Thương chiến thuế, thế giới cùng thua

6 giờ trướcBài gốc

Trung Quốc thề “theo đến cùng”

Trong bài phát biểu trước Quốc hội vào tối 4-3, ông Trump đã nhắc lại 2 lời giải thích khác nhau về thuế quan của mình đối với Canada và Mexico. Ông trích dẫn thâm hụt thương mại của Mỹ với các quốc gia, nhưng cũng nói rằng: "họ đã cho phép fentanyl xâm nhập vào đất nước chúng ta ở mức độ chưa từng thấy trước đây, giết chết hàng trăm ngàn công dân của chúng ta".

Trong bài phát biểu, ông Trump cho biết sẽ áp dụng thêm thuế quan vào ngày 2-4, bao gồm "thuế quan có đi có lại" và các hành động phi thuế quan nhằm cân bằng tình trạng mất cân bằng thương mại kéo dài nhiều năm. "Các nước khác đã sử dụng thuế quan chống lại chúng ta trong nhiều thập kỷ và bây giờ đến lượt chúng ta" - ông Trump nói, đồng thời trích dẫn mức thuế cao mà Ấn Độ, Hàn Quốc, Liên minh châu Âu (EU), Trung Quốc và các nước khác áp dụng đối với hàng hóa của Mỹ.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump chỉ áp dụng thuế quan sau các cuộc điều tra kéo dài, thí dụ như về tác động của việc phụ thuộc vào thép nước ngoài đối với an ninh quốc gia. Nhưng hiện nay, bằng cách tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia liên quan đến dòng người nhập cư và ma túy bất hợp pháp qua biên giới Mỹ, ông có thể sửa đổi các mức thuế quan “chỉ bằng một nét bút”.

Đáp lại, Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngay lập tức thách thức: "Nếu chiến tranh là điều nước Mỹ muốn, dù là chiến tranh thuế quan, chiến tranh thương mại hay bất kỳ loại chiến tranh nào khác, chúng tôi sẵn sàng chiến đấu đến cùng".

Khi vận động tranh cử, ông Trump đã hứa sẽ đánh thuế Trung Quốc cao hơn bất kỳ nước nào khác. Nhưng giờ đây, ông đã làm ngược lại, với Mexico và Canada phải đối mặt với mức thuế trung bình của Mỹ thậm chí cao hơn với Trung Quốc.

Bắc Kinh ngày 4-3 đã trả đũa bằng cách công bố mức thuế 15% đối với thịt gà, lúa mì, ngô và bông nhập khẩu từ Mỹ. Ngoài ra, mức thuế 10% đối với đậu nành, thịt lợn, thịt bò, các sản phẩm thủy sản, trái cây, rau và các sản phẩm từ sữa cũng đã được áp dụng.

Bộ Thương mại Trung Quốc cũng cho biết họ đã thêm 15 công ty Mỹ, bao gồm cả nhà sản xuất máy bay không người lái Skydio, vào danh sách kiểm soát xuất khẩu, điều này sẽ cấm các công ty Trung Quốc xuất khẩu thiết bị sử dụng kép cho họ.

Vào cuối ngày 4-3, Trung Quốc đã công bố thêm nhiều biện pháp nhắm vào Mỹ, bao gồm ngừng nhập khẩu gỗ từ Mỹ, đình chỉ giấy phép của 3 công ty Mỹ xuất khẩu đậu nành vào nước này và điều tra chống bán phá giá đối với một số sản phẩm sợi quang nhập khẩu của Mỹ.

Alfredo Montufar-Helu, Giám đốc Trung tâm Trung Quốc, cho biết các mức thuế trả đũa của Trung Quốc đi theo một cách tiếp cận có mục tiêu, kiềm chế nhằm gây tổn hại cho những ngành công nghiệp quan trọng nhất đối với những người ủng hộ chính quyền Trump.

Canada và Mexico không ngồi yên

Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã cảnh báo trong một cuộc họp báo hôm 4-3, rằng Canada "sẽ không lùi bước trước cuộc chiến". Ông cho biết sẽ áp dụng mức thuế 25% đối với 30 tỷ đô la Canada (20,7 tỷ USD) hàng hóa của Mỹ ngay lập tức, tiếp theo là mức thuế bổ sung 125 tỷ đô la Canada trong vòng 21 ngày.

Theo Bộ Tài chính Canada, các sản phẩm từ sữa, thịt, ngũ cốc, rượu vang, bia, quần áo, giày dép, xe máy, mỹ phẩm và một số sản phẩm giấy và bột giấy chỉ là một số mặt hàng của Mỹ sẽ phải chịu thuế quan ngay lập tức.

