Chính quyền của Tổng thống Trump và các đồng minh của ông tại Quốc hội cho biết đang nỗ lực để làm cho ô tô trở nên giá cả phải chăng trở lại. Nhưng các chuyên gia cho rằng chính sách mà họ đã đề xuất và ban hành cho thấy vấn đề có khả năng trở nên tồi tệ hơn nữa.
“Có vẻ như không có chính sách nào khiến mọi người phải trả ít tiền hơn để mua và sở hữu xe vào năm 2028 hoặc 2029 so với hiện tại”, Chris Harto, một nhà phân tích chính sách cấp cao tại Consumer Reports cho biết.
Lấy thuế quan làm ví dụ. Khi ông Trump công bố mức thuế 25% đối với ô tô và phụ tùng ô tô nhập khẩu vào tháng 4, ông đã táo bạo nói rằng: “Bạn sẽ thấy giá giảm”. Trong khi lạm phát kỷ lục sau đại dịch cuối cùng cũng đang hạ nhiệt, thì lời hứa này lại bỏ qua những điều cơ bản nhất về thuế quan. Mục đích chính là làm cho ngành công nghiệp trong nước cạnh tranh hơn bằng cách tăng chi phí nhập khẩu một mặt hàng cụ thể.
Mặc dù một số nhà sản xuất ô tô tuyên bố sẽ giữ giá ở mức thấp, bất kỳ nhà kinh tế nào cũng sẽ nói rằng giá xe sẽ tăng theo thời gian. Điều này có thể không xảy ra ngay lập tức, giá cả vẫn ổn định đáng kể vào mùa xuân này cho đến nay, nhưng sớm muộn gì nó cũng sẽ xảy ra.
Công ty tư vấn AlixPartners ước tính thuế quan của Mỹ sẽ khiến ngành công nghiệp ô tô thiệt hại 30 tỷ USD vào năm 2026. Các công ty ô tô sẽ không chịu thiệt hại vì lợi ích của người tiêu dùng Mỹ. Thay vào đó, AlixPartners dự kiến họ sẽ chuyển khoảng 80% chi phí tăng thêm đó cho người mua, với mức tăng giá cuối cùng tùy thuộc vào nơi sản xuất xe trên thế giới.
Các loại xe được sản xuất bên ngoài Bắc Mỹ sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất; giá của những chiếc xe này sẽ tăng khoảng 4.400 USD. AlixPartners dự kiến giá trung bình của một chiếc xe được bán tại Mỹ sẽ tăng thêm 1.760 USD. Chi phí sửa chữa cũng sẽ tăng lên khi chi phí linh kiện ô tô tăng lên.
Theo chỉ đạo của ông Trump, các cơ quan liên bang đang chuẩn bị nới lỏng các tiêu chuẩn đang thúc đẩy các nhà sản xuất ô tô tăng cường tiết kiệm nhiên liệu và cắt giảm khí thải từ ống xả theo thời gian. Người đứng đầu Cơ quan Bảo vệ Môi trường và Bộ Giao thông vận tải đã hoan nghênh việc bãi bỏ này như một chiến thắng cho người tiêu dùng, những người sẽ thấy giá xe giảm khi các nhà sản xuất ô tô được giải phóng khỏi các quy định nặng nề.
Tương tự như vậy, các đảng viên Cộng hòa tại Thượng viện đã đề xuất giảm tiền phạt đối với hành vi không tuân thủ các quy tắc về Tiết kiệm nhiên liệu trung bình của doanh nghiệp (CAFE) xuống mức 0. Họ cho biết biện pháp "giảm giá ô tô một cách khiêm tốn bằng cách loại bỏ các hình phạt CAFE đối với các nhà sản xuất ô tô thiết kế ô tô theo mong muốn của các quan chức DC thay vì người tiêu dùng".
Thực tế là những chiếc ô tô tiết kiệm nhiên liệu hơn - xe điện và xe hybrid mà các quy tắc này thúc đẩy các nhà sản xuất ô tô sản xuất - giúp mọi người tiết kiệm rất nhiều tiền xăng theo thời gian. Đó là một phần lý do tại sao người Mỹ đổ xô đến những chiếc xe hybrid với số lượng chưa từng có trong vài năm qua.
