Thuế Trump và cú sốc giá của ngành da

3 giờ trướcBài gốc

Công nhân ở nhà máy sản xuất giày cao bồi Rio of Mercedes đang hoàn thiện những công đoạn cuối cùng cho các đôi ủng tại bang Texas

Nhà sản xuất giày Twisted X - thương hiệu nổi tiếng với các dòng giày phong cách miền Tây nước Mỹ - rơi vào tình trạng hỗn loạn chỉ sau một đêm khi Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt hàng loạt thuế quan diện rộng đối với hàng nhập khẩu vào tháng 4/2025.

Tại trụ sở ở Decatur, bang Texas, công ty đã biến một phòng họp thành “phòng tác chiến thuế quan”, khi chi phí nhập khẩu giày bảo hộ thành phẩm tăng vọt, nhiều lô hàng bị buộc phải tạm dừng giữa chặng vận chuyển, còn hóa đơn biến động mạnh đến mức nhân viên phải liên tục tính toán lại biên lợi nhuận theo từng giờ.

“Nhiều công ty da thuộc khác buộc phải tạm dừng giao hàng vì tình trạng hỗn loạn, và cảm giác lúc đó là giá cả biến động liên tục trước khi chúng tôi kịp đánh giá đầy đủ tác động”, CEO Twisted X Prasad Reddy, chia sẻ với CNBC.

Twisted X không phải là trường hợp riêng biệt. Các nhà bán lẻ sản phẩm da, từ lớn đến nhỏ, đều đang đối mặt với những khó khăn tương tự, và hệ quả là giá bán lẻ tăng cao - một xu hướng khó có khả năng đảo chiều trong thời gian ngắn.

Lượng hàng tồn kho được nhập trước khi áp thuế đã cạn kiệt, trong khi các đơn hàng thay thế có chi phí cao hơn nhiều. Theo các chuyên gia trong ngành, những sản phẩm hiện đang lên kệ được sản xuất từ da thô đắt đỏ hơn, trải qua quá trình gia công ở nước ngoài với chi phí cao hơn và chịu phí vận chuyển nhiều hơn so với hàng hóa của năm ngoái.

Top 10 nhóm hàng chịu tác động tăng giá ngắn hạn và dài hạn từ thuế quan của Mỹ, bao gồm đồ da, đồ may mặc, điện tử, kim loại...

Yale Budget Lab - trung tâm nghiên cứu chính sách kinh tế – tài khóa trực thuộc Đại học Yale (Mỹ) - dự báo giá các mặt hàng da sẽ duy trì ở mức cao, có khả năng tăng gần 22% trong ít nhất một đến hai năm tới do tác động của lạm phát, tắc nghẽn chuỗi cung ứng và mức độ phơi nhiễm thuế quan lớn, đặc biệt tại các thị trường như Trung Quốc, Việt Nam, Italy và Ấn Độ.

“Có hai lý do khiến ngành da chịu tác động nặng nề như vậy. Thứ nhất, một số mức thuế cao nhất được áp lên những quốc gia mà Mỹ nhập khẩu da nhiều nhất. Thứ hai, Mỹ đơn giản là nhập khẩu rất nhiều da - và rộng hơn là các sản phẩm liên quan đến may mặc - từ các đối tác thương mại này, áp đảo so với lượng sản xuất trong nước”, ông John Ricco, chuyên gia của Yale Budget Lab nhấn mạnh.

CHUỖI CUNG ỨNG QUỐC TẾ

Công đoạn sản xuất một đôi giày da Twisted X cũng giống như phần lớn các sản phẩm da khác tại Mỹ: bắt đầu từ da bò thô, được ướp muối, xuất phát từ các trang trại chăn nuôi trong nước. Tấm da này sau đó được vận chuyển ra nước ngoài - thường là sang châu Á - để thuộc thành da thành phẩm.

Sau khi được thuộc, da thường tiếp tục được chuyển đến một nhà máy khác ở Trung Quốc, Việt Nam, Mexico hoặc Ấn Độ để cắt, may và lắp ráp, trước khi quay trở lại Mỹ dưới dạng sản phẩm hoàn chỉnh.