Ông Trudeau cũng lưu ý: “Chúng tôi cũng sẽ thách thức những hành động bất hợp pháp này bằng cách nộp đơn khiếu nại giải quyết tranh chấp tại WTO và thông qua Hiệp định Thương mại Bắc Mỹ (USMCA). Trong thời gian chờ đợi, thuế quan của chúng tôi sẽ vẫn được áp dụng cho đến khi thuế quan của Mỹ được rút lại”.

Theo ông Trudeau, nếu thuế quan không chấm dứt, Chính phủ của ông sẽ đàm phán với các tỉnh và vùng lãnh thổ để theo đuổi một số biện pháp phi thuế quan. Thủ hiến Ontario, tỉnh lớn nhất Canada, cũng đã nhắc lại lời đe dọa trước đó của mình về việc cắt nguồn cung cấp năng lượng cho Mỹ để đáp trả mức thuế quan của Trump.

“Nếu họ muốn cố gắng tiêu diệt Ontario, tôi sẽ làm mọi thứ, bao gồm cả việc cắt đứt năng lượng của họ, với một nụ cười trên môi. Và tôi đang khuyến khích mọi tỉnh khác làm như vậy”, ông Doug Ford nói.

Tương tự, Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum cho biết vào sáng 4-3, rằng bà sẽ công bố mức thuế trả đũa đối với hàng nhập khẩu của Mỹ, cũng như các biện pháp phi thuế quan vào những ngày sau đó. Bà nói: “Quyết định đơn phương của Mỹ ảnh hưởng đến các công ty trong nước và nước ngoài hoạt động tại đất nước chúng tôi, cũng như người dân của chúng tôi. Không ai được hưởng lợi từ quyết định này”.

Nền kinh tế Mexico phụ thuộc rất nhiều vào thương mại với Mỹ và thuế quan có thể gây ra suy thoái. Khoảng 80% hàng xuất khẩu của Mexico đến nước láng giềng phía Bắc. Nhưng ngành sản xuất của đất nước này ngày càng tích hợp với các nhà máy tại Mỹ, nghĩa là bất kỳ mức thuế nào đối với hàng hóa do Mexico sản xuất đều có thể cũng đánh lên các công ty Mỹ, đặc biệt là trong ngành công nghiệp ô tô.

Tất cả cùng thua

Gần như chắc chắn thuế quan đang gây tổn hại không cần thiết. Ngay cả Ban biên tập của tờ Wall Street Journal vốn thân thiện với ông Trump cũng gọi đây là “cuộc chiến thương mại ngu ngốc nhất trong lịch sử”.

Ông Trump đôi khi có vẻ như Mỹ không nên nhập khẩu bất cứ thứ gì cả, rằng Mỹ có thể là một nền kinh tế khép kín hoàn hảo sản xuất mọi thứ trong nước. Điều này được gọi là tự cung tự cấp, và đó không phải là thế giới chúng ta đang sống hay mọi người muốn sống.

Lấy ngành công nghiệp ô tô Mỹ làm ví dụ, đây thực sự là một ngành công nghiệp của Bắc Mỹ vì chuỗi cung ứng ở 3 quốc gia này được tích hợp chặt chẽ. Năm 2024, Canada cung cấp gần 13% lượng phụ tùng ô tô nhập khẩu của Mỹ và Mexico cung cấp gần 42%.

Các chuyên gia trong ngành cho biết một chiếc xe được sản xuất tại lục địa này được vận chuyển qua lại biên giới hàng chục lần trở lên, vì các công ty tìm nguồn cung ứng linh kiện và gia tăng giá trị theo những cách hiệu quả nhất về mặt chi phí. Và mọi người đều được hưởng lợi.

Thuế quan cũng sẽ gây hỗn loạn trong hoạt động thương mại xuyên biên giới đối với hàng hóa nông sản. Trong năm tài chính 2024, xuất khẩu thực phẩm của Mexico chiếm khoảng 23% tổng lượng nhập khẩu nông sản của Mỹ trong khi Canada cung cấp khoảng 20%.

Nhiều nhà sản xuất hàng đầu của Mỹ đã chuyển đến Mexico vì những hạn chế về nhập cư hợp pháp khiến việc tìm kiếm công nhân ở Mỹ trở nên khó khăn. Nông dân Mỹ đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc chiến thương mại trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, khiến họ mất khoảng 27 tỷ USD doanh số xuất khẩu và mất thị phần tại Trung Quốc vào tay Brazil.

VINH TRANG

Nguồn SGĐT : https://dttc.sggp.org.vn/thuong-chien-thue-the-gioi-cung-thua-post121249.html