Thực trạng báo động từ những bữa cơm thiếu chất dinh dưỡng ở vùng cao

6 giờ trướcBài gốc

Báo động về thiếu dinh dưỡng của trẻ vùng cao

Tại nhiều tỉnh miền núi, tình trạng suy dinh dưỡng (SDD) của trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, vẫn ở mức báo động. Tại Lai Châu, với hơn 165.000 trẻ em, trong đó gần 69.000 trẻ dưới 6 tuổi, nhiều em mang trong mình thân hình gầy gò, mái tóc khô vàng vì thiếu dinh dưỡng. Tỷ lệ SDD thể nhẹ cân chiếm trên 16%, tại một số xã đặc biệt khó khăn, tỷ lệ này vượt 25%. Ở Bắc Yên (Sơn La), đến cuối năm 2024, tỷ lệ SDD chiều cao theo tuổi đạt 25,63%, cân nặng theo tuổi gần 20%, có xã vùng cao vượt 30%, không ít xã vùng cao ghi nhận tới 3 trong 10 trẻ bị thấp còi.

Trong khi đó, bữa ăn học đường vốn được kỳ vọng cải thiện tình trạng dinh dưỡng lại chưa thực sự đảm bảo. Trước khi triển khai bán trú, nhiều em chỉ mang cơm trắng, măng muối hay măng ớt đến lớp, thiếu hụt nghiêm trọng dưỡng chất. Ở một số nơi, do điều kiện khó khăn, suất ăn bán trú chưa cân đối, chất lượng còn chắp vá. Thậm chí, từng có vụ việc "ăn bớt khẩu phần" khiến dư luận bức xúc, đặt ra yêu cầu cấp bách trong giám sát bữa ăn học đường.

Tại nhiều tỉnh miền núi, tình trạng suy dinh dưỡng (SDD) của trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, vẫn ở mức báo động. (ảnh minh họa)

Những nỗ lực để bữa ăn không chỉ "no" mà còn "đủ"

Để cải thiện tình trạng này, Nhà nước đã có những bước đi cụ thể. Bộ Y tế và Bộ Giáo dục & Đào tạo đã ban hành nhiều quy định về bữa ăn đủ dinh dưỡng cho học sinh. Theo Quyết định 2195 (áp dụng cho mầm non – tiểu học) và Quyết định 4280 (áp dụng cho THCS), bữa trưa tại trường phải cung cấp khoảng 30–40% năng lượng cả ngày, bữa phụ 5–10%. Bữa ăn cần đảm bảo đủ 4 nhóm chất: tinh bột, đạm, béo, vitamin và khoáng chất.

Nhiều địa phương chủ động hỗ trợ tiền ăn cho học sinh vùng khó khăn, xây bếp một chiều, lưu mẫu thức ăn để bảo đảm an toàn. Căn cứ theo Nghị quyết số 22 ngày 31/10/2023 của HĐND tỉnh, tỉnh Quảng Ninh đã dành ngân sách hơn 720 nghìn đồng mỗi tháng cho mỗi học sinh bán trú, giúp giảm gánh nặng chi phí cho các gia đình đông con. Tỉnh cũng dành hơn 31,3 tỷ đồng mỗi năm để hỗ trợ tiền ăn, kinh phí tổ chức bữa ăn bán trú cho học sinh tại các địa bàn khó khăn, góp phần thiết thực nâng cao chất lượng giáo dục vùng DTTS. Đồng thời khuyến khích trường học tự trồng rau, nuôi gà để bổ sung thực phẩm tươi sạch.

Những chính sách ấy, khi được thực thi nghiêm túc và minh bạch, có thể trở thành lá chắn bảo vệ sức khỏe cho hàng triệu trẻ em, đặc biệt là những trẻ em ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. Như PGS.TS.BS. Bùi Thị Nhung – nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng học đường và ngành nghề (Viện Dinh dưỡng quốc gia) nhấn mạnh: "Nhiều em vùng cao, bữa ăn ở trường là bữa ăn chính và đầy đủ nhất trong ngày. Nếu bị rút bớt, các em sẽ thiệt thòi gấp nhiều lần."

Nhiều địa phương chủ động hỗ trợ tiền ăn cho học sinh vùng khó khăn. (nguồn ảnh báo Lai Châu)

Cần một sự chung tay mạnh mẽ hơn

Để không còn cảnh học trò vùng cao ăn cơm chan nước mắt, chúng ta cần nhiều hơn nữa sự giám sát, sự nghiêm minh trong xử lý sai phạm, và quan trọng nhất là sự đồng hành của toàn xã hội. Nhà trường phải công khai minh bạch khẩu phần; phụ huynh, cộng đồng có thể góp rau, góp trứng; doanh nghiệp và nhà hảo tâm cùng san sẻ để mỗi bữa cơm thêm trọn vẹn.

Một bữa ăn học đường đủ chất, đủ phần, an toàn không chỉ giúp trẻ lớn lên khỏe mạnh, mà còn gieo vào lòng các em niềm tin: rằng dù ở miền núi xa xôi, các em vẫn được quan tâm, yêu thương và có cơ hội như bao bạn nhỏ nơi đồng bằng.

Theo chuyên gia dinh dưỡng PGS.TS.BS. Bùi Thị Nhung, để cải thiện bữa ăn học đường vùng cao, cần một loạt giải pháp đồng bộ:

Đảm bảo đủ dinh dưỡng: Bữa ăn không chỉ "ăn no" mà phải "ăn đủ" và "ăn đúng". Thực đơn cần đa dạng, cân đối 4 nhóm chất, tính toán năng lượng theo độ tuổi.

An toàn thực phẩm: Nhà trường phải tuân thủ quy định kiểm thực, lưu mẫu, bếp ăn một chiều; tăng cường giám sát thường xuyên để ngăn ngừa ngộ độc và gian lận khẩu phần.

Hạ tầng và nguồn lực: Hỗ trợ thêm kinh phí cho học sinh vùng nghèo, đầu tư cơ sở vật chất bếp ăn, tập huấn nhân viên nấu bếp về dinh dưỡng và vệ sinh thực phẩm.

Xã hội hóa và cộng đồng tham gia: Phụ huynh có thể góp rau củ, trứng gà; các tổ chức, doanh nghiệp, nhà hảo tâm đồng hành trong việc cung cấp thực phẩm và dinh dưỡng bổ sung.

Giám sát minh bạch: Nhà trường có thể sử dụng nhật ký điện tử để cập nhật hình ảnh bữa ăn, giúp phụ huynh và xã hội giám sát trực tiếp.

PGS.TS.BS. Bùi Thị Nhung nhấn mạnh, việc chăm lo bữa ăn học đường cho trẻ vùng cao không chỉ là vấn đề sức khỏe, mà còn là trách nhiệm trong việc nuôi dưỡng thế hệ tương lai. Đây cũng là chìa khóa để rút ngắn khoảng cách phát triển giữa miền núi và miền xuôi, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững của đất nước.

Vũ Hồng Thủy

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/thuc-trang-bao-dong-tu-nhung-bua-com-thieu-chat-dinh-duong-o-vung-cao-169250923134227097.htm