Trong điều kiện bình thường, chuỗi cung ứng toàn cầu này giúp giữ chi phí ở mức thấp. Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào sản xuất nước ngoài đã phản tác dụng khi các mức thuế mới có hiệu lực, CEO thương hiệu cho biết.

“Khi thuế quan được áp dụng, mọi thứ gần như đóng băng. Phía Trung Quốc không thể nhận hàng, vì nếu nhận và cộng chi phí thuế vào giá thành thì sẽ không thể bán được”, bà Kerry Brozyna, Chủ tịch Hội đồng Da và Da sống Mỹ (Leather and Hide Council of America) nói trên CNBC.

Hiện nay, thâm hụt thương mại da thuộc của Mỹ là một trong những mức lớn nhất trong ngành sản xuất. Năm 2023, Mỹ nhập khẩu 1,37 tỷ USD hàng may mặc bằng da, trong khi chỉ xuất khẩu 92,7 triệu USD - tương đương mức thâm hụt khoảng 15 lần - theo số liệu của Cục Thống kê Dân số Mỹ. Riêng Trung Quốc cung cấp khoảng một phần ba tổng lượng hàng da nhập khẩu vào Mỹ.

“Việc phụ thuộc quá nhiều vào các phương thức sản xuất ở nước ngoài đã khiến nhiều doanh nghiệp trong ngành chịu thiệt hại ngay từ đầu, khi họ chưa biết chính xác điều gì sẽ xảy ra. Tại Twisted X, chúng tôi đã cố gắng làm việc từ lâu để giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc”, ông Prasad Reddy chia sẻ. Hiện tại, chỉ khoảng 50% sản phẩm của Twisted X được thuộc da ở Trung Quốc, thấp hơn hẳn mức 90% vào năm 2017.

Khi thuế quan bắt đầu có hiệu lực, Twisted X và nhiều công ty da khác vội vã rời khỏi Trung Quốc và ngay lập tức đối mặt với những vấn đề mới là tắc nghẽn tại Campuchia và Bangladesh, thời gian giao hàng kéo dài ở Việt Nam, và mức thuế 50% bất ngờ áp lên nhiều mặt hàng da xuất khẩu từ Ấn Độ vào tháng 8.

Công nhân tại một nhà máy da tại Kolkata, Ấn Độ

Đến cuối mùa hè, theo CEO Reddy, gần như mọi công ty da đều phải trả chi phí cao hơn ở mọi khâu, từ da thô, thuộc da, khâu ráp cho đến tái nhập khẩu vào Mỹ.

Các tập đoàn lớn như Steve Madden cũng không tránh khỏi tác động. “Quý 3/2025 là một giai đoạn đầy thách thức, chủ yếu do tác động của các mức thuế mới đối với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ”, ông Edward Rosenfeld, Chủ tịch kiêm CEO Steve Madden, nói trong cuộc họp công bố kết quả kinh doanh tháng 11.

CHI PHÍ LEO THANG

Chi phí gia tăng đã được thấy rõ ở các thương hiệu lớn như Tapestry, công ty sở hữu các nhãn túi xách Coach và Kate Spade. Ban lãnh đạo Tapestry nói với nhà đầu tư vào tháng 8/2025 rằng chi phí liên quan đến thuế quan có thể lên tới 160 triệu USD, đồng thời cảnh báo về những áp lực lợi nhuận lớn hơn dự kiến trong thời gian tới.

Nhiều doanh nghiệp đã cố gắng tự gánh chịu một phần chi phí, nhưng “vùng đệm” này đang dần cạn kiệt, theo chuyên gia của Yale Budget Lab

Dù đã điều chỉnh chuỗi cung ứng và chuyển dịch sản xuất, Twisted X cho biết vẫn buộc phải tăng giá khoảng 1% đến 3% trong năm nay.

