Thuốc lá mới: Đừng để tò mò đánh đổi bằng sức khỏe và tương lai

2 giờ trướcBài gốc

Sự thiếu hiểu biết, tâm lý tò mò cùng chiêu trò tiếp thị tinh vi từ các công ty thuốc lá đang khiến nhiều bạn trẻ sớm sa vào con đường nghiện nicotine, thậm chí gặp phải các biến chứng nguy hiểm, có thể gây tử vong.

Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá đang phối hợp cùng các đơn vị tổ chức nhiều chiến dịch truyền thông nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng.

Khói thuốc lá chứa đến 7.000 chất độc hại, trong đó có 69 chất gây ung thư. Với các sản phẩm thuốc lá mới như thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, các nhà sản xuất thường quảng bá đây là lựa chọn “an toàn hơn”.

Tuy nhiên, theo Ths.Nguyễn Thị Thu Hương (Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, Bộ Y tế), các sản phẩm này vẫn chứa hàm lượng nicotine rất cao, gây nghiện mạnh, tác động tiêu cực lên hệ thần kinh và não bộ, đặc biệt ở người trẻ.

Nhiều loại thuốc lá điện tử còn bị lợi dụng để pha trộn ma túy, gây hệ lụy nguy hiểm. Đây là điều đáng báo động, khi ngày càng nhiều bạn trẻ, đặc biệt là học sinh, sinh viên bị dụ dỗ thử nghiệm và dần lệ thuộc vào thuốc lá điện tử chỉ sau vài lần sử dụng.

Một trường hợp điển hình là cô gái trẻ tại TP.HCM bị ngừng tim, hôn mê sâu và rơi vào suy đa tạng sau gần 2 năm sử dụng thuốc lá điện tử thường xuyên. Nhờ điều trị tích cực tại Bệnh viện Nhân dân 115, cô đã qua khỏi, nhưng câu chuyện của cô là lời cảnh báo rõ ràng về những hậu quả khôn lường của việc sử dụng thuốc lá điện tử.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), các hóa chất được đốt nóng trong thuốc lá điện tử có thể tạo ra khí độc như nicotine, aldehyde, acrolein, kim loại nặng, dễ gây rối loạn nhịp tim và tổn thương phổi cấp (EVALI). Việt Nam ghi nhận khoảng 40.000 ca tử vong mỗi năm do thuốc lá, con số này có thể tăng lên 70.000 vào năm 2030 nếu không có hành động can thiệp quyết liệt.

Cùng với thuốc lá truyền thống, các loại thuốc lá thế hệ mới còn là nguyên nhân gây các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư, tổn thương phổi không hồi phục (“bệnh phổi bỏng ngô”), viêm phổi lipid, rối loạn tâm thần và các bệnh tim mạch nguy hiểm.

Đáng lo ngại, tỷ lệ học sinh, sinh viên hút thuốc lá điện tử đang gia tăng đáng kể. Điều tra tại 11 tỉnh, thành năm 2023 cho thấy tỷ lệ học sinh từ 13-17 tuổi sử dụng thuốc lá điện tử đã tăng lên 8,1%; trong đó nữ sinh chiếm 4,3%.

Các sản phẩm này được thiết kế với hình dáng như bút viết, USB, dây đeo cổ, khiến việc phát hiện và kiểm soát trong trường học gặp nhiều khó khăn. Nhiều bạn trẻ cũng bị thu hút bởi các mùi vị “thời thượng” như trái cây, kẹo, trà sữa… được tiếp thị tràn lan trên mạng xã hội.

Thông tin từ Bộ Y tế và Bộ Giáo dục & Đào tạo cho biết, khoảng 35,7% học sinh bị phơi nhiễm khói thuốc thụ động trong môi trường học đường. Sự thiếu kỹ năng sống, tâm lý sợ bị cô lập hoặc áp lực hòa nhập nhóm khiến các em dễ dàng trở thành "con mồi" của các chiến dịch tiếp thị thuốc lá nhắm vào giới trẻ.

Đáng chú ý, từ ngày 1/1/2025, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết cấm hoàn toàn việc sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Hành vi vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm, thậm chí có thể bị truy cứu hình sự nếu cấu thành hành vi buôn bán hàng cấm.

Ths.Trần Trọng Đại, Bí thư Đoàn Thanh niên Trường Đại học Luật Hà Nội cho biết, các hãng thuốc lá đang nhắm vào sinh viên như một thị trường tiềm năng. “Nhiều bạn sử dụng mà không biết rõ trong đó có những chất gì. Chúng tôi đang đẩy mạnh tuyên truyền để giúp sinh viên nâng cao nhận thức và chủ động nói không với thuốc lá", anh Đại nói.

Từ góc độ y tế, PGS-TS.Phan Thu Phương, Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai khẳng định, chỉ sau 7 giây hút thuốc, nicotine đã tác động lên hệ thần kinh trung ương, tạo cảm giác khoái cảm và thúc đẩy hành vi hút tiếp.

Đây là cơ chế gây nghiện cực kỳ nguy hiểm, đặc biệt ở người trẻ. Theo bà, thuốc hỗ trợ cai nghiện chỉ là công cụ, nhưng quyết định vẫn nằm ở nhận thức và ý chí.

Thực tế, nhiều ca ngộ độc nicotine, rối loạn tâm thần, co giật... đã được ghi nhận ở trẻ em do vô tình tiếp xúc hoặc nuốt phải dung dịch thuốc lá điện tử. Đối với học sinh, sinh viên, nhóm đang phát triển về thể chất và tinh thần - nicotine còn có thể làm tổn thương tế bào thần kinh gốc, ảnh hưởng đến trí nhớ, cảm xúc, hành vi và khả năng học tập lâu dài.

Trước thực trạng này, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá đang phối hợp cùng các đơn vị tổ chức nhiều chiến dịch truyền thông nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng.

Các chương trình cung cấp thông tin khoa học, luận cứ xác thực về tác hại của thuốc lá thế hệ mới, đồng thời kêu gọi giới trẻ hành động mạnh mẽ, lan tỏa thông điệp: Thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nguy hại cho sức khỏe, cho tương lai và cho cả cộng đồng.

D.Ngân

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/thuoc-la-moi-dung-de-to-mo-danh-doi-bang-suc-khoe-va-tuong-lai-d404249.html