Thuốc lá điện tử dần bị loại bỏ tại châu Âu

5 giờ trướcBài gốc

Thuốc lá điện tử dùng một lần với hương vị ngọt ngào và thiết kế bắt mắt, đang nhắm mục tiêu vào giới trẻ, gây ra mối lo ngại về nghiện nicotine. (Ảnh: FranceInfo)

Luật cấm thuốc lá điện tử dùng một lần đã được Quốc hội Pháp nhất trí thông qua vào ngày 13/2 vừa qua và chính thức có hiệu lực kể từ ngày 25/2/2025.

Đa dạng chủng loại và hương vị, bao bì thiết kế hấp dẫn và giá cả phải chăng đã khiến những sản phẩm thuốc lá thế hệ mới này dễ dàng “chinh phục” được giới trẻ, mặc dù nhiều chuyên gia đã cảnh báo nguy cơ gây nghiện nicotine của chúng. Theo một cuộc khảo sát của Liên minh phòng chống thuốc lá tiến hành năm 2023, có tới 15% thanh thiếu niên từ 13 đến 16 tuổi đã từng sử dụng thuốc lá điện tử dùng một lần. Trong số đó, 47% cho biết, các em bắt đầu tiếp xúc với nicotine qua hình thức này.

Nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá điện tử là rất quan trọng để ngăn chặn việc sử dụng chúng, đặc biệt là ở giới trẻ. (Ảnh: FranceInfo)

Một bài báo ra ngày 25/2/2025 trên trang thông tin điện tử của kênh truyền hình TF1 Info (Pháp) cho biết, Thượng nghị sĩ Khalifé Khalifé thuộc đảng cánh hữu Những người Cộng hòa và báo cáo viên của Ủy ban về các vấn đề xã hội, đã từng lên án một “thị trường nhắm vào giới trẻ một cách vô tội vạ với hoạt động tiếp thị quá mức”.

Nhà sinh thái học, Thượng nghị sĩ Anne Souyris cũng đã chỉ trích những thiết bị thuốc lá điện tử “được thiết kế để thu hút giới trẻ bằng hương vị ngọt ngào và mẫu mã hấp dẫn”.

Thượng nghị sĩ Khalifé Khalifé nhận định thêm, thuốc lá điện tử dùng một lần được bày bán tại cả các cửa hàng thuốc lá, tạp hóa, bách hóa và cả trên internet. Mạng lưới phân phối rộng rãi đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc phổ biến nhanh chóng của loại thiết bị này.

Ngoài ra, một chiến lược tiếp thị nhắm trực tiếp vào đối tượng thanh thiếu niên, những người dễ bị cuốn hút bởi bao bì đầy màu sắc được lấy cảm hứng từ thế giới trẻ thơ và việc sử dụng một loạt hương vị trái cây và bánh kẹo khiến những sản phẩm này đặc biệt hấp dẫn và được ưa chuộng.

Các chiến lược quảng cáo và truyền thông được triển khai trên mạng xã hội, bất chấp lệnh cấm mọi quảng cáo cho các sản phẩm thuốc lá điện tử. Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Tobacco Control chứng minh vai trò của những người được cho là “có ảnh hưởng rộng lớn” trên mạng xã hội Tik Tok hoặc Instagram, cho phép các thương hiệu phát triển các hoạt động tiếp cận người tiêu dùng trẻ.

Thậm chí, các nhà sản xuất đã áp dụng một chiến lược khuyến khích và gợi mở việc sử dụng thuốc lá điện tử dùng một lần như một phụ kiện thời trang, đồng thời phớt lờ những rủi ro liên quan đến các thành phần hóa chất của loại thiết bị này.

Bất chấp các quy định, thuốc lá điện tử vẫn được bán cho giới trẻ, cho thấy sự cần thiết của các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn. (Ảnh: FranceInfo)

Ngay khi Pháp trở thành quốc gia châu Âu thứ hai cấm bán thuốc lá điện tử dùng một lần, Liên đoàn phòng chống ung thư Pháp hoan nghênh đây là một “bước tiến lớn” và không quên nhấn mạnh rằng thuốc lá điện tử dùng một lần là con đường dẫn đến tình trạng nghiện thuốc lá, đặc biệt ở giới trẻ. Liên đoàn phòng chống ung thư Pháp cũng kêu gọi cần xem xét về việc cấm thêm các sản phẩm có chứa nicotine dưới các hình thức khác.

