Thuế quan của ông Trump: giảm thâm hụt nhưng kéo theo nhiều hệ lụy?

một ngày trướcBài gốc

Kế hoạch thuế quan toàn diện của Tổng thống Donald Trump đang làm dấy lên nhiều tranh luận trong chính giới Mỹ. Được ông Trump xem là công cụ chủ chốt để tái cân bằng thương mại và tăng thu ngân sách liên bang, chính sách này nhận được sự ủng hộ từ một bộ phận cử tri bảo thủ.

Tuy nhiên, một báo cáo mới từ Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) cho thấy, bên cạnh lợi ích tài khóa, kế hoạch thuế quan có thể kéo theo những tác động kinh tế đáng kể, từ tăng lạm phát đến giảm sức mua, đòi hỏi phải được xem xét thận trọng hơn.

Theo phân tích của CBO gửi tới các lãnh đạo Dân chủ Thượng viện ngày 4/6, chính sách thuế quan mới có thể giúp giảm thâm hụt ngân sách liên bang tới 2.800 tỷ USD trong 10 năm. Tuy nhiên, đi kèm là những hệ quả đáng kể, như: GDP thực tế giảm 0,6%, lạm phát tăng thêm 0,4 điểm phần trăm vào năm 2025 và 2026, trong khi sức mua của các hộ gia đình và doanh nghiệp bị suy giảm.

Lợi ích tài khóa không đủ bù đắp cái giá kinh tế

CBO cho biết nếu được duy trì lâu dài, các biện pháp thuế quan sẽ khiến hàng tiêu dùng và hàng hóa nhập khẩu trở nên đắt đỏ hơn, làm tăng chi phí và giảm sức chi tiêu của người dân và doanh nghiệp Mỹ. Phân tích nêu rõ thuế quan sẽ làm giảm quy mô nền kinh tế, do tác động kép từ thuế đáp trả của các nước và chi phí đầu vào tăng, kéo theo giảm đầu tư và năng suất.

Kế hoạch thuế quan toàn diện của Tổng thống Donald Trump đang làm dấy lên nhiều tranh luận trong chính giới Mỹ. Ảnh: Unsplash

Phân tích của cơ quan này chưa bao gồm mức thuế thép và nhôm 50% có hiệu lực từ ngày 5/6, cũng như thỏa thuận thương mại chưa ràng buộc với Anh. Dù phạm vi tính toán còn giới hạn, CBO vẫn dự báo GDP thực tế sẽ giảm 0,06 điểm phần trăm mỗi năm trong một thập kỷ, trong khi phần lớn khoản giảm thâm hụt đến từ thuế mà người tiêu dùng Mỹ phải gánh chịu.

Cảnh báo này càng đáng lưu ý khi trùng khớp với kết quả phân tích độc lập của Trung tâm Mô hình Ngân sách Penn-Wharton. Báo cáo công bố hồi tháng 4 của trung tâm này cho thấy, nếu các chính sách thuế quan của ông Trump được duy trì lâu dài, GDP của Mỹ có thể giảm tới 6% và thu nhập thực tế giảm 5% - mức tổn thất lớn, có nguy cơ để lại ảnh hưởng dài hạn đối với nhiều thế hệ lao động.

Ngoài ra, sự thiếu ổn định trong chính sách cũng là một rủi ro lớn. CBO cho biết các ước tính hiện tại còn nhiều bất định, đặc biệt khi ông Trump thường xuyên thay đổi kế hoạch trên mạng xã hội. Tháng 4, ông bất ngờ hoãn áp thuế với nhiều nước trong 90 ngày nhưng đồng thời tăng thuế với hàng Trung Quốc lên 125%. Những thay đổi liên tục như vậy khiến giới đầu tư khó lập kế hoạch dài hạn, làm suy giảm dòng vốn và năng suất kinh tế.

Trong dự báo công bố ngày 3/6, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) dự báo kinh tế Mỹ sẽ tăng trưởng chậm lại, chỉ đạt 1,5% vào năm 2026, thấp hơn đáng kể so với giai đoạn trước đại dịch. Tổ chức này cảnh báo bất ổn chính sách và xu hướng bảo hộ có thể làm suy yếu niềm tin vào nền kinh tế Mỹ.

Đọc thêm: UAV lên ngôi, NATO đối mặt nguy cơ chưa từng có

Ở góc độ tài khóa, việc chính phủ tăng thu từ thuế quan để giảm thâm hụt có thể được xem là một bước đi hợp lý. Tuy nhiên, theo phân tích của CBO, nguồn thu này chủ yếu đến từ người tiêu dùng Mỹ, những người đang phải trả giá cao hơn cho hàng hóa nhập khẩu do chính sách bảo hộ. Trong bối cảnh lạm phát vẫn chưa hoàn toàn hạ nhiệt sau đại dịch, mức thuế mới có thể tạo thêm áp lực lên ngân sách của nhiều hộ gia đình, đặc biệt là tầng lớp trung lưu.

Chuyên gia kinh tế Erica York thuộc Viện Chính sách Thuế (Tax Foundation) nhận định việc dùng thuế quan như công cụ tài khóa có thể khiến người tiêu dùng trong nước gánh phần lớn chi phí, và nếu kéo dài, rủi ro kinh tế có thể vượt quá lợi ích tài khóa mang lại.

Tùng Lâm

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/thue-quan-cua-ong-trump-giam-tham-hut-nhung-keo-theo-nhieu-he-luy.725553.html