Theo quy định tại Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi được Quốc hội thông qua ngày 14-6, từ 1-1-2031, mỗi bao thuốc lá sẽ chịu mức thuế suất tuyệt đối là 10.000 đồng, xì gà là 100.000 đồng/điếu…
Điều 8 Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi đã quy định rõ về thuế suất và mức thuế tuyệt đối áp dụng với thuốc lá, bia rượu.
Trong đó, các mặt hàng thuốc lá (thuốc lá điều, xì gà, thuốc lá sợi, thuốc lào hoặc các dạng khác...) là loại hàng hóa thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt với mức thuế suất lên tới 75% và từ năm 2027 sẽ chịu mức thuế tuyệt đối.
Cụ thể, thuế tuyệt đối với thuốc lá điếu là 2.000 đồng/bao từ 1-1-2027, tăng dần theo mỗi năm và ở mức 10.000 đồng vào năm 2031.
Xì gà có mức thuế 20.000 đồng/điếu vào năm 2027 và tăng lên 10.000 đồng từ năm 2031. Thuốc lá sợi, thuốc lào hoặc các dạng khác có mức thuế suất là 20.000 đồng/100g hoặc 100ml và ở mức 100.000 đồng vào năm 2031.
Còn với bia và rượu từ 20 độ, từ 1-1-2026 áp dụng mức thuế suất là 65% và tăng dần lên 90% vào năm 2031. Rượu từ 20 độ trở lên chịu thuế suất 65%, mỗi năm tăng thêm 5% và ở mức 90% vào năm 2031; rượu dưới 20 độ chịu thuế suất 35%, mỗi năm tăng thêm 5% và ở mức 60% vào năm 2031.
Quốc hội bấm nút thông qua dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi ngày 14-6. Ảnh: PHẠM THẮNG
Nêu ý kiến giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết có ý kiến đề nghị thuế suất đối với rượu, bia tách thành hai mức là từ 15 độ trở lên và dưới 15 độ vì Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia quy định nồng độ cồn có từ 15 độ trở lên và dưới 15 độ.
Theo ông Mãi, Luật hiện hành và dự thảo Luật quy định một mức thuế suất áp dụng đối với tất cả sản phẩm bia (không theo nồng độ cồn) và chia mặt hàng rượu thành hai nhóm (dưới 20 độ và từ 20 độ trở lên) để quy định các mức thuế suất. Việc này nhằm tuân thủ và thực hiện các cam kết của Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Do đó, Thường vụ xin Quốc hội cho phép giữ như dự thảo Luật.
Cũng có ý kiến đề nghị nghiên cứu tăng thuế đối với thuốc lá ngay từ đầu năm 2026 với mức tăng theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới để đạt mức thuế tuyệt đối là 15.000 đồng/bao và thuế tỉ lệ là 75%. Đồng thời đề nghị mức thuế được điều chỉnh định kỳ 2 năm/lần theo tỉ lệ lạm phát, ban hành quy định giá bản lẻ tối thiểu có thuế do Nhà nước xác định.
Có ý kiến đề nghị áp dụng lộ trình mức thuế tuyệt đối theo hướng năm 2027 là 3.000 đồng, năm 2028 là 6.000 đồng, năm 2029 là 9.000 đồng, năm 2030 là 12.000 đồng và đến năm 2031 là 15.000 đồng cho bao loại 20 điều. Có ý kiến đề nghị lộ trình tăng thuế đổi với bia từ 1-1-2027.
Về nội dung này, theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trong bối cảnh giá bán của thuốc lá, rượu, bia tại Việt Nam đang có xu hướng ngày càng rẻ so với thu nhập của người dân, dẫn đến gia tăng nhu cầu tiêu thụ. Việc áp mức thuế cao ngay từ năm đầu tiên Luật có hiệu lực có thể sẽ làm giảm nhu cầu tiêu thụ thuốc lá, rượu, bia song cũng sẽ tác động rất lớn đến doanh nghiệp sản xuất, các doanh nghiệp phụ trợ và người lao động.
Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thống nhất với đề xuất của Cơ quan soạn thảo để chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng quy định bắt đầu tăng thuế đối với rượu, bia và áp dụng thuế tuyệt đối đối với thuốc lá từ năm 2027 với lộ trình tăng thuế như quy định tại luật.
Việc này cũng góp phần hướng tới đạt được mục tiêu tăng giá bán, giảm sử dụng thuốc lá, rượu, bia, đồng thời không ảnh hưởng quá lớn tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, người lao động, góp phần đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế đã đề ra, bảo đảm hài hòa các mục tiêu, phù hợp với tình hình thực tiễn trong nước và quốc tế.
Theo ông Phan Văn Mãi, cũng có ý kiến tán thành tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá, tuy nhiên, đề nghị tăng cường công tác chống buôn lậu thuốc lá tại các khu vực biên giới như bổ sung nguồn lực cho công tác phòng, chống tác hại thuốc lá, sử dụng hiệu quả nguồn thu thuế từ thuốc lá...
Thường vụ Quốc hội cho hay pháp luật hiện hành đã quy định các chế tài xử lý hình sự và xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi buôn lậu thuốc lá. Các nội dung liên quan đến việc tăng cường bổ sung nguồn lực cho công tác phòng, chống tác hại thuốc lá, sử dụng hiệu quả nguồn thu thuế từ thuốc lá... là nội dung liên quan đến các quy định của Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá, không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt.
Để triển khai đồng bộ, hiệu quả các giải pháp nhằm đạt được mục tiêu giảm tỉ lệ sử dụng thuốc lá, góp phần bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ tăng cường các biện pháp để phòng, chống buôn lậu; có giải pháp để nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng nguồn lực cho công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá....
NGUYỄN THẢO