“Chúng tôi thực sự coi đó là một thành công. Bởi nhiều đối thủ phải tăng giá mạnh hơn, nhưng chúng tôi luôn ưu tiên khách hàng và cố gắng giữ giá ổn định nhất có thể. Năm tới có thể sẽ khó khăn, nhưng chúng tôi đang chuẩn bị tốt hơn bao giờ hết”, Giám đốc marketing Twisted X, bà Tricia Mahoney khẳng định.

Các nhà phân tích dự báo giá giày dép và phụ kiện da sẽ tăng khoảng 22% trong một đến hai năm tới, và khoảng 7% trong dài hạn, khi thuế quan cao hơn, chi phí vận chuyển tăng và nguồn da cao cấp khan hiếm dần lan tỏa trong toàn bộ hệ thống.

“Năm 2026 có lẽ sẽ là thời điểm mà các công ty da sẽ phải đưa ra lựa chọn, hoặc chuyển chi phí sang người tiêu dùng, hoặc cắt giảm nhân sự và giảm chi trả cho cổ đông”, chuyên gia John Ricco của Yale Budget Lab quan sát.

NGUỒN CUNG SUY GIẢM

Sự suy giảm của ngành sản xuất da tại Mỹ - vốn từng một thời bùng nổ - cũng đang thu hẹp các lựa chọn để doanh nghiệp có thể thoát khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu.

Vào những năm 1950, ngành này từng sử dụng hơn 300.000 lao động tại khoảng 1.000 xưởng thuộc da trên toàn nước Mỹ, chủ yếu tập trung ở khu vực Trung Tây và Đông Bắc, theo Hội đồng Da và Da sống Mỹ. Đến năm 2025, lực lượng lao động đã giảm xuống còn khoảng 50.000 người, với số lượng xưởng thuộc da chỉ còn vài trăm.

Các loại da khác nhau được trưng bày tại nhà máy sản xuất giày cao bồi Rio of Mercedes

CEO Twisted X Prasad Reddy cho rằng “thời kỳ hoàng kim” của sản xuất trong nước đã lùi xa.

Nhưng gánh nặng thuế quan tác động mạnh nhất đến các thương hiệu phụ thuộc vào hàng thành phẩm từ châu Á, chứ không phải những công ty lấy da từ nguồn trong nước. Cho đến nay, thay vì phục hồi sản xuất tại Mỹ như mục tiêu mà chính quyền Trump đặt ra khi áp thuế, nhiều thương hiệu lại chọn cách tái cơ cấu nhà cung cấp ở nước ngoài để kiểm soát chi phí, các chuyên gia trong ngành nhận định.

Bên cạnh đó, các công ty da Mỹ cũng đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguyên liệu, đơn giản vì không còn đủ da bò để sử dụng.

Đàn gia súc của Mỹ hiện ở mức thấp nhất kể từ những năm 1950, sau thời gian dài hạn hán, chi phí thức ăn chăn nuôi tăng cao và xu hướng thanh lý đàn. Do da là sản phẩm phụ của ngành sữa và thịt bò, số lượng gia súc giảm đồng nghĩa với nguồn da khan hiếm hơn - trong khi nhu cầu toàn cầu đối với da chất lượng cao cho túi xách, nội thất và giày dép vẫn duy trì.

Đối với người tiêu dùng, hy vọng tiết kiệm bằng cách chuyển sang sản phẩm tổng hợp, các lựa chọn thay thế cũng không tránh khỏi tác động. Nhiều vật liệu giả da và polyurethane phụ thuộc vào nguyên liệu hóa dầu có nguồn gốc từ châu Á, vốn cũng nằm trong diện chịu các biểu thuế mới.

Theo các nhà bán lẻ và chuyên gia phân tích, giày dép và túi xách làm từ vật liệu tổng hợp đang ghi nhận mức tăng chi phí từ trung bình đến cao một chữ số, dựa trên các ước tính trong ngành.

Mỹ Hân

Nguồn Thương Gia : https://thuonggiaonline.vn/thue-trump-va-cu-soc-gia-cua-nganh-da-post565932.html