Tuy nhiên, theo Reuters và Yahoo News, diễn biến của ngày biểu tình trở nên khó hiểu khi các báo cáo mâu thuẫn về việc bắt giữ bà Machado xuất hiện, khiến tình hình càng thêm phức tạp.
Phát biểu trước hàng nghìn người ủng hộ tại thủ đô Caracas hôm 9.11, bà Machado kêu gọi người dân Venezuela đoàn kết chống lại Maduro, chỉ trích nỗ lực của chính quyền trong việc kéo dài nhiệm kỳ tổng thống của ông bất chấp những cáo buộc gian lận bầu cử. Quốc hội do đảng cầm quyền kiểm soát dự kiến sẽ tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ thứ ba kéo dài 6 năm cho ông Maduro vào hôm 10.1, một động thái bị nhiều người phản đối.
Lãnh đạo phe đối lập Venezuela Maria Corina Machado phát biểu trước những người ủng hộ tại một cuộc biểu tình hôm 9.1 - Ảnh: Reuters
Sau khi tạm biệt hàng trăm người ủng hộ tại Caracas, bà Machado rời đi trên một chiếc xe máy, hộ tống bởi đoàn xe an ninh của bà. Ít phút sau, nhóm báo chí của bà thông báo rằng đoàn xe của bà bị lực lượng an ninh chặn lại một cách dữ dội. Một số trợ lý thậm chí tuyên bố bà đã bị bắt giữ, gây ra làn sóng phản đối mạnh mẽ từ các nhà lãnh đạo khu vực và quốc tế.
Tuy nhiên, khoảng một giờ sau, một đoạn video ngắn xuất hiện trên mạng, trong đó Machado cho biết bà chỉ bị theo dõi sau cuộc biểu tình và đã làm mất ví. Trợ lý của bà sau đó cho rằng đoạn video này bị ép buộc và khẳng định bà đã được thả ngay sau đó. Bà Machado hứa sẽ cung cấp thông tin chi tiết vào ngày hôm sau.
Bà Machado, 57 tuổi, là một trong số ít lãnh đạo đối lập kiên trì đấu tranh trong nước bất chấp sự phản đối mạnh mẽ từ chính quyền. Bà là một nhà lập pháp kỳ cựu và đã từ chối lưu vong như nhiều đồng minh của mình. Kể từ năm 2013, hơn 7,7 triệu người Venezuela đã rời khỏi đất nước do khủng hoảng kinh tế và chính trị, nhưng bà Machado vẫn ở lại, trở thành biểu tượng cho những người phản đối Maduro.
Mặc dù bị cấm tranh cử tổng thống vào năm ngoái, bà Machado đã ủng hộ nhà ngoại giao nghỉ hưu Edmundo Gonzalez, một nhân vật vô danh, tham gia cuộc bầu cử. Kết quả từ các máy bỏ phiếu điện tử do phe đối lập thu thập cho thấy Gonzalez giành chiến thắng áp đảo trước ông Maduro với tỷ lệ hơn hai chọi một. Điều này đã được các nhà quan sát quốc tế xác nhận và nhận được sự công nhận từ Mỹ cùng nhiều quốc gia khác.
Chính phủ Venezuela phủ nhận mọi cáo buộc
Trong khi Machado khẳng định quyết tâm tiếp tục cuộc đấu tranh, chính quyền ông Maduro và những người ủng hộ lại phủ nhận mọi cáo buộc về việc bắt giữ bà. Bộ trưởng Truyền thông Freddy Nanez tuyên bố rằng phe đối lập đang cố gắng tạo ra tin tức giả mạo để gây ra khủng hoảng quốc tế. Ông cáo buộc phe đối lập phát tán thông tin sai lệch để gây bất ổn.
Những người ủng hộ bà Machado tin rằng cách hành xử của chính quyền đối với bà Machado phản ánh sự lo lắng về sức mạnh ngày càng lớn của phong trào đối lập. Theo báo cáo, hơn 2.000 người, bao gồm cả công dân Mỹ và người nước ngoài, đã bị chính phủ Venezuela bắt giữ kể từ cuộc bầu cử vào tháng 7. Những người bị giam giữ bao gồm các nhà hoạt động, cựu ứng viên tổng thống, và thậm chí cả con rể của ông Gonzalez.
