Chính sách thuế quan của Hoa Kỳ đang tạo ra những thách thức lớn cho các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản. Toyota, Honda và Nissan đều đang phải đối mặt với những khoản thiệt hại đáng kể về lợi nhuận và buộc phải điều chỉnh chiến lược sản xuất toàn cầu để thích nghi với bối cảnh thương mại mới.
Tình hình này đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai của ngành công nghiệp ô tô Nhật Bản tại thị trường Mỹ.
Toyota, hãng xe Nhật Bản chịu thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD từ thuế quan Mỹ chỉ trong hai tháng.
Toyota là một trong những hãng đầu tiên công bố tác động cụ thể. Hãng xe này cho biết, chỉ riêng trong tháng 4 và tháng 5, họ đã phải chịu khoản thiệt hại ước tính 180 tỷ yên (khoảng 1,2 tỷ USD) do thuế quan. Con số này nhấn mạnh mức độ ảnh hưởng trực tiếp và nhanh chóng của các chính sách thương mại đến lợi nhuận của một trong những nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới.
Tương tự, Honda Motor cũng dự kiến sẽ chịu một cú sốc tài chính đáng kể. Giám đốc điều hành Toshihiro Mibe của Honda đã cảnh báo rằng các mức thuế mới của Mỹ có thể gây ra tác động tiêu cực lên tới 650 tỷ yên (khoảng 4,4 tỷ USD) trong năm tài chính hiện tại của hãng. Điều này buộc Honda phải xem xét lại các kế hoạch đầu tư, bao gồm cả việc tạm hoãn các dự án xe điện và pin tại Canada.
Nissan và Honda đang điều chỉnh chiến lược sản xuất toàn cầu để đối phó với thuế nhập khẩu.
Nissan cũng không nằm ngoài vòng xoáy ảnh hưởng này. Hãng xe này đã phải điều chỉnh giảm dự báo lợi nhuận cả năm tài chính 2024. Mặc dù không công bố con số cụ thể về thiệt hại do thuế quan trong quý gần nhất, nhưng sự sụt giảm lợi nhuận hoạt động và thu nhập ròng của Nissan cho thấy những khó khăn chung mà các nhà xuất khẩu ô tô Nhật Bản đang phải đối mặt.
Trước tình hình này, một thỏa thuận thương mại mới giữa Mỹ và Nhật Bản đã được công bố gần đây, giảm thuế nhập khẩu xe từ Nhật Bản vào Mỹ từ 27,5% xuống 15%. Thỏa thuận này cũng bao gồm cam kết đầu tư lớn từ Nhật Bản vào Mỹ, mang lại một phần nhẹ nhõm cho các hãng xe Nhật.
Ford và các nhà sản xuất Mỹ lo ngại về lợi thế cạnh tranh của xe Nhật sau khi giảm thuế.
Tuy nhiên, các hãng xe Mỹ như Ford và General Motors cảm thấy bất bình vì mức thuế mới có thể khiến xe nhập khẩu từ Nhật Bản rẻ hơn, tạo lợi thế cho đối thủ. Họ lo ngại điều này sẽ làm giảm doanh số xe sản xuất tại Mỹ hoặc xe nhập khẩu từ các nhà máy của chính họ ở Mexico/Canada (vốn đang chịu thuế cao hơn), đồng thời gây áp lực lên giá cả và lợi nhuận. Người tiêu dùng Mỹ cũng có thể đặt câu hỏi về tính công bằng của thị trường khi xe Nhật có giá cạnh tranh hơn.
Để giảm thiểu tác động của thuế quan, các hãng xe Nhật Bản đang tích cực xem xét việc mở rộng sản xuất ngay tại Hoa Kỳ. Honda đang có kế hoạch chuyển một phần sản xuất xe hybrid Civic từ Nhật Bản sang Mỹ. Toyota và Nissan cũng được cho là đang cân nhắc các chiến lược tương tự để nội địa hóa sản xuất, nhằm né tránh các rào cản thuế quan và duy trì khả năng cạnh tranh.
Bá Nam