Thuốc giả có thể khiến người bệnh mất cơ hội sống

2 ngày trướcBài gốc

Công an xem xét các loại thuốc tân dược giả.

Công an tỉnh Thanh Hóa vừa phá đường dây sản xuất, buôn bán thuốc tân dược giả với quy mô lớn trên phạm vi toàn quốc, bắt giữ, khởi tố 14 bị can về tội “sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc phòng bệnh, thuốc chữa bệnh”.

Lực lượng Công an tỉnh đã lập biên bản thu giữ 21 loại thuốc tân dược, thuốc chữa xương khớp giả; thu giữ các nguyên vật liệu, thiết bị phục vụ sản xuất thuốc giả. Đây là vấn đề rúng động với người dân sau sự việc sữa giả vừa bị phanh phui vừa qua.

Hậu quả của thuốc giả

Theo bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm Nhiệt đới Việt-Nga, Bộ Quốc phòng, thuốc kê đơn (loại dược phẩm đòi hỏi chỉ định nghiêm ngặt của bác sĩ) đang bị làm giả với mức độ ngày càng tinh vi tại Việt Nam.

Theo Luật Dược 2016, thuốc giả là những sản phẩm không có hoạt chất, sai hoạt chất, sai liều lượng, hoặc giả mạo nhà sản xuất. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) xếp thuốc giả là “vũ khí giết người thầm lặng” tại các quốc gia có hệ thống quản lý còn nhiều kẽ hở. Việt Nam không nằm ngoài xu hướng đó.

Bác sĩ Hoàng cho biết, có nhiều hậu quả nguy hiểm từ tân dược giả. Hậu quả trực tiếp phổ biến với người bệnh là thất bại điều trị. Đặc biệt, các bệnh lý nguy cấp như nhiễm khuẩn, tim mạch, ung thư, việc bỏ lỡ thời điểm vàng vì dùng thuốc giả đồng nghĩa với mất cơ hội sống.

Người bệnh có thể đối diện với tình trạng ngộ độc, dị ứng do nhiều thuốc giả chứa tạp chất nguy hiểm, gây tổn thương gan, thận, tim mạch hoặc phản ứng phản vệ, có thể gây tử vong.

Sản xuất trong điều kiện mất vệ sinh, thuốc giả dạng tiêm hoặc vaccine có thể gây nhiễm trùng toàn thân. Bên cạnh đó, tình trạng người bệnh tử vong sau khi dùng thuốc giả đã được ghi nhận và có thể bị xử lý hình sự ở mức cao nhất – tử hình.

Các loại thuốc tân dược giả gồm:

Các loại tân dược: 44 hộp Tetracyclin, 40 hộp Clorocid, 49 hộp Pharcoter, 52 hộp Neo-Codion (trị ho, kích ứng).

Các thuốc chữa xương khớp: 1.232 hộp nhức khớp tê bại hoàn; 4.122 hộp Tui Hua Shen Jing Tong (thường gọi là thuốc thoái hóa Singapore); 2.285 hộp trùng thảo sâm nhung bổ tỳ khai vị đại bổ hoàn; 1.923 hộp Profeessor’s Pill (thường gọi là khớp xanh); 5.172 hộp Mujarhabat Kapsul (thường gọi là khớp xanh); 2.017 hộp thuốc Gai cốt hoàn; 930 hộp thuốc tọa cốt thiên ma thống phong hoàn; 6.612 hộp thuốc Tuyết liên thiên ma bảo khớp hoàn; 1.014 hộp thuốc phong tê nhức Bạch Xà Vương; 4.743 hộp thuốc phong tê nhức Hổ Cốt Hoàn; 845 hộp thuốc đa xoang mũi; 4.012 hộp thuốc Viên vai cổ; 2.413 hộp thuốc Yuan Bone; 834 hộp thuốc thoái cốt hoàn plus; 515 hộp thuốc thoái hóa nhức khớp hoàn plus; 657 hộp thuốc thoái hóa tọa cốt đơn.

Hậu quả gián tiếp của thuốc giả chính là tình trạng kháng kháng sinh, tăng chi phí điều trị, kéo dài thời gian điều trị. Thuốc kháng sinh giả khiến vi khuẩn không bị tiêu diệt hoàn toàn, thúc đẩy khả năng đề kháng. Đây là cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu.

"Sự hiện diện của thuốc giả tạo ra vòng xoáy: thất bại điều trị-biến chứng-chi phí điều trị cao hơn-gánh nặng cho hệ thống y tế và nguy cơ tử vong gia tăng", bác sĩ Hoàng cảnh báo.

Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm Nhiệt đới Việt-Nga, Bộ Quốc phòng.

Thuốc tân dược giả còn tác động rất lớn đến ngành dược và quốc gia, đặc biệt với hệ thống y tế sẽ tăng chi phí điều trị do phải xử lý biến chứng; lãng phí nguồn lực từ giường bệnh, nhân lực, thuốc men; tăng chi phí kiểm nghiệm, điều tra cho cơ quan quản lý.

Hệ lụy xã hội quan trọng nhất là người dân mất lòng tin vào ngành y tế. "Ngay cả thuốc được kê bởi bác sĩ cũng bị nghi ngờ. Bác sĩ, dược sĩ bị nghi ngờ thiếu trách nhiệm hoặc thông đồng.

Vụ VN Pharma từng phơi bày sự thiếu minh bạch, gây tổn hại nghiêm trọng đến niềm tin vào Bộ Y tế, Cục Quản lý Dược và lực lượng chức năng. Rõ ràng, khủng hoảng niềm tin không chỉ là chuyện cảm xúc, mà còn tác động ngược lại hiệu quả của toàn hệ thống chăm sóc sức khỏe", bác sĩ Hoàng dẫn chứng.

Hình phạt chưa đủ mức răn đe

Theo bác sĩ Hoàng, hiện khung hình phạt việc sản xuất, kinh doanh thuốc giả rất nghiêm ngặt. Theo Luật Dược 2016, cấm tuyệt đối kinh doanh thuốc giả, thuốc không có giấy phép, thuốc chưa đăng ký lưu hành, hoặc bán thuốc kê đơn không có đơn.

Điều 194, Bộ luật Hình sự cũng Quy định các mức hình phạt cao nhất với tội sản xuất, buôn bán thuốc giả (Cá nhân: Từ 2 năm tù đến tử hình; Pháp nhân: Phạt tiền từ 1–20 tỷ đồng, đình chỉ hoạt động có thời hạn hoặc vĩnh viễn; Chế tài hành chính: Phạt tiền đến 140 triệu đồng cho các hành vi chưa đến mức truy cứu hình sự).

"Hình phạt rất nghiêm nhưng các đường dây thuốc giả vẫn tồn tại dai dẳng, đặc biệt trên không gian mạng. Điều này cho thấy rào cản lớn không nằm ở khung luật mà ở năng lực thực thi, khả năng phát hiện và phối hợp liên ngành", bác sĩ Hoàng bày tỏ.

Do đó, bác sĩ Hoàng cho rằng, để giải quyết vấn đề này, cần phải có giải pháp toàn diện từ pháp lý, công nghệ đến cộng đồng.

Theo đó, cần phải siết chặt kiểm soát thuốc kê đơn; rà soát quy định về bán thuốc trực tuyến; minh bạch hóa quy trình cấp phép và quản lý giá.

Để nâng cao năng lực thực thi, cần phải đào tạo lực lượng chức năng có trình độ; tăng cường phối hợp liên ngành và quốc tế. Đặc biệt, cần phải xử lý nghiêm minh, công khai các vụ việc lớn để răn đe các đối tượng.

Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ như áp dụng mã hóa truy xuất nguồn gốc, blockchain, QR code; phát triển cơ sở dữ liệu quốc gia về thuốc lưu hành; dùng trí tuệ nhân tạo và phân tích dữ liệu để giám sát thị trường.

Bác sĩ Hoàng cũng khuyến cáo, dược sĩ và bác sĩ là hàng rào đầu tiên phát hiện thuốc giả, do đó cần chủ động tư vấn, báo cáo nghi ngờ, hướng dẫn người bệnh.

Ông nhấn mạnh, thuốc giả kê đơn không chỉ là mối đe dọa cho từng cá nhân, mà còn cho sức khỏe cộng đồng, sự phát triển của ngành dược và uy tín quốc gia. Cuộc chiến chống lại vấn nạn này không thể thành công nếu thiếu sự đồng lòng từ Chính phủ, cơ quan chức năng, đội ngũ y tế và chính người dân.

"Khung pháp lý đã có, công nghệ đã sẵn, điều cần lúc này là sự hành động đồng bộ, quyết liệt và bền bỉ. Chỉ khi nào tất cả chúng ta cùng cảnh giác, lên tiếng và hành động, mới có thể từng bước đẩy lùi thuốc giả ra khỏi đời sống, bảo vệ tính mạng và niềm tin xã hội một cách bền vững", bác sĩ Hoàng nói.

TRẦN LAM

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/thuoc-gia-co-the-khien-nguoi-benh-mat-co-hoi-song-post873136.html