Trong các cuộc biểu tình hôm 9.1, lực lượng cảnh sát chống bạo động và các nhóm vũ trang thân chính phủ, gọi là "colectivos", đã được triển khai rộng rãi để trấn áp người biểu tình. Điều này khiến số lượng người tham gia giảm đáng kể so với các cuộc biểu tình trước đây.
"Có ít người hơn vì nỗi sợ hãi", Miguel Contreras, một người dân, nhận xét khi nhìn thấy lính Vệ binh Quốc gia vũ trang chạy qua trên xe máy.
Tuy vậy, những người tham gia biểu tình, chủ yếu là người cao tuổi mặc màu cờ Venezuela, vẫn kiên định lên án ông Maduro và tuyên bố công nhận Gonzalez là tổng thống hợp pháp. Họ xem phong trào của bà Machado và ông Gonzalez như tia hy vọng cuối cùng để khôi phục dân chủ tại Venezuela.
Phản ứng từ Mỹ
Trong khi đó, Mỹ và nhiều chính phủ khác đã công nhận Gonzalez là tổng thống đắc cử của Venezuela. Ngay cả các đồng minh cánh tả trước đây của ông Maduro tại Mỹ Latinh cũng từ chối tham dự lễ tuyên thệ nhậm chức của ông vào ngày 10.1. Tổng thống Joe Biden, trong cuộc gặp gỡ với Gonzalez tại Nhà Trắng, đã ca ngợi ông vì đã truyền cảm hứng cho hàng triệu người Venezuela.
"Người dân Venezuela xứng đáng được chuyển giao quyền lực một cách hòa bình cho người chiến thắng thực sự trong cuộc bầu cử tổng thống của họ", ông Biden phát biểu sau cuộc họp.
Đáng chú ý, hãng tin Reuters tiết lộ, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump, người có mối quan tâm đặc biệt đến Venezuela, đã lên tiếng ủng hộ bà Machado và ông Gonzalez.
Trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump hôm 9.1 viết: "Những chiến binh tự do này không nên bị tổn hại và PHẢI được AN TOÀN và SỐNG SÓT!".
Mặc dù Tổng thống Nicolas Maduro tiếp tục duy trì quyền lực, nhiều ý kiến cho rằng sự hỗ trợ của quân đội đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố vị trí của ông. Hội đồng bầu cử quốc gia Venezuela, do các đồng minh của chính phủ kiểm soát, đã tuyên bố ông Maduro là người chiến thắng trong cuộc bầu cử gần đây. Tuy nhiên, phe đối lập, với sự hỗ trợ của các nhà quan sát quốc tế, đã thu thập dữ liệu từ 85% máy bỏ phiếu và công bố kết quả trực tuyến, cho thấy ứng cử viên Edmundo González giành chiến thắng với tỷ lệ lớn.
Javier Corrales, một chuyên gia về Mỹ Latinh, nhận định rằng chiến lược của ông Maduro, dù thể hiện quyền lực, cũng cho thấy sự phụ thuộc đáng kể vào các cơ chế quyền lực để duy trì vị trí lãnh đạo. Theo ông, điều này phản ánh sự khó khăn của chính quyền trong việc thuyết phục công chúng về tính hợp pháp của mình mà không cần đến sự hỗ trợ mạnh mẽ từ quân đội.
Trong bối cảnh này, Venezuela đang đối mặt với một giai đoạn đầy biến động. Sự nổi lên của Gonzalez như một biểu tượng cho sự thay đổi đã khơi dậy hy vọng trong lòng nhiều người dân, nhưng phong trào đối lập vẫn đối diện với những trở ngại lớn. Những thách thức bao gồm áp lực từ chính quyền, tình trạng bắt giữ các nhà hoạt động, và không khí sợ hãi trong xã hội.
Hoàng Vũ