"Có gần 0% khả năng về việc loại bỏ các tiêu chuẩn này sẽ làm giảm chi phí xe cho người tiêu dùng", Harto nói. "Điều đó sẽ làm tăng chi phí nhiên liệu cho người tiêu dùng".
Nếu để nguyên như vậy, các quy tắc về xe cộ thời ông Biden sẽ mang lại khoản tiết kiệm nhiên liệu trọn đời là 6.000 USD cho những người mua xe mới, theo phân tích của Consumer Reports.
Trong khi đó, việc bãi bỏ tín dụng thuế cho người Mỹ mua xe hybrid sạc điện và xe điện sẽ làm tăng chi phí trả trước để mua một số loại xe sạch nhất của đất nước. Gói điều chỉnh ngân sách toàn diện của đảng Cộng hòa vẫn đang được Quốc hội thông qua. Nhưng cái chết của tín dụng thuế xe điện dường như là câu hỏi "khi nào", chứ không phải "nếu".
Đề xuất mới nhất từ Ủy ban Tài chính Thượng viện sẽ xóa bỏ khoản hoàn lại 4.000 USD cho người mua xe điện đã qua sử dụng trong vòng 90 ngày và chấm dứt chương trình 7.500 USD cho xe điện mới sau 180 ngày.
Hơn nữa, đòn đánh kép của thuế quan và chấm dứt tín dụng thuế xe điện đe dọa một loạt xe điện giá cả phải chăng hơn sắp ra mắt khi không phải tất cả các nhà sản xuất ô tô đều có kế hoạch sản xuất tại Mỹ. Điều đó khiến mọi người phải mua những lựa chọn tốn kém hơn về xăng trong khi họ có thể có những lựa chọn thay thế rẻ hơn.
Những thay đổi chính sách của Mỹ làm chệch hướng việc áp dụng xe điện cũng sẽ làm tăng nhu cầu về xăng, làm tăng giá tại các trạm xăng cho tất cả người Mỹ.
Rhodium Group, một công ty nghiên cứu, dự đoán giá xăng sẽ tăng từ 25 đến 37 xu một gallon vào năm 2035 do dự luật chính sách trong nước toàn diện của Hạ viện, được thông qua vào tháng trước.
Có thể cũng đắt hơn khi sạc xe điện. Quốc hội Mỹ đang trên đường hủy bỏ sớm các khoản tín dụng thuế trong Đạo luật Giảm lạm phát năm 2022, vốn trợ cấp cho việc sản xuất năng lượng sạch, cũng như các khoản đầu tư vào các dự án năng lượng sạch mới.
Và việc xóa bỏ khoản tín dụng thuế thực chất là một khoản tăng thuế. Một phân tích cho thấy việc đảo ngược này có thể làm tăng thêm 400 USD vào hóa đơn tiền điện hàng năm của một số người Mỹ vào năm 2035.
Ngoài ra, còn có nhiều khoản tăng chi phí trực tiếp khác. Siêu dự luật Một đạo luật vĩ đại và tuyệt đẹp của Hạ viện bao gồm khoản thuế hàng năm là 250 USD đối với chủ sở hữu xe điện và khoản phí 100 USD đối với xe hybrid. Mục tiêu rõ ràng là gây quỹ để cải thiện đường cao tốc bằng cách nhắm mục tiêu vào những người trả ít thuế xăng liên bang hơn.
Nhưng khoản phí này không phù hợp với số tiền mà hầu hết người Mỹ phải trả cho thuế xăng. Consumer Reports phát hiện ra rằng người lái xe bán tải V8 ngốn xăng trung bình chỉ phải trả khoảng 100 USD mỗi năm cho thuế xăng, trong khi nhiều người lái xe khác phải trả ít hơn nhiều.
Chắc chắn, ông Trump cũng đã hứa trong chiến dịch tranh cử rằng sẽ cho phép người Mỹ khấu trừ lãi vay mua ô tô khỏi thu nhập chịu thuế của họ. Điều đó có thể giúp một số người mua ô tô tiết kiệm được vài trăm USD mỗi năm. Nhưng xét đến hàng loạt các thế lực đang tác động để đẩy chi phí lên cao, thì điều đó có thể là “sự an ủi lạnh lùng” đối với những người lái xe ở Mỹ.
Nam Nguyễn