Theo chính sách mới sẽ có hiệu lực từ ngày 3 tháng 4 đối với ô tô và ngày 3 tháng 5 đối với phụ tùng, ô tô và phụ tùng tuân thủ USMCA có thể ảnh hưởng rất lớn tới nhiều quốc gia. Nhưng các nhà phân tích cảnh báo rằng các quy tắc này còn mơ hồ và tác động lâu dài phụ thuộc vào mức độ quyết liệt của Mỹ trong việc thực thi.
Joseph Spak, nhà phân tích ô tô tại hãng phân tích UBS, cho biết: "Chúng tôi dự kiến sẽ có áp lực đáng kể lên các tên tuổi của ngành ô tô Mỹ. Vẫn còn nhiều điều chưa biết, nhưng nếu điều này vẫn tiếp diễn, rõ ràng các công ty sẽ phải chịu nhiều ảnh hưởng không nhỏ”.
Spak ước tính rằng việc bù đắp hoàn toàn tác động của thuế quan có thể khiến các nhà sản xuất ô tô truyền thống lớn là Ford và General Motors phải trả 4.000–5.000 USD cho mỗi xe, tùy thuộc vào việc cuối cùng có bao gồm các bộ phận hay không.
"Nhu cầu có thể sẽ bị ảnh hưởng", ông lưu ý.
Hiện tại, phụ tùng ô tô từ Mexico và Canada dường như được miễn thuế, trong khi chờ phương pháp cô lập và đánh thuế đối với nội dung không phải của Mỹ sản xuất. Nhưng thời gian gia hạn đó có thể không kéo dài. Và nếu các bộ phận được đưa vào sau, nền kinh tế sản xuất bên ngoài Mỹ có thể thay đổi nhanh chóng.
Theo UBS, điều đó có thể làm thay đổi cục diện trong cuộc chiến xe bán tải, nơi F-150 do Ford sản xuất tại Mỹ có thể giành được lợi thế so với Silverado và Sierra của GM, một số trong số đó được lắp ráp tại Mexico và Canada.
"Nếu không có thuế đối với phụ tùng thì F-150 sẽ có giá cạnh tranh hơn và có thể giành được thị phần", Spak viết. "Nếu các bộ phận được đưa vào, thì nó có thể trở nên cân bằng hơn một chút".
Mặc dù Tesla và Rivian có thể hưởng lợi trong ngắn hạn do hoạt động sản xuất tại Mỹ, nhưng ngay cả họ cũng không miễn nhiễm. Spak chỉ ra rằng "không phải tất cả các thành phần" mà các nhà sản xuất xe điện này sử dụng đều do Mỹ sản xuất.
Thuế quan cũng có thể buộc phải đưa ra những quyết định khó khăn về đầu tư vốn và công cụ sản xuất.
GM và Ford có công suất nhà máy dư thừa tại Mỹ, nhưng "công suất đó không đủ để sản xuất những chiếc xe đó. Vì vậy, có thể cần một số khoản đầu tư vốn và điều này có thể mất thời gian".
Các nhà cung cấp, đặc biệt là các nhà cung cấp nhỏ hơn ở xa hơn trong chuỗi cung ứng, có thể phải đối mặt với áp lực khắc nghiệt nhất. Một số nhà cung cấp có thể không tồn tại được sau một đợt siết chặt kéo dài và "có khả năng gây thêm thách thức gián đoạn", Spak cảnh báo.
Hiệu ứng lan tỏa có thể lan rộng không chỉ từ các nhà sản xuất ô tô đến người tiêu dùng. Phản ứng đầu tiên của các nhà sản xuất ô tô có thể là cắt giảm sản xuất tại Mexico và Canada, giảm ưu đãi cho đại lý và cuối cùng là tăng giá.
Tổng thống Trump mạnh tay áp thuế ngành ô tô.
Nghiên cứu UBS cho thấy ngay cả khi giá tăng một phần, doanh số ô tô vẫn có thể giảm 2,5% đến 5%, tùy thuộc vào mức độ áp dụng rộng rãi của thuế quan.
Chính quyền của Tổng thống Trump có thể cung cấp cho các nhà sản xuất ô tô một đường dây cứu sinh về mặt cứu trợ quy định, nhưng vẫn chưa có gì chắc chắn. Spak cho rằng "khi mọi thứ lắng xuống có thể sẽ có một số điều tích cực trong tương lai gần như khấu trừ lãi suất cho vay mua ô tô đối với các phương tiện do Mỹ sản xuất và nới lỏng quy định về khí thải".
Với chuỗi cung ứng toàn cầu đang bị đe dọa, các nhà sản xuất ô tô sẽ phải hành động nhanh chóng nếu họ muốn đi trước đường cong chính sách do Mỹ tác động.
Các nhà sản xuất ô tô đã cho thấy sự do dự trong việc chuyển hoạt động sản xuất sang Mỹ vì chi phí lớn và thời gian cần thiết để xây dựng các nhà máy mới, thuê công nhân và điều chỉnh chuỗi cung ứng. Và các mức thuế quan khó lường của ông Trump khiến các giám đốc điều hành trong ngành ô tô không tin tưởng rằng ông sẽ tuân thủ các kế hoạch của mình trong dài hạn.
Đáp lại lo ngại này, ông Trump cho biết hôm thứ Bảy tuần qua rằng các mức thuế quan có đi có lại lớn sắp tới của ông, tương đương với thuế nhập khẩu của các nước ngoài theo tỷ giá đồng USD đối với nhiều loại sản phẩm, sẽ là vĩnh viễn, nhưng ông cũng sẵn sàng đàm phán.
Hiện các nhà sản xuất ô tô có thể sẽ cắt giảm sản lượng ô tô trong khi chờ xem liệu mức thuế có tồn tại trong thời gian ngắn hay không. Họ cũng lo ngại rằng chi phí thuế quan bổ sung có thể khiến những người mua tiềm năng lo ngại.
Hoàng Lâm