Trên cổng thông tin của Bộ Lao động, Y tế, Đoàn kết và Gia đình Pháp, Bộ trưởng Catherine Vautrin cho biết: “Tôi rất vui mừng khi Quốc hội nhất trí thông qua lệnh cấm này. Cuộc bỏ phiếu này chứng tỏ nhận thức chung của toàn xã hội về mối nguy hiểm mà thuốc lá điện tử gây ra cho trẻ em và thanh thiếu niên. Đây là biện pháp hợp lý và có trách nhiệm để bảo vệ sức khỏe của trẻ em và hỗ trợ gia đình ngăn ngừa các hành vi gây nghiện”.

Mặt khác, việc cấm thuốc lá điện tử dùng một lần cũng có ý nghĩa quan trọng đối với môi trường. Các thiết bị này chứa nhiều thành phần khác nhau, gồm có nhựa, pin lithium không thể tháo rời, muối nicotine, thậm chí là cả kim loại nặng. Đây đều là những loại chất thải phức tạp và khó tái chế. Vì vậy, thuốc lá điện tử dùng một lần thường không được thu gom và tái chế đúng cách, bị vứt bỏ một cách bừa bãi, gây ô nhiễm môi trường.

Theo các chuyên gia, số lượng thuốc lá điện tử dùng một lần bị vứt bỏ đang tăng lên nhanh chóng, làm gia tăng áp lực lên hệ thống xử lý chất thải và gây ra các vấn đề môi trường nghiêm trọng. Tổ chức Material Focus đã thực hiện các nghiên cứu về tác động môi trường của thuốc lá điện tử dùng một lần và công bố báo cáo chỉ rõ, hàng triệu thiết bị thuốc lá điện tử bị vứt bỏ mỗi tuần tại Vương quốc Anh.

Các chất độc hại, như nicotine và kim loại nặng, có thể rò rỉ vào đất và nguồn nước, gây ô nhiễm và ảnh hưởng đến sức khỏe con người, đồng thời tác động tiêu cực tới đa dạng sinh học.

Hàng triệu thiết bị thuốc lá điện tử bị vứt bỏ mỗi tuần, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. (Ảnh: FranceInfo)

Trước đó, Vương quốc Bỉ đã chính thức cấm thuốc lá điện tử dùng một lần kể từ ngày 1/1/2025. Đây là nỗ lực của nước này trong Kế hoạch quốc gia phòng chống hút thuốc lá mang tên “Thế hệ không thuốc lá” nhằm mục đích giảm thiểu tình trạng hút thuốc ở nhóm người từ 15 đến 25 tuổi xuống mức thấp nhất có thể, được Bộ trưởng Y tế Bỉ Frank Vandenbroucke công bố tháng 4/2024.

Cũng giống Vương quốc Bỉ và Cộng hòa Pháp, lệnh cấm thuốc lá điện tử dùng một lần đã được Hạ viện Thụy Sĩ bỏ phiếu thông qua vào tháng 6/2024. Tại Vương quốc Anh, biện pháp này cũng đã được thông qua và các nhà bán lẻ có thời gian từ nay đến hết ngày 1/6/2025 để thanh lý hàng tồn kho. Đức cũng đang từng bước soạn thảo dự luật trong vấn đề này.

Việc cấm thuốc lá điện tử, nhất là loại dùng một lần, đang trở thành một xu hướng ở châu Âu, xuất phát từ những lo ngại sâu sắc về sức khỏe cộng đồng và tác động tới môi trường. Các thiết bị này, với hương vị hấp dẫn và thiết kế bắt mắt, dễ dàng khiến người tiêu thụ rơi vào trạng thái nghiện nicotine, đặc biệt là đối với giới trẻ. Đồng thời, lượng rác thải từ thuốc lá điện tử gây ra những vấn đề nghiêm trọng về môi trường.

Các quốc gia như Vương quốc Bỉ và Cộng hòa Pháp đã đi đầu trong việc ban hành lệnh cấm và nhiều nước khác cũng đang tiến hành các bước đi tương tự. Điều này cho thấy sự đồng thuận ngày càng tăng về việc cần thiết phải hành động đồng loạt trong thời gian tới. Các cơ quan chức năng, tổ chức y tế và môi trường đều tỏ ra hoan nghênh với những biện pháp này với những mục tiêu cam kết mạnh mẽ đối với sức khỏe cộng đồng và môi trường.

Tuy nhiên, việc thực thi lệnh cấm hiệu quả đòi hỏi sự nỗ lực liên tục và sự phối hợp giữa các quốc gia. Các chuyên gia cho rằng, rất có thể, một kịch bản khác sẽ xảy ra: Các nhà sản xuất có thể tìm cách lách luật. Vì vậy, cần có các biện pháp kiểm soát chặt chẽ và sửa đổi, bổ sung luật kịp thời.

KHẢI HOÀN - MINH DUY Phóng viên Báo Nhân Dân thường trú tại Pháp

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/thuoc-la-dien-tu-dan-bi-loai-bo-tai-chau-au-post861909.html