - Giám đốc Học viện Sở hữu Trí tuệ Thế giới WIPO nhận định: Giáo dục STEM gắn với đổi mới sáng tạo và sở hữu trí tuệ là điều kiện then chốt để chuẩn bị cho thế hệ trẻ năng lực tư duy và khởi nghiệp phù hợp với các quốc gia phát triển. Việc giới thiệu đổi mới sáng tạo, tinh thần khởi nghiệp, liên kết với sở hữu trí tuệ là vô cùng quan trọng trong nền kinh tế tri thức.

Theo bà Altaye Tedla, trong bối cảnh AI và chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, giáo dục không chỉ dừng lại ở việc truyền thụ tri thức, mà phải giúp học sinh biết vận dụng kiến thức liên môn, kiến tạo giải pháp sáng tạo, hình thành tài sản trí tuệ để giải quyết các vấn đề thực tiễn. Đây chính là chìa khóa để hiện thực hóa khát vọng vươn mình của dân tộc trong nền kinh tế tri thức.

Các đại biểu dự tiết học minh chứng tại trường THCS&THPT Tạ Quang Bửu (phường Bạch Mai, Hà Nội).

Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới, 70% tài sản của các nền kinh tế phát triển là tài sản trí tuệ. Do đó, trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc không thể thiếu năng lực đổi mới sáng tạo và kỹ năng xác lập, khai thác tài sản trí tuệ của thế hệ trẻ.

Định hướng này hoàn toàn phù hợp với các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước Việt Nam tại các Nghị quyết 57-NQ/TW và Nghị quyết 71-NQ/TW, đặt ra yêu cầu giáo dục STEM và giáo dục sở hữu trí tuệ phải trở thành năng lực cốt lõi của học sinh, không chỉ còn là hoạt động bổ trợ.

Thực tiễn triển khai giáo dục STEM tại Việt Nam thời gian qua cho thấy, dù đã có những bước tiến, nhưng nhìn chung vẫn còn không đồng đều, nhiều nơi còn mang tính hình thức. Một trong những rào cản lớn là sự thiếu thốn các thiết bị, dụng cụ thực hành STEM phù hợp, chuẩn hóa và dễ nhân rộng.

Hệ quả là các hoạt động thường chú trọng nặng về lý thuyết hoặc trình diễn mà thiếu tính liên kết thực tiễn, chưa thực sự đi vào chiều sâu sáng tạo để tạo ra các sản phẩm hữu ích giải quyết các vấn đề cụ thể của đời sống. Bên cạnh đó là khoảng trống lớn về các nội dung giáo dục hiện đại như SHTT và tư duy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo một cách bài bản trong nhà trường.

Học sinh được trải nghiệm toàn bộ quy trình đổi mới sáng tạo thông qua bài học về mô hình nhà kính.

Giúp học sinh tiếp cận với quy trình đổi mới sáng tạo

Điểm nhấn của sự kiện là tiết học minh chứng tại trường THCS&THPT Tạ Quang Bửu (phường Bạch Mai, Hà Nội), với sự tham dự của phái đoàn Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới WIPO và đại biểu từ các nước ASEAN. Trong 60 phút, học sinh được trải nghiệm toàn bộ quy trình đổi mới sáng tạo thông qua bài học về mô hình nhà kính.

Học sinh khởi động bằng phân tích vấn đề thực tế của người nông dân tại Việt Nam, tìm hiểu ứng dụng của nhà kính trong nông nghiệp và nghiên cứu một sáng chế đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp bằng. Từ đó, các em nhận biết khái niệm “sáng chế”, hiểu cách chuyển một vấn đề thành giải pháp sáng tạo theo mô hình Vấn đề - Ý tưởng - Giải pháp.

Học sinh Nguyễn Anh Tú chia sẻ: Tiết học hôm nay thật sự rất thú vị vì lần đầu tiên chúng em được học từ một sáng chế thật. Điều khiến em thích nhất là được tự tay lắp ráp mô hình, thử nghiệm và tranh luận với các bạn trong nhóm. Cách học này làm cho khoa học trở nên gần gũi, dễ hiểu và vui hơn rất nhiều so với các tiết học thông thường.

Sau phần phân tích mô hình nhà kính đang có, học sinh đề xuất phương án cải tiến và đưa ra một ý tưởng khởi nghiệp nhỏ dựa trên sản phẩm của nhóm. “Lần đầu tiên chúng em được học từ một sáng chế thật, được tự cải tiến mô hình. Học như vậy rất dễ hiểu và hấp dẫn,” một học sinh khác chia sẻ sau buổi học.

Theo đánh giá của Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới, Smartschool xây dựng được hệ sinh thái giáo dục đổi mới sáng tạo “bản địa hóa sâu” nhất khu vực. Bộ giáo trình STEM/STEAM của đơn vị này dựa trên các sáng chế đã được cấp bằng tại Việt Nam, từ mô hình nhà kính chống nóng, xe chữa cháy rừng đa năng đến nhà lắp ghép chống lũ hay vải lọc dầu xử lý ô nhiễm.

Đại diện Smartschool trình bày giải pháp tại hội thảo.

Hội thảo tập huấn quốc tế về giáo dục sở hữu trí tuệ dành cho cán bộ quản lý, giáo viên phổ thông khu vực ASEAN bế mạc sau 4 ngày làm việc hiệu quả.

Bên cạnh đó, Smartschool phát triển học liệu điện tử, phần mềm hỗ trợ giáo viên và bộ giáo cụ thực hành gắn trực tiếp với sáng chế thật, giúp việc triển khai dễ dàng ngay cả ở các trường vùng khó. Hệ thống tập huấn giáo viên toàn quốc và phong trào tôn vinh sản phẩm sáng tạo trong trường học tạo thành chuỗi hoàn chỉnh, giúp học sinh trải nghiệm đầy đủ quy trình đổi mới sáng tạo.

Ông Trịnh Thành Trung - Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Trường học Thông minh Smartschool cho biết: Ngay sau chương trình, một số đoàn ASEAN bày tỏ mong muốn thí điểm mô hình Smartschool tại nước họ. Đây là tín hiệu cho thấy Việt Nam không chỉ tiếp thu mô hình quốc tế mà còn có khả năng chia sẻ kinh nghiệm triển khai thực tế trở lại cho khu vực.

Ông Pushpendra Rai, chuyên gia độc lập của Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới cho rằng, Việt Nam cần xây dựng dựa trên sức mạnh đó, thúc đẩy sự sáng tạo... cũng ở độ tuổi trẻ. Để đổi mới trở thành một lối sống đối với chúng. Ông cũng đề xuất cần định hướng học sinh kênh hóa các ý tưởng thành giải pháp đổi mới, sau đó đưa vào vườn ươm và thị trường.

Bà Altaye Tedla - Giám đốc Học viện Sở hữu Trí tuệ Thế giới WIPO nhận định: Việc triển khai chương trình giáo dục sở hữu trí tuệ không khó như vẻ ngoài của nó. Điều quan trọng là phải bắt đầu bằng sự thay đổi tư duy, không chỉ của trẻ em mà còn của các nhà hoạch định chính sách. Điều đầu tiên là khơi gợi trí tưởng tượng; sau đó bắt đầu giới thiệu đổi mới sáng tạo, sự sáng tạo, khởi nghiệp vào lớp học.

Lan Anh

Nguồn GD&TĐ : https://giaoducthoidai.vn/thuc-day-giao-duc-so-huu-tri-tue-va-doi-moi-sang-tao-tai-viet-nam-